Seria "Światło i ciemność"

W roku 2000 nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego ukazał się zbiór artykułów poświęconych dziejom okultyzmu w przedrewolucyjnej Rosji: Światło i ciemność. Motywy ezoteryczne w literaturze rosyjskiej przełomu XIX i XX wieku. Książka ta zainicjowała cykl, w którym w 2006 roku został wydany drugi tom gdańskich badaczy: Światło i ciemność. Motywy ezoteryczne w kulturze rosyjskiej początku XX wieku. Ukazał się też tom trzeci, będący plonem międzynarodowego sympozjum naukowego, które odbyło się w Gdańsku w październiku 2008 roku. W następnych latach pojawiały się kolejne tomy: czwarty - Światło i ciemność. Ezoteryzm w kulturze XX i XXI wieku oraz piąty - Światło i ciemność. Podróż inicjacyjna - Podróż metafizyczna - Podróż ezoteryczna. W 2015 roku ukazały się dwa kolejne woluminy - Ciemność i światło, t. 6 oraz Światło i ciemność. Polskie Studia Ezoteryczne. Konteksty, t. 7, przygotowany wspólnie ze Stowarzyszeniem Badań nad Ezoteryzmem Zachodnim działającym przy Uniwersytecie Jagiellońskim. 

Światło i ciemność. 

Motywy ezoteryczne w literaturze rosyjskiej przełomu XIX i XX wieku.
pod red. E. Biernat
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001
ISBN 83-88816-01-2, ss. 172.

• E. Biernat, W kręgu modernistycznego ezoteryzmu (Within the Sphere of the Modernist Esoteric), s. 7-16.
• M. Rzeczycka, Sofiologia Władimira Sołowjowa i jej dziedzictwo (The Sophiology of Vladimir Soloviev and Its Legacy), s. 17-54.
• M. Rzeczycka, Mit solarny w „Srebrnym gołębiu” Andrieja Biełego (Solar Myth in Andrey Bely’s „Silver Dove”), s. 55-78.
• K. Arciszewska, Diabelskie Bestiarium. Motywy zwierząt piekielnych w prozie powieściowej rosyjskich symbolistów (A Diabolic Bestiary: Motifs of the Beasts of Hell in the Novels of the Russian Symbolists), s. 79-96.
• K. Arciszewska, Motyw upadłego anioła w rosyjskich powieściach symbolistycznych (The Motif of the Fallen Angel in Russian Symbolist Novels), s. 97-110.
• K. Arciszewska, M. Rzeczycka, Alchemia „Tworzonej legendy” Fiodora Sołoguba (Alchemy in „The Created Legend” by Fedor Sologub), s. 111-123. Fijałkowska-Janiak, Максимилиан Волошин как масонский писатель (Maksimilian Voloshin as a Masonic Writer), s. 124-150.
• E. Biernat, Wielki Mag. Motywy wolnomularskie w twórczości Michaiła Kuzmina (The Great Mage: Motif of Freemasonry in the Prose of Mikhail Kuzmin), s. 151-172.

Książka do pobrania: POBIERZ

Światło i ciemność. 

Motywy ezoteryczne w kulturze rosyjskiej początku XX wieku 
Tom II
pod red. E. Biernat i M. Rzeczyckiej 
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2006 
ISBN 83-7326-388-8 
ss. 184

Spis treści:

• E. Biernat, M. Rzeczycka, Słowo wstępne, s. 7.
• T. Kopats, Музыка начала XX века в поисках духовного обновления. Александр Скрябин (Early Twentieth-Century Russian Music in Search of Spiritual Renewal: Alexander Skriabin), s. 9-35.
• Z. Krasnopolska-Wesner, Ezoteryzm w malarstwie rosyjskim początku XX wieku (Esotericism in Early Twentieth-Century Russian Painting), s. 36-49.
• E. Biernat, Symboliści rosyjscy i Rudolf Steiner (The Russian Symbolists and Rudolf Steiner), s. 50-69.
• D. Oboleńska, Посланник космоса. Мотив Архангела Михаила в романе Андрея Белого „Крещеный Китаец”(The Cosmic Messenger: The Motif of Archangel Michael in Andriej Bely’s Novel „Kreshchenyi Kitaietz”), s. 70-88.
• J. Ormińska, Михаил Чехов – антропософ. Письма Виктору Громову (Mikhail Čekhov – Antroposophist: The Letters to Victor Gromov), s. 89-112.
• M. Rzeczycka, Okultysta Piotr Uspienski i jego opowieść „Кинемодрама (не для кинематографа)” (The Occultist Petr Ouspensky and His Tale „Kinemodrama”), s. 113-135.
• K. Arciszewska, Niebo i piekło w dramacie „Три зари” Pimiena Karpowa (Haeven and Hell in Pimen Karpov’s Drama „Tri zari”), s. 136-150.
• Fijałkowska-Janiak, Literackie wizje wolnomularskich przestrzeni (Literary Visions of Masonic Space), s. 152-184.

