dr hab. Zenon Lica, prof. UG

Lica Zenon, dr hab., prof. UG

Kontakt

tel. służbowy: 58 523 23 62

 

W latach 1985-1990 studiowałem na UG polonistykę o specjalności nauczycielskiej. Pracę magisterską poświęconą onomastyce literackiej pt. Nazwy własne w utworach Hieronima Derdowskiego (1990) oraz obronioną w 1998 r. dysertację doktorską Kaszubszczyzna utworów Hieronima Derdowskiego (1852-1902) napisałem pod kierunkiem prof. dra hab. E. Brezy. Twórczość Derdowskiego stała się dla mnie inspiracją do napisania kilkunastu artykułów naukowych i monografii: Słownika wyrazów kaszubskich występujących w utworach Hieronima Derdowskiego, wydanego w 2002 roku w Wydawnictwie Uniwersytetu Gdańskiego. Wśród artykułów znalazły się szczegółowe opracowania dotyczące innowacji frazeologicznych i leksykalnych, zjawisk składniowych i fonetycznych oraz osobliwości języka osobniczego Hieronima Derdowskiego i funkcji nazw własnych w jego twórczości.

Poza problematyką kaszubską w kręgu moich zainteresowań znalazła się tematyka onomastyczna. Badania nad nią uwieńczyło napisanie rozprawy habilitacyjnej Sposoby adaptacji nazwisk pomorskich genetycznie niemieckich w polszczyźnie, na podstawie której w 2010 r. habilitowałem się, uzyskując stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa o specjalności: onomastyka, awansując potem (od 1. 02. 2011 r.) na stanowisko prof. UG. Jestem członkiem w Komisji Onomastyki Słowiańskiej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów.

Moje zainteresowania naukowe obejmują onomastykę, zwłaszcza antroponimię, również historię języka polskiego i poprawność językową, a także nauczanie języka polskiego jako obcego.

Publikacje:

Książki, podręczniki
  1. Sposoby adaptacji nazwisk pomorskich genetycznie niemieckich w polszczyźnie, Gdańsk 2009.
  2. Słownik wyrazów kaszubskich w utworach Hieronima Derdowskiego, Gdańsk 2002(współred. E. Breza, A. Lica), Opuscula linguistica Georgio Treder dedicata, Gdańsk 2007.
  3. (współred. M. Klinkosz), Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza dawniej i dziś, Gdańsk 2013.
  4. (współred. A. Lica, M. Klinkosz), Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza dawniej i dziś, Gdańsk 2015.
  5. Współred. A. Iwanowska, M. Klinkosz) Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza dawniej i dziś, Gdańsk 2016.
  6. (Współred. A.Lica) Wolność i solidarność w języku i kulturze, Gdańsk 2017.
  7. (Współred. A. Lica, K. Czemplik) Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza dawniej i dziś, Gdańsk 2018.

