Zakład Języka Rosyjskiego i Przekładoznawstwa
Kierownik Zakładu: dr hab. Tatiana Kananowicz
PRACOWNICY BADAWCZO-DYDAKTYCZNI I DYDAKTYCZNI:
Prof. dr hab. Alicja Pstyga
dr hab. Magdalena Jaszczewska
dr hab. Tatiana Kananowicz
dr Ewa Konefał
dr Aneta Lica
dr Wanda Stec
dr Jelena Jegorowa
Zakład Języka Rosyjskiego i Przekładoznawstwa został utworzony we wrześniu 2011 roku (wówczas jako Katedra Językoznawstwa Wschodniosłowiańskiego i Translatoryki) przez połączenie dwóch jednostek organizacyjnych: Zakładu Języków Wschodniosłowiańskich oraz Zakładu Translatoryki i Komunikacji Międzykulturowej. Pracownicy Zakładu prowadzą zajęcia dydaktyczne na kierunku filologia rosyjska (studia stacjonarne I i II stopnia) i na kierunku rosjoznawstwo, sinologia, studia wschodnie (studia stacjonarne I stopnia) – w formie wykładów i ćwiczeń z przedmiotów językoznawczych i translatorycznych, a także z zakresu komunikacji międzykulturowej, realioznawstwa i krajoznawstwa rosyjskiego oraz seminariów dyplomowych (licencjackich oraz magisterskich).
Zakład Języka Rosyjskiego i Przekładoznawstwa od wielu lat prowadzi specjalność Translatoryka i język biznesu na kierunku filologia rosyjska (studia stacjonarne I stopnia). Opracowany przez pracowników Zakładu program tej specjalności obowiązuje od roku akademickiego 2014/2015 z późniejszymi modyfikacjami (plany studiów oraz sylabusy są dostępne na stronie internetowej Instytutu Rusycystyki i Studiów Wschodnich Uniwersytetu Gdańskiego). Poszukując dobrych rozwiązań z myślą o perspektywie zatrudnienia absolwentów kierunku filologia rosyjska, uwzględniając zatem potrzeby rynku pracy, w ramach studiach filologicznych od roku akademickiego 2017/2018 ZJRiP zaproponował modyfikację tej specjalności na studiach I stopnia Translatoryka i język biznesu. Pracownicy Zakładu Języka Rosyjskiego i Przekładoznawstwa do roku akademickiego 2022-2023 oferowali również specjalność Przekład-Komunikacja-Kultura na studiach II stopnia. Aktualnie na kierunku filologia rosyjska na studiach II stopnia proponujemy (do wyboru) przedmioty z modułu translatoryczno-językoznawczego.
W swojej pracy ze studentami koncentrujemy się na pokazaniu szerokich możliwości, jakie otwierają nasze specjalności, umożliwiając studentom przyswojenie wiedzy i rozwój kompetencji językowych, kulturowych i komunikacyjnych, które mogą być wykorzystane w przygotowaniu do zawodu tłumacza oraz w różnych obszarach zawodowych, wymagających znajomości języka rosyjskiego. Na specjalności Translatoryka i język biznesu szczegółowo zapoznajemy z różnymi rodzajami przekładu. Proponujemy (w formie ćwiczeń i warsztatów) zajęcia z przekładu specjalistycznego, w tym dokumentacji biznesowej, podstaw przekładu naukowego, ustnego (również środowiskowego), uwierzytelnionego, a także – poza teorią przekładu i realiami współczesnej Rosji – zajęcia z analizy tekstów na potrzeby tłumaczenia.
Umiejętności i kompetencje nabyte na studiach pierwszego stopnia dotąd mogły być doskonalone na stopniu drugim na specjalności Przekład-Komunikacja-Kultura, w ramach której szczególnie uwzględniane były problemy międzyjęzykowe i międzykulturowe komunikacji językowej w różnych przestrzeniach komunikacji publicznej, a zwłaszcza przekładu audiowizualnego, medialnego, literackiego, naukowego i symultanicznego. Od roku akademickiego 2023-2024 poprzez przedmioty (do wyboru) zaproponowane w module translatoryczno-językoznawczym oferujemy pewną kontynuację tej specjalności. Zapewniają ją: teorie przekładu, teoretyczne i praktyczne aspekty komunikacji przekładowej, przekład audiowizualny, przekład tekstów artystycznych, przekład ustny, przekład tekstów naukowych, przekład prawniczy, frazematyka w przekładzie tekstów różnych dyskursów, przekaz medialny w przekładzie, kulturowe aspekty komunikacji językowej.