Światło i ciemność. 

Motywy ezoteryczne w kulturze rosyjskiej początku XX wieku
Tom III
pod red. D. Oboleńskiej i M. Rzeczyckiej
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009
ISBN 987-83-7326-683-4
ss. 305

Spis treści:

• D. Oboleńska, M. Rzeczycka, Słowo wstępne, s. 7.

• J. Prokopiuk, Towiański - na nowo (A New Look at Towiański), s. 10-25.

• E. Biernat, Ezoteryczna misja Borisa Lemana (Esoteric mission of Boris Leman), s. 26-37.

• M. Rzeczycka, Оккультистки Серебряного века. (Теософия и окрестности) (Women in Esoteric Movement of Silver Age), с. 38-57.

• J. Greń-Kulesza, Ezoteryzm w życiu Margarity Sabasznikowej. „Zielona żmija, czyli historia jednego życia” (Esoteric in Margarita Sabashnikova’s life. „Die Grüne Schlange. Lebenserinnerungen), s. 58-70.

• Z. Krasnopolska-Wesner, Antropozoficzne obrazy Margarity Sabasznikowej (Anthroposophical painting of Margarita Sabashnikova), s. 72-89.

• D. Oboleńska, Фиолетовый в желтом. Сценические композиции В. Кандинского и антропософия Р. Штейнера. Часть первая. Визуализация (Violet in Yellow. Stage Composition of V. Kandinsky and the Anthroposophy of R. Steiner. Part One. Visualization), s. 90-110.

• G. Bobilewicz, Духовное в искусстве. Ангелы Микалоюса Чюрлениса (Spirituality in Art. Mikalojus Čiurlionis’s Angels), s. 111-139.

• I. Malej, Anioły Michaiła Wrubla (The Angels of Mikhail Wrubel), s. 140-156.

• M. Федоров, Юргис Балтрушайтис и духовные традиции исихазма и испанских мистиков (Jurgis Baltrusajtis and Spiritual Tradition of Hesychasm and Spanish Mystics), s. 157-169.

• A. Ćwiklińska, Ezoteryczny kontekst motywu Słońca w liryce Konstantina Balmonta (The Esoteric Context of the Sun Motif in Konstantin Balmont’s Poems), s. 170-182.

• M. Matecka, Muzyczne wizje światła i ciemności w twórczości Aleksandra Skriabina (Musical Visions of Light and Darkness in the Artistic Output of Alexander Skryabin), s. 183-194.

• T. Kopac, Мистика звука в критической прозе Андрея Белого (Sound Mysticism in the Critical Prose of Andriej Bely), s. 195-215.

• A. Chudzińska-Parkosadze, Отражение идей философии Владимира Соловьева в романе Андрея Белого „Петербург” (Reflection of Vladimir Soloviev Philosophical Ideas on the Novel „Petersburg” by Andriej Bely), s. 216-228.

• I. Fijałkowska-Janiak, Эзотерические мотивы в творчестве русских реалистов перелома XIX и XX веков. Символика ночи (Esoteric Motifs in the Works of Russian Realists of the Turn of 20^th Century. The Symbolism of Night), s. 229-255.

• A. Dudek, O demonologicznych ujęciach w twórczości Dmitrija Mierieżkowskiego (On Demonological Issues in the Literary Output of Dmitry Merezhkovsky), s. 257-273.

• K. Arciszewska, Okultystyczny wymiar wampiryzmu w trylogii Wiery Kryżanowskiej (Rochester) „В царстве тьмы” (The Occult Aspect of Vampirism in the Trilogy „V Carstve T’my”), s. 274-289.

• E. Komisaruk, Motywy ezoteryczne w prozie Jewdokii Nagrodskiej (The Esoteric Motifs in the Prose of Evdokiia Nagrodskaia), s. 290-304.