Artykuły i publikacje pokonferencyjne

  1. O niektórych współczesnych nazwiskach Polaków genetycznie niemieckich derywowanych od nazw zawodów [w:] Onomastyka - neohumanistyka - nauki społeczne, pod red. U. Bijak, H. Górny i M. Magdy-Czekaj, Kraków 2018, s. 355- 367.
  2. Nazwiska mieszkańców wsi Kolniszki w powiecie gołdapskim na podstawie Ortsatlas des Kircgspiels „Alte Kirche” Goldap. Kreis Goldap in Ostpreuβen [w:] W kręgu dawnej polszczyzny,  pod red. M. Mączyńskiego, E. Horyń, E. Zmudy, Kraków 2018, s. 129-143.
  3. Germanizmy leksykalne w kaszubszczyźnie Hieronima Derdowskiego /w:/ Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza dawniej i dziś pod red. Z. Licy, A. Licy, K. Czemplik, Gdańsk 2018, s. 147-161.
  4. A. Lica, Z. Lica,  A. Walencik-Topiłko,  Nazwy wykonawców czynności – teoria a umiejętności dzieci w wieku przedszkolnym, „Prace Językoznawcze” 2018, z. 4.
  5. Nazwiska polskie genetycznie niemieckie utworzone od przezwisk wskazujących na wygląd zewnętrzny /w:/ Studia logopedyczno-lingwistyczne. Księga jubileuszowa z okazji 70-lecia urodzin profesora Edwarda Łuczyńskiego, pod red. S. Milewskiego, K. Kaczorowskiej-Bray, B. Kamińskiej, Gdańsk 2017, s. 475-487.
  6. Z. Lica, K. Czemplik, Wolność i solidarność  w nazwach własnych w ujęciu kulturowo-językoznawczym /w:/ Wolność i solidarność w języku i kulturze pod. red. Anety i Zenona Liców, Gdańsk 2017, s. 43-59.
  7. Użycia lokatywne przyimków w i n w połączeniu z nazwami geograficznymi. Przegląd stanowisk leksykograficznych /w:/ Norma i uzus współczesnej polszczyzny. Wybrane problemy, red. Ewa Rogowska-Cybulska, Marek Cybulski, Gdańsk 2016, s. 50-59.
  8. Fleksyjne wykładniki kaszubszczyzny Hieronima Derdowskiego /w:/ Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza, t.3,  red. A. Iwanowska, M. Klinkosz, Zenon Lica, Gdańsk 2016, s. 115-125.
  9. Mikrotoponimy kaszubskie jako świadectwo różnorodności kulturowej /w:/ Mikrotoponimy i makrotoponimy w komunikacji i literaturze, red. A. Galkowski, R. Gliwa, Łódź 2015, s. 263-271
  10. Typy motywacyjne XVII-wiecznych genetycznie niemieckich nazwisk mieszkańców Tczewa - na podstawie Das Grundbuch der Stadt Dirschau Elisabeth Kloss /w/: Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza, t. 2 / red. Małgorzata Klinkosz, Aneta Lica, Zenon Lica, Gdańsk 2015, s.257 – 271.
  11. Nazwiska polskie derywowane od nazw narzędzi w: „Studia Wschodniosłowiańskie”  t. 14, 2014, s. 217-227.
  12. O niektórych nazwiskach polskich genetycznie niemieckich derywowanych od imienia Nikolaus /w:/ Prace Językoznawcze Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego 16/3, 2014,  s. 43-51.
  13. Historyczne antroponimy w Legendach Gdańskich Jerzego Sampa, w: Nasz język w przeszłości - nasza przeszłość w języku 2, pod red. Izabeli Kępki, Lucyny Wardy-Radys, Pelplin 2014, s. 92-99.
  14. Nazwy biblijne i postaci świętych w "Legendach gdańskich" Jerzego Sampa, w: „Język - Szkoła – Religia” 2013, t. VIII/2
  15. Antroponimy w twórczości HieronimDerdowskiego, w: Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza, pod red. M. Klinkosz, Z. Licy,  Gdańsk 2013
  16. Co łączy pomorskie nazwiska Brand, Thieme czy Kunz, w: Mówię, więc jestem, pod red. M. Milewskiej-Stawiany, E. Rogowskiej-Cybulskiej, Gdańsk 2013
  17. Fredriksen, Klugman, Szwarcbard - charakterystyka słowotwórcza polskich nazwisk genetycznie niemieckich /w:/ Wokół słów i znaczeń V. Słowotwórstwo w różnych odmianach języka, pod. red. E. Badydy, J. Maćkiewicz, E. Rogowskiej-Cybulskiej, Gdańsk 2013.
  18. Nazwiska polskie genetycznie niemieckie derywowane od nazw terenowych i obiektów fizjograficznych, w: Język - tradycja - tożsamość, pod red. E. Rogowskiej-Cybulskiej, M. Milewskiej-Stawiany, Gdańsk 2013.
  19. Językowa przeszłość Pomorza utrwalona w nazwiskach, "Acta Cassubiana" 2011, t. XIII.
