24 lutego 2022 roku Ukraina została na rozkaz Władimira Putina brutalnie zaatakowana przez wojska Federacji Rosyjskiej. Rosyjska inwazja na Ukrainę jest równoznaczna z pogwałceniem niezależności niepodległego państwa.

Studenci Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Gdańskiego, w dużej części z kierunków wiedza o teatrze oraz zarządzanie instytucjami artystycznymi na Filologicznym UG, wspierani przez artystki i artystów związanych z trójmiejską sceną teatralną, wyrazili swój sprzeciw wobec wojny, oddając głos poetom i pisarzom ukraińskim. Wydarzenie pt. Głos wsparcia dla Ukrainy., będące gestem solidarności z Ukrainkami i Ukraińcami, odbyło się w miniony czwartek 3 marca w Sali Teatralnej Wydziału Filologicznego UG.

W wydarzeniu wzięły udział władze uczelni i Wydziału: prorektor ds. Współpracy Międzynarodowej, dr hab. Anna Maria Jurkowska-Zeidler, prof. UG, oraz Dziekan Wydziału Filologicznego, dr hab. Urszula Patocka-Sigłowy, prof. UG.

Artyści i studenci oddali głos ukraińskim ludziom pióra, pisarzom, poetom, reporterom. Bardzo dobitnie zabrzmiały ukraińskie dramaty, poezja i proza, zestawione z informacjami medialnymi oraz wyborem komentarzy i wpisów z mediów społecznościowych. Spotkanie dedykowane było nie tylko wszystkim osobom, które dziś bohatersko walczą w obronie swojego kraju, ale także tym, które ogarnia niemoc, strach i rozpacz.

W swojej odezwie studenci-organizatorzy napisali:

– Nawiązując do pięknych tradycji naszego miasta jako przestrzeni wolności i dialogu, w chwili, gdy postępuje katastrofa humanitarna, a setki tysięcy ludzi tracą dach nad głową i zostają zmuszone do poszukiwania bezpiecznego schronienia poza granicami swojego kraju, nie możemy pozostać obojętni. Dziś, jak nigdy dotąd, odczuwamy potrzebę budowania otwartej wspólnoty opartej o fundamentalne wartości, takie jak wolność, równość i sprawiedliwość. Głos ukraińskich artystów to także głos „zwykłych” obywateli Ukrainy, naszych sąsiadów i przyjaciół, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia swojej ojczyzny – i to również im pragniemy podczas tego wydarzenia symbolicznie oddać głos.

O genezie Głosu dla Ukrainy mówi dr Katarzyna Kręglewska:

- Inicjatywa performatywnego czytania tekstów ukraińskich pochodzi od studentów I roku gdańskiej wiedzy o teatrze. W tej sprawie w imieniu grupy zwróciła się do mnie Paulina Eryka Masa, studentka iberystyki i WOT-u, a także tłumaczka i dramatopisarka. Odzew ze strony trójmiejskiego środowiska teatralnego był natychmiastowy, a dzięki życzliwości instytucji dysponujących prawami autorskimi do tekstów (Wydawnictwo Czarne, Agencja Dramatu i Teatru ADiT, Magazyn „Wizje”) oraz przychylności administracji uczelnianej, wydarzenie udało się zorganizować zaledwie w przeciągu kilku dni.

Niezwykle ważnym elementem spotkania były również wypowiedzi zaproszonych gości. O sytuacji w Ukrainie oraz możliwych formach pomocy jej obywatelom opowiedzieli przedstawiciele naszego Wydziału, dr hab. Marta Koval, prof. UG, i dr hab. Artur Bracki oraz Łew Zacharczyszyn – konsul generalny Ukrainy w Gdańsku w latach 2016-2021, nagrodzony w 2021 roku Medalem Wdzięczności za zasługi dla polskich przemian demokratycznych działacz społeczny i polityczny oraz promotor ukraińskiej kultury.

Swoje wsparcie dla Ukrainy symbolicznie wyrazili również przedstawiciele świata akademickiego i teatralnego zza granicy. Listy zebrał i opracował dr hab. Tomasz Wiśniewski, prof. UG, a na język polski przetłumaczyli studenci translatoryki UG, Marta Kaczmarczyk i Kacper Sęk.