Aby kupić tę książkę, przejdź do strony Wydawnictwa UG

Światło i ciemność. Motywy ezoteryczne w kulturze XX i XXI wieku, t. 4

pod red. K. Ruteckiej i M. Rzeczyckiej
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2012
ISBN 978-83-7865-023-2
ss. 173

Tom nagrodzony przez Rektora Uniwersytetu Gdańskiego
 nagrodą pierwszego stopnia.

Spis treści:

• K. Rutecka, M. Rzeczycka, Słowo wstępne, s. 7-9.

• I. Fijałkowska-Janiak, Współczesna powieść okultystyczna (Contemporary Occult Novel), s. 10-48.

• K. Arciszewska, Ezoteryczny aspekt metamorfozy wampira i wilkołaka w wybranych utworach najnowszej rosyjskiej literatury popularnej (Esoteric Aspect of the Metamorphosis of the Vampire and Werewolfin the Selected Works of the Contemporary Russian Literature), s. 50-67.

• A. Chudzińska-Parkosadze, Михаил Булгаков как мистический писатель (Mikhail Bulgakov – a Mystic Writer), s. 68-90.

• K. Rutecka, Motywy ezoteryczne w „Notatkach z Podróży” Andrieja Biełego (Esoteric Motifs in Andrei Bely’s „Putevye Zametki”), s. 91-111.

• M. Rzeczycka, Rosyjska Atlantyda (Russian Atlantis), s. 112-131.

• Z. Krasnopolska-Wesner, W poszukiwaniu praźródeł. Antyk w twórczości Lwa Baksta (In the Search for the Origin. Antiquity in the Works of Lev Bakst), s. 132-153.

• D. Oboleńska, Maya Deren. Wszystko jest wtajemniczeniem, czyli rzecz oglądana przez pryzmat nawiedzenia (Everything is Initiation or the Thing Seen through the Prism of the Haunting. About Maya Deren), s. 154-170.

Aby kupić tę książkę, przejdź do strony Wydawnictwa UG

Światło i ciemność. Tom V

Podróż inicjacyjna – Podróż metafizyczna – Podróż ezoteryczna
pod red. D. Oboleńskiej i M. Rzeczyckiej
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013
ISBN: 978-83-7865-218-2
290 stron

 SPIS RZECZY

Słowo wstępne

Część pierwsza: Droga

• Jerzy Prokopiuk: Drogi ziemskie i niebiańskie - podróże bogów i ludzi
• Irena Fijałkowska-Janiak: Księga / książka w podróżach ezoterycznych
• Mariusz Dobkowski: „Szukałam, znalazłam”. Podróż duszy według manichejskiego hymnu Wzlot ku eonom (psb 167, 23–168, 19) z koptyjskiej Księgi Psalmów
• Anna Chudzińska-Parkosadze: Концепция мистического путешествия в трагедии Иоганна Вольфганга Гете Фауст
• Karolina Rutecka: Dziennik afrykański Andrieja Biełego
• Наталья Шарапенкова: Путешествие в страну „памяти о памяти” (повесть Котик Летаев Андрея Белого)
• Diana Oboleńska: Путь Парсифаля в сценических композициях Василия Кандинского
• Przemysław J. Sieradzan: W poszukiwaniach wielkiej syntezy – ezoteryczne i geopolityczne aspekty azjatyckich ekspedycji Nikołaja Roericha
• Adam Kamiński: Przeniesienie i jego metafizyczne konsekwencje, a także coś więcej w Kołysance Dorszowego Przylądka Josifa Brodskiego
• Boris Popławski, Apołłon Biezobrazow (fragment powieści), przekład i komentarz Moniki Rzeczyckiej

Część druga: Inne ścieżki

• Marek Wilczyński: Psychoanaliza ognia. Księga ognia Stefana Grabińskiego
• Irina Betko: Три степени свободы: искушение инопланетянки в нефантастической повести Оксаны Забужко
• Katarzyna Arciszewska: Gnostyczne tło opowiadania I odjechał rycerz mój… Mariny i Siergieja Diaczenków

Spis ilustracji

Aby kupić tę książkę, przejdź do strony Wydawnictwa UG.

Ciemność i światło. 

Tom VI
pod red. K. Ruteckiej i K. Arciszewskiej
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015
ISBN 987-83-7865-288-5
ss. 348

Spis treści:

Zamiast wstępu, s.7.