  20. Pomorskie nazwiska genetycznie niemieckie derywowane od nazw fauny i flory, w: Polonistyczne drobiazgi językoznawcze, t. II, pod red. E. Rogowskiej-Cybulskiej, M. Cybulskiego, Gdańsk 2011.
  21. Niemieckie zjawiska fonetyczno-fonologiczne i słowotwórcze w nazwiskach pomorskich  w: Chrematonimia jako fenomen współczesności, pod red. Marii Biolik i Jerzego Dumy. Olsztyn 2011
  22. Nazwiska pomorskie genetycznie niemieckie derywowane od tzw. germańskich Rufnamen, w: Nazwy własne a społeczeństwo, t. I, pod red. R. Łobodzińskiej, Łask 2010
  23. Typy interferencji językowej na przykładzie nazwisk pomorskich genetycznie niemieckich, w: Wokół słów i znaczeń III. Z zagadnień leksykalno-semantycznych, pod red. B. Milewskiej i S. Rzedzickiej, Gdańsk 2009, s. 401-407.
  24. Polskie adaptacje ortograficzne nazwisk pomorskich genetycznie niemieckich, w: Polonistyczne drobiazgi językoznawcze, pod red. J. Maćkiewicz i E. Rogowskiej-Cybulskiej, Gdańsk 2009, s. 184-191.
  25. Aneta i Zenon Licowie, Słowotwórstwo nazwisk pomorskich genetycznie niemieckich,  w: Wokół słów i znaczeń II. Z problemów słowotwórstwa, pod red. J. Maćkiewicz i E. Rogowskiej-Cybulskiej, Gdańsk 2008, s. 233-244.
  26. Stan badań nad zapożyczeniami niemieckimi w języku polskim, w: Rozprawy naukowe i zawodowe PWSZ w Elblągu, Elbląg 2008, z. 4, s. 57-68.
  27. Sposoby polonizacji nazwisk pomorskich genetycznie niemieckich, w: „Onomastica Slavogermanica” XXVI, pod red. E. Eichlera i K. Rymuta, Kraków 2007, s.131-146.
  28. Polskie adaptacje graficzno-fonetyczne nazwisk pomorskich genetycznie niemieckich, w: Opuscula linguistica Georgio Treder dedicata, pod red. E. Brezy, A. i Z. Liców, Gdańsk 2007, s. 86-92.
  29. Sposoby polonizacji nazwisk pomorskich genetycznie niemieckich, w: Onomastica Slavogermanica XXVI, pod red. E. Eichlera i K. Rymuta, Kraków 2007, s.131-146.
  30. Nazwy pomorskich klubów piłki nożnej, w: Nazewnictwo na pograniczach, pod red. J. Ignatowicz-Skowrońskiej, Szczecin 2005, s. 379-387.
  31. Fonetyczne wykładniki kaszubszczyzny Hieronima Derdowskiego, „Prace Językoznawcze” VII, Olsztyn 2005, s. 47-59.
  32. Antroponimy w „Słownictwie kociewskim” B. Sychty  (materiały z sesji Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś i Pelplin 20-21 XI 2002).
  33. Kaszubszczyzna utworów Hieronima Derdowskiego, w: O życiu i twórczości Hieronima Derdowskiego (1852-1902), pod red. J. Borzyszkowskiego, Gdańsk - Wejherowo 2004, s.120-141. (ISBN 83-89692-07-4; ISBN 83-89079-33-X (materiały z sesji poświęconej twórczości Hieronima Derdowskiego – Wejherowo 14. października 2002).
  34. Kanoniczne i innowacyjne użycie frazeologizmów w twórczości Hieronima Derdowskiego. Polszczyzna Mazowsza i  Podlasia. Część V. frazeologia i składnia polszczyzny mówionej, pod red. H. Sędziak, Łomża 2001, s.143-149.
  35. Słownictwo północnokaszubskie i słowińskie w twórczości H. Derdowskiego, „Rocznik Gdański LX, 2000, z. 2., s.111-116.
  36. Zjawiska składniowe w twórczości H. Derdowskiego, Polszczyzna regionalna nr 3, Ostrołęka 1999, s. 20-29.
  37. Sprawozdanie z VII Sympozjum Dialektologiczno-Onomastycznego Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś, „Rocznik Gdański” LIX, 1999, s.145-146.
  38. Innowacje frazeologiczne w twórczości Hieronima Derdowskiego,„Rocznik Gdański” LVII, 1997, s.225-231.
  39. Frazeologia w twórczości Hieronima Derdowskiego, Polszczyzna regionalna Pomorza VII, SOW, Warszawa 1996, s.279-314.
  40. (rec.) Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś,  pod red. J. Tredera, Gdańsk 1995, „Rocznik Gdański” LVI, 1996, z.1, s.216-217.
  41. Przezwiska ludowe mieszkańców gminy Tczew, Rocznik Gdański” LIV, 1994, z.1, s.86-100.
  42. Nazwy własne w twórczości Hieronima Derdowskiego, „Rocznik Gdański” LIII, 1993, z.2, s.153-164.

 

Pokaż rejestr zmian
Data publikacji: środa, 4. Wrzesień 2019 - 10:13; osoba wprowadzająca: Anna Miklaszewska Ostatnia zmiana: sobota, 30. Wrzesień 2023 - 08:14; osoba wprowadzająca: Anna Miklaszewska