Zajęcia są prowadzone przez doświadczonych teoretyków i praktyków przekładu. Przekładu prawnego i prawniczego naucza doświadczony tłumacz przysięgły, ćwiczenia z przekładu ustnego odbywają się w salach wyposażonych w sprzęt specjalistyczny.
Swego rodzaju sprawdzianem jest obligatoryjna studencka praktyka zawodowa na studiach I i II stopnia w wymiarze 80 godzin. Studenci mogą również spróbować swoich sił jako tłumacze w organizowanych przez Zakład przedsięwzięciach (np. w Konkursach Translatorycznych).
Na kierunku filologia rosyjska na specjalności Translatoryka i język biznesu (I stopień) oraz Przekład-Komunikacja-Kultura (II stopień do roku 2022-2023) z późniejszą modyfikacją w formie modułu translatoryczno-językoznawczego kształcimy studentów otwartych na doskonalenie kompetencji językowych, kulturowych i komunikacyjnych, składających się również na kompetencje tłumacza. Absolwent jest więc przygotowany do swobodnego oraz skutecznego komunikowania się w formie ustnej i pisemnej z partnerem z obszaru rosyjskojęzycznego oraz do pracy tłumacza, m.in. w zakresie tłumaczeń ustnych, tłumaczeń tekstów literackich, prawnych, turystycznych, medialnych, ekonomicznych czy technicznych. Student zyskuje solidne podstawy teoretyczne oraz umiejętności praktyczne w zakresie tłumaczenia pozwalające na przystąpienie do egzaminu państwowego na tłumacza przysięgłego języka rosyjskiego. Zdobyte w toku studiów przygotowanie pozwala mu znaleźć zatrudnienie m.in. w biurach tłumaczeń, agencjach turystycznych, wydawnictwach, instytucjach kultury oraz firmach współpracujących z rosyjskojęzycznym partnerem handlowym.
Ważną rolę w działalności Zakładu odgrywa współpraca z krajowymi oraz zagranicznymi ośrodkami akademickimi. Pracownicy Zakładu aktywnie uczestniczą w krajowych i zagranicznych przedsięwzięciach naukowych (konferencjach, zjazdach, sympozjach, seminariach) oraz systematycznie publikują wyniki swych badań w czasopismach, monografiach zbiorowych oraz autorskich. Są członkami polskich i zagranicznych stowarzyszeń naukowych, kolegiów redakcyjnych i rad naukowych, m.in. Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, Polskiego Towarzystwa Rusycystycznego, Krakowskiego Towarzystwa Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej TERTIUM. Zakład Języka Rosyjskiego i Przekładoznawstwa jest organizatorem trzech cykli cenionych konferencji naukowych o zasięgu międzynarodowym, które doczekały się wielu edycji: „Słowo – z perspektywy językoznawcy i tłumacza”, „Tekst jako kultura. Kultura jako tekst” oraz „Wielkie religie świata w języku i kulturze”.
Pracownicy Zakładu zdobywają doświadczenie na uczelniach zagranicznych, prowadząc zajęcia ze studentami w ramach programu Erasmus+, uczestniczą w realizacji projektów dydaktyczno-naukowych i kulturalnych, m.in. w ramach współpracy z Nadbałtyckim Centrum Kultury. Od roku 2014 współredagują czasopismo naukowe „Studia Rossica Gedanensia”. Od ponad 7 lat Zakład Języka Rosyjskiego i Przekładoznawstwa organizuje cieszące się dużą popularnością konkursy translatoryczne, w których studenci studiów rusycystycznych mogą sprawdzić swe umiejętności translatorskie w zakresie przekładu pisemnego. Jedną z form aktywności zawodowej pracowników Zakładu jest praktyka przekładu specjalistycznego – współpracują oni z biurami tłumaczeń, wykonują tłumaczenia ustne konferencyjne (symultaniczne i konsekutywne) oraz tłumaczenia pisemne, wśród pracowników Zakładu jest również doświadczony tłumacz przysięgły języka rosyjskiego.