• J. Prokopiuk, Ciemność okrywa ziemię – ale człowiek może ją rozjaśnić, s.11–38.
• I. Trzcińska, Opowieść w ciemności. Przestrzeń inicjacji w literaturze fantastycznej, s. 39–53.
• I. Malej, Dusza zbłąkana w odmętach nieświadomości. O psychologicznym zjawisku alienacji w sztuce Michaiła Wrubla, s. 54–76.
• A. Chudzińska-Parkosadze, Тень черного монаха. Феномен трансгрессии мистического концепта в литературу, s.77-102.
• M. Ljunggren, The Great Liar, s. 103–109.
• T. R. Beyer, Jr., The Black Line in the Life of Andrei Bely: The Significance of Andrei Bely’s Letters to Natalia Pozzo-Turgeneva, s. 110–124.
• K. Rutecka, Królestwo Cieni Andrieja Biełego, s. 125–146.
• D. Oboleńska, О том, как мохнатый цилиндр превратился в серого кота, испугавшегося банки из-под молотого черного перца (А. Скалдин, Рассказ о господине Просто),  s. 147–165.
• M. Rzeczycka, Walka światła i ciemności według Gurdżijewa, s. 166–172.
• G. Gurdżijew, Bitwa Magów. Scenariusz baletu w przekładzie Moniki Rzeczyckiej, s. 173–196.
• N. Kortus, Тень демиурга или несостоявшийся rite de passage Владимира Набокова (на примере незавершенного романа Solus rex), s. 197–210.
• J. Nowakowska, Демоническое начало в поэме Дуггур Даниила Андреева, s. 211–222.
• A. Kamiński, Kaftan i całun. Próba konfekcyjnej interpretacji Wielkiej elegii dla Johna Donne’a Josifa Brodskiego (w przekładzie Stanisława Barańczaka) w kontekście ciemności, s. 223–234.
• M. Wilczyński, Shades of the Dark. History, Race and the Supernatural in H.P. Lovecraft’s Fiction, s. 235–248.
• I. Fijałkowska-Janiak, Księgi i książki Kwartetu aleksandryjskiego Lawrence’a Durrella, s.  249–282.
• K. Arciszewska, Moskwa Noir – mroki miasta i duszy rosyjskiej, s. 283–301.
• I. Betko, Тёмная ночь души: конфронтация личности с тенью в украинской постмодернистской прозе, s. 302–323.
• M. Dobkowski, „Błogosławiony ten, który poznał  tę tajemnicę i rozróżnił te dwie substancje, Światła i Ciemności”. Substancja Światła według koptyjskiego traktatu manichejskiego Kephalaia, s. 324–346.

Spis ilustracji, s. 347. 

Aby kupić tę książkę, przejdź do strony Wydawnictwa UG.

Światło i ciemność. 

Spis treści:

Słowo wstępne, s.9.

I

• K. Hess, Zachodni ezoteryzm jako obszar badań akademickich – zakres, problematyka, perspektywa polska (Western Esotericism as an Academic Field of Research – Scope, Problems, Polish Perspective), s.15-42.
• D. Nowakowski, Przemiany relacji inicjacji i wiedzy tajemnej od XV do XVII wieku. Prolegomena do badań (Metamorphoses of Connections of Initiation and Hidden Knowledge in the 15^th -17^th   Century. Prolegomena to Research), s. 43-55.

