Seminaria magisterskie
Seminaria magisterskie w roku akademickim 2023/24
dr hab. Marcin Całbecki, prof. UG
Zapraszam na moje seminarium magisterskie w roku akademickim 2023/24 osoby studiujące na pierwszym roku studiów drugiego stopnia filologii polskiej.
Motywem przewodnim naszych przyszłych badań będzie analiza literackich śladów doświadczenia różnego rodzaju relacji. Każdy akt językowy jest aktem relacji zakładającym odniesienie mówiącego/piszącego i słuchającego/czytającego. Poprzez specyfikę gatunkową osobników homo sapiens relacyjność jest podstawowym mechanizmem regulującym ustrój jednostki. Dlatego w ramach hermeneutycznych prób rozumienia literackich tekstów chciałbym, abyśmy wspólnie rekonstruowali modele odniesień człowieka wobec drugiej jednostki, zbiorowości oraz innych istot żywych (choć oczywiście można także wchodzić w relację z obiektami przyrody nieożywionej – vide np. Stołek Zbigniewa Herberta) i rozpoznawali złożoność form, jakie tworzą się w związku z aktem tworzenia różnorakich więzi bądź zależności.
Materią do naszych studiów stałaby się literatura polska XX wieku – główna treść mojej pracy naukowej. W ramach praktyki seminaryjnej proponuję z kolei w moim przekonaniu oryginalną metodę „mapowania zajęć”, którą z powodzeniem realizowaliśmy na moim poprzednim seminarium magisterskim w latach 2021-2023.
dr hab. Izabela Kępka, prof. UG
Na seminarium zapraszam osoby zainteresowane funkcjonowaniem i rolą języka we współczesnym świecie (ale również w czasach historycznych).
Badania, które proponuję koncentrują się wokół zagadnień związanych z językoznawstwem kulturowym. Studenci będą zatem analizować wybrane przez siebie teksty, pokazując, w jaki sposób język wpływa („kreuje”) na opisywaną w tych tekstach rzeczywistość. Badacz pamiętać musi jednak o tym, że każdy tekst wiąże się z konkretnym kontekstem kulturowym, historycznym i społecznym, wpływającym na taką właśnie konceptualizację świata. Mam nadzieję, że ten typ analizy najpierw zainteresuje potencjalnych badaczy, a potem sprawi, że pisanie pracy będzie dla nich nie tylko obowiązkiem, ale również intrygującą przygodą, która finalnie przyniesie dużą satysfakcję…
Oto kilka propozycji ogólnych:
- Analiza różnorodnych tekstów o charakterze propagandowym (od reklamy po teksty stricte polityczne). Praca będzie polegać na opisie zjawisk językowych służących perswazji i manipulacji;
- Językowa kreacja świata w wybranym tekście (powieść, zbiór wierszy; album/albumy piosenek itp.)
- Etyka językowa a mowa nienawiści. Analiza elementów języka odpowiedzialnych za językowe zachowania nieetyczne;
- Dowcip językowy w wybranych tekstach.
I inne…
Serdecznie zapraszam😊
dr hab. prof. UG Anna Filipowicz
Literatura i sztuka wobec problemów ekologicznych (humanistyka ekologiczna/studia nad relacjami ludzi i zwierząt/studia środowiskowe)
środowiskowe bio-grafie:
- Uroczyska, ostępy, knieje w polskiej literaturze XX i XXI wieku (wybrane przykłady). Perspektywa ekokrytyczna.
- Akwapoetyki - rzeki, jeziora, morza w polskiej literaturze współczesnej i najnowszej. Perspektywa ekokrytyczna
- Polskie „bestiarium narodowe” w świetle humanistyki nieantropocentrycznej - żubr, bocian, orzeł, koń, wilk, szczur, stonka
- Figura kota w polskiej literaturze współczesnej. Perspektywa ekokrytyczna.
- Figura ptaka w polskiej literaturze współczesnej. Perspektywa ekokrytyczna.
- Figura wilka w polskiej literaturze współczesnej. Perspektywa ekokrytyczna
międzygatunkowe wspólnoty:
- Przyroda w twórczości Bolesława Leśmiana/Brunona Schulza/Juliana Tuwima. Antycypacje posthumanizmu.
- Pisarki w zwierzyńcu – ekofeministyczne wizje natury w literaturze współczesnej (Halina Poświatowska, Krystyna Miłobędzka, Anna Świrszczyńska, Wisława Szymborska).
- Pisarki w zwierzyńcu – ekofeministyczne wizje natury w literaturze najnowszej (Julia Fiedorczuk, Ilona Witkowska, Urszula Zajączkowska, Dorota Lebda).
- Relacje człowiek-natura w polskim reportażu (Adam Wajrak, Filip Springer, Ilona Wiśniewska).
- Relacje dzieci i zwierząt w poezji Dariusza Suski. Ujęcie ekokrytyczne
- Relacje ludzko-zwierzęce w polskiej literaturze dla dzieci i młodzieży. Ujęcie ekokrytyczne
- Filmowe „zmierzchy antropocenu”. Relacje człowiek-środowisko w kinematografii polskiej i światowej.
- Motywy ekokrytyczne w gdańskiej sztuce współczesnej (Elvin Flamingo, Honorata i Zofia Martin, Anna Kalwajtys)
- Związki człowieka z przyrodą w polskiej literaturze ludowej (pieśni, bajki, podania). Perspektywa ekokrytyczna
fikcje i nie-fikcje klimatyczne
- Motyw katastrofy klimatycznej w kulturze popularnej (seriale, komiksy, gry komputerowe)
- Reprezentacje zapaści środowiskowej w reportażu współczesnym (polskim i światowym)
- Planeta „po człowieku”. Przykłady fikcji spekulatywnej (ekofantastyki) w literaturze/filmie/sztuce współczesnej
Literatura i sztuka wobec wybranych problemów społecznych – perspektywa emancypacyjna i postzależnościowa
literatura wobec przemocy symbolicznej
- O popkulturze zaangażowanej. Serial/komiks/gra komputerowa jako komentarz społeczny.
- Obraz chłopki w literaturze polskiej (wybrane przykłady). Perspektywa postzależnościowa (postkolonialna, feministyczna, ekokrytyczna).
- Wiedźmy, czarownice, szeptuchy. Reprezentacje kobiety „wiedzącej” w kulturze popularnej. Perspektywa postzależnościowa (postkolonialna, feministyczna, ekokrytyczna).
literatura wobec materialności (studia nad rzeczami):
- Utensylia, przybory, rekwizyty w poezji Juliana Tuwima
- Utensylia, przybory, rekwizyty w pisarstwie Mirona Białoszewskiego
- Utensylia, przybory, rekwizyty w prozie Magdaleny Tulli
- Narracje wokół przedmiotów. Relacja człowiek-rzecz w pisarstwie Joanny Bator
Zapraszam również do proponowania własnych tematów zwłaszcza z zakresu literatury XX i XXI wieku (fikcjonalnej i niefikcjonalnej)
dr hab. Ewa Monika Pomirska
„Literatura dziecięca przychodzi z wiekiem