Tekst jako kultura. Kultura jako tekst
Seria wydawnicza Tekst jako kultura. Kultura jako tekst
Tom I, red. Zoja Nowożenowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2011
Autorzy umieszczonych w monografii materiałów demonstrują wielość podejść, rozumienia i metod badawczych tekstu. Głównym kierunkiem badań współzależności pomiędzy językiem i kulturą jest przede wszystkim kierunek od tekstu do kultury - „tekst jako kultura”, który zdobył rezonans zwłaszcza w środowisku filologów, między innymi dlatego, że odzwierciedla priorytety poznania filologicznego i utrwala naukowe tradycje lingwistyki, literaturoznawstwa, przekładoznawstwa, tekstologii i in. Takie rozumienie umieszcza tekst w systemie komunikacji werbalnej, która już się ukształtowała i została teoretycznie ujęta jako dziedzina translacji informacji kulturowych. (…)
Druga część tytułu monografii - „kultura jako tekst” - zmienia kierunek współzależności, wprowadzając do dialogu naukowego rozumienie tekstu, wypracowane przez filozofię, kulturoznawstwo i antropologię kulturową: tekstem jest wszystko, co stworzył człowiek, czyli dowolny artefakt, który jest nośnikiem informacji kulturowych.
Tom II, red. Zoja Nowożenowa, Tatiana Kananowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2016
Drugi tom poświęcony został badaniom nad problematyką wzajemnych zależności pomiędzy tekstem a kulturą. Problematyka tomu – w odróżnieniu od pierwszej książki – skoncentrowana jest wokół trzech podstawowych zagadnień. Pierwsze dotyczy badawczych paradygmatów metodologicznych, drugie – ujmowania tekstu jako produktu kultury narodowej, trzecie skupia się wokół problemu przekładu – tekstu „między kulturami”.
Tom III, red. Zoja Nowożenowa, Tatiana Kananowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2016
Dążąc do uniezależnienia się od ideologii „wewnętrznej” nauka o tekście zwróciła się w stronę funkcjonalizmu, komunikatywizmu, analizy pragmatycznej i – ostatecznie – w stronę determinizmu kulturowego. Ta pozycja metodologiczna doprowadziła do włączenia do badań nad tekstem takich kategorii jak: sytuacyjność, ukierunkowanie komunikacyjne, znaczenia pragmatyczne, przestrzeń komunikacyjna, zestaw tekstów i inne. Wśród głównych zadań teorii tekstu na tym etapie można wymienić: tekst i jego powiązanie z nadawcą i odbiorcą, tekst jako złożony znak, relacja tekst – rzeczywistość oraz tekst – inne teksty. Te problemy i zadania znalazły się w centrum uwagi naszych autorów.