Podczas spotkania nie zabrakło realnej pomocy dla uchodźców wojennych z Ukrainy. Wydział Filologiczny włączył się do zbiórki organizowanej przez Studenci dla  Ukrainy, która odbywa się na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego (ul. Jana Bażyńskiego 4, Gdańsk, główny hol).

W czytaniu performatywnym pt. Deputinizacja udział wzięli:

• Dorota Androsz (aktorka, reżyserka, Teatr Wybrzeże)
• Mariusz Babicki (dramaturg, reżyser, absolwent teatrologii UG)
• Justyna Bartoszewicz (aktorka, Teatr Wybrzeże)
• Ada Czwarnóg (wiedza o teatrze UG)
• Grzegorz Duda (aktor, współzałożyciel szkoły jogi Bhakti Shala)
• Azima Izzetdin (absolwentka iberystyki UG)
• Weronika Janicka (wiedza o teatrze UG)
• Ewa Jendrzejewska (aktorka, Teatr Wybrzeże)
• Anna Kociarz (aktorka, Teatr Wybrzeże)
• Klaudia Laskowska (wiedza o teatrze UG)
• Kacper Mamczyński (zarządzanie instytucjami artystycznymi UG)
• Maja Miro (multiflecistka, kompozytorka)
• Hanna Miśkiewicz (aktorka, Miejski Teatr Miniatura)
• Adam Nalepa (reżyser, Teatr BOTO)
• Weronika Nawieśniak (aktorka, Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza w Gdyni)
• Marzena Nieczuja-Urbańska (aktorka, Teatr Wybrzeże)
• Małgorzata Oracz (aktorka, Teatr Wybrzeże)
• Bartłomiej Pastuszka (zarządzanie instytucjami artystycznymi UG)
• Jadwiga Sankowska (aktorka, Miejski Teatr Miniatura)
• Aleksandra Szostek (zarządzanie instytucjami artystycznymi UG)

Koncepcję i opracowanie czytania przygotowali: Dorota Androsz i Mariusz Babicki.

W scenariuszu wykorzystano fragmenty pochodzące z następujących źródeł:

• Natalia Błok, Przez skórę; Olga Maciupa, Czas na pilates [w:] Współczesna dramaturgia ukraińska od A do Ja, wybór, przekład i wstęp , Anna Korzeniowska-Bihun, ADiT, Warszawa 2018.
• Grzegorz Szymaniuk, Motory rewolucji, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015.
• Serhij Żadan, Internat, przeł. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019.
• Kateryna Miszczenko, Czarny punkt, przeł. Paweł Jarosz;  Katia Petrowska, Mój Kijów, przeł. z jęz. niem. Alicja Rosenau [w:] Zwrotnik Ukraina, red. Jurij Andruchowycz, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014.
• Wiersze: Tarasa Szewczenko, Kateryny Michalicyny, Lubowa Jakymczuka, Ołesii Mamczycz, Iryny Ciłyk, Chrystii Wenhryniuk w przekładzie Anety Kamińskiej, pochodzące z wyboru Ukraińskie poetki o wojnie, Magazyn „Wizje”, 26.02.2022, UKRAIŃSKIE POETKI O WOJNIE | Wizje | Aktualnik (magazynwizje.pl).

Wybór listów.

Patronat honorowy: JM Rektor Uniwersytetu Gdańskiego, prof. dr hab. Piotr Stepnowski

Koordynacja działań z ramienia studentów: Paulina Eryka Masa

Wsparcie organizacyjne, koncepcja wydarzenia: dr Katarzyna Kręglewska (Zakład Dramatu, Teatru i Widowisk, Instytutu Filologii Polskiej, Wydział Filologiczny UG oraz Between.Pomiędzy Research Group)

Lista bieżących potrzeb jest stale aktualizowana na profilu organizacji Studenci dla Ukrainy – Pomagamy: Studenci dla Ukrainy - Pomagamy | Facebook

Link do oficjalnej zbiórki pieniężnej Gdańsk Pomaga Ukrainie: https://www.facebook.com/donate/486031106489144/

Mapa punktów zbiórek w Trójmieście: https://ukraina.gdanskpomaga.pl/zbiorki/?fbclid=IwAR0t4E6TOC_YFcF6bRo4QQNDTv9lZG4PZfOrivjIT365247Lm3hnxEC8Xys

Fot. Jerzy Bartkowski