Aktualne kierunki badań
Pracownicy Zakładu Języka Rosyjskiego i Przekładoznawstwa mogą poszczycić się bogatym dorobkiem naukowym w zakresie językoznawstwa, translatoryki i komunikacji międzykulturowej:
Prof. dr hab. Alicja Pstyga profesor zwyczajny (ORCID 0000-0001-6933-2132) – jej zainteresowania koncentrują się wokół obserwacji polskiego i rosyjskiego dyskursu publicznego, zwłaszcza języka mediów, z uwzględnieniem problematyki innowacji leksykalnych oraz aspektów słowotwórczych, semantycznej organizacji tekstów, również w ujęciu konfrontatywnym; odrębny obszar badań stanowi teoria (w tym krytyka) i praktyka przekładu rosyjskich tekstów medialnych na język polski.
Dr hab. Magdalena Jaszczewska (ORCID 0000-0002-4234-0295) – zajmuje się paremiologią i paremiografią rosyjską i polską. Paremie (w szczególności przysłowia kalendarzowe) rozpatruje w aspekcie porównawczym odwołując się do dorobku etnoligwistyki, etnografii, historii oraz socjologii.
Dr hab. Tatiana Kananowicz (ORCID 0000-0002-1156-5934) – zakres jej zainteresowań obejmuje teorię i praktykę przekładu tekstów specjalistycznych oraz zagadnienia przekładu konferencyjnego i audiowizualnego, a także stylistykę porównawczą języka rosyjskiego i polskiego; kolejną dziedzinę zainteresowań stanowi komunikacja i aksjologia międzykulturowa w obrębie kultur Polski, Rosji i Azji Wschodniej oraz szeroko rozumiana wiedza o Rosji.
Dr Ewa Konefał (ORCID 0000-0003-4864-7973) – specjalizuje się w dziedzinie przekładoznawstwa oraz językoznawstwa rusycystycznego. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół historii rosyjskiej myśli przekładoznawczej, bibliografistyki, polsko-rosyjskich / rosyjsko-polskich relacji przekładowych oraz przekładu medialnego. W obszarze prowadzonych przez nią badań znajdują się również językoznawstwo korpusowe, procesy innowacyjne w leksyce współczesnego języka rosyjskiego, semantyka leksykalna i gramatyczna.
Dr Wanda Stec (ORCID 0000-0003-2530-2489) – zajmuje się polsko-rosyjskim językoznawstwem konfrontatywnym, przede wszystkim w zakresie leksykologii, frazeologii i semantyki; prowadzi także badania poświęcone praktyce i dydaktyce przekładu tekstów specjalistycznych oraz stylistyce funkcjonalnej. Szczególny obszar jej zainteresowań stanowi nazewnictwo roślin leczniczych, będące przedmiotem przygotowywanej rozprawy habilitacyjnej.
Dr Jelena Jegorowa (ORCID 0000-0002-5844-2747) – zakres jej zainteresowań obejmuje problematykę glottodydaktyczną, teorię i praktykę przekładu, procesy rozwojowe we współczesnym języku rosyjskim; szczególny obszar jej zainteresowań stanowią odtwarzalne jednostki wielowyrazowe w aspekcie porównawczym.
Zapraszamy studentów filologii rosyjskiej do wyboru prowadzonych przez pracowników ZJRiP specjalności Translatoryka i język biznesu na I stopniu oraz wyboru przedmiotów z bloku na II stopniu studiów. Dają one filologom gruntowne przygotowanie, które bez wątpienia ułatwi poruszanie się na rynku pracy i zwiększy możliwości atrakcyjnego zatrudnienia. A przecież po to właśnie zdobywa się wykształcenie wyższe. Warto zainwestować w siebie!