            II

• K. Banek, Aleksandria hellenistyczna – źródło i inspiracja ezoteryki zachodniej. (Hellenic Alexandria – the Source and Inspiration for Western Esotericism), s. 59-75.
• A. Tylak: Miejsce i rola dajmonów w Corpus Hermeticum na tle wcześniejszej greckiej tradycji „demonologicznej” (The Position and Role of Daemons in Corpus Hermeticum as Compared to the Earlier Greek Tradition), s. 76-89-108.
• T. Dekert, Ostracyzm wobec heretyków jako metoda budowania granic wspólnoty w Adversus haereses Ireneusza z Lyonu (Ostracism Against Heretics as a Means of Building Community Boundaries in Adversus haereses of Irenaeus of Lyons), s. 90-109.
• M. Spurgiasz, Zosimos z Panopolis, życie i twórczość w recepcji arabskiej i bizantyńskiej.(The Life and Works of Zosimos of Panopolis in the Arabic and Byzantine Traditions), s. 110-122
• W. Kosior, Demony psalmu 91 według Midraszu Bamidbar Rabba 12:3. Tłumaczenie i komentarz (The Demons of Psalm 91 According to Midrash Bamidbar Rabbah 12:3. Translation and Commentary), s. 123-131.
• E. Olechnowicz, Thomas Browne: między racjonalnym a hermetycznym. (Thomas Browne – Between the Rational and the Hermetic), s. 132-141.
• T. Cegielski, Legendy założycielskie masonerii jako źródło wolnomularskiej ezoteryki. Pierwsza połowa XVIII wieku (Founding Legends as a Source of Masonic Esoteric. The First Half of the 18^th Century), s. 142-160
• T. Szymański, Pojęcia pierwotnego Objawienia i jego tradycji u francuskich iluministów przełomu XVIII i XIX wieku (The Concepts of Primal Revelation and Its Tradition in the Works of French Martinists at the Turn of the 18^th and the 19^th Centuries), s. 162-172.
• M. Piróg, Synchroniczność. Jungowska próba reaktywacji renesansowej wizji przyrody (Synchronicity. Jungian Attempt to Reactivate the Renaissance Vision of Nature), s. 173-18
• A. Bebel, Motywy egipskie w Świątyni Seta (Ancient Egyptian Motifs in the Temple of Set), s. 184-191.

III

• A. Chudzińska-Parkosadze, Problemy interpretacji utworu mistycznego na przykładzie tragedii Faust J.W. Goethego (Interpretation Problems with a Mystic Work of Literature  on the Basis of the Tragedy Faust by J.W. Goethe), s. 195-210.
• Ł. Czepułkowski, Kilka uwag na temat literackich recepcji tak zwanych opętań z Loudun (1632–1634) (A Few Comments on Literary Interpretations of the so-called Demonic Possessions in Loudun 1632–1634), s. 211-219.
• D. Oboleńska, Wokół poszukiwań alchemicznych motywów i tematów na polskim i rosyjskim rynku wydawniczym w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku (Around the Researches of the Alchemical Motives and Themes in Polish and Russian publishing market in the Second Half of the 20^th Century and the Beginning of the 21^st Century), s. 220-233.

IV

• J. Prokopiuk, Ezoteryka i nauka. I znów ezoteryka. Metodologia implicite, metodologia sensu stricto i metodozofia (Esotericism and Science. Esotericism Again. Methodology implicite, Methodology Sensu Stricto and Methodosophy), s. 237-264.

          Spis ilustracji, s. 265.

Światło i ciemność. 

SPIS TREŚCI 

Izabela Trzcińska, Agata Świerzowska, Monika Rzeczycka, Słowo wstępne, s.7

• Wouter J. Hanegraaff, Religia i wyobraźnia historyczna: tradycja ezoteryczna jako kreacja poetycka, s. 9-42

POLONICA

• Rafał T. Prinke, Kamila Follprecht, The Court at St. Anne’s Gate. New Sources on the Cracovian Period in the Biography of Michael Sendivogius (1566–1636), s .43-66
• Katarzyna Wodarska - Ogidel, Symbolika egipska w sztuce masońskiej na przykładzie kamienia ze zbiorów Muzeum Teatralnego w Warszawie, s. 67-76
• Andrzej Kasperek, Orcio, czyli widzieć, nie widząc. Studium romantycznej imaginacji w pooświeceniowym świecie, s. 77- 88
• Izabela Trzcińska, The Theosophic Interpretation of Lilla Weneda by Juliusz Słowacki, s. 89-112
• Anna Mikołejko, From the Grotesque to a Vision: Spiritualism in Polish Imagination from 1853 till 1939, s. 113-129
• Agata Świerzowska, Praktyka imaginacji w radźa jodze nowoczesnej Józefa Świtkowskiego, s. 130-150

VARIA

• Wojciech Kosior, „Każdy ma ich tysiąc po lewej i miriady po prawej” (Berachot 6a). Kilka wstępnych uwag o rabinicznej wyobraźni i demonach Talmudu babilońskiego, s.151-162
• Stefano Daniele, A Sun within Man. The Ontological and Epistemological Theory of Imagination in Paracelsus and its Sources, s. 162-174
• Karolina Maria Hess, Przemysław Sieradzan, Explorations of the Esoteric Dreams of the Himalayas, s. 175-194

O AUTORACH, s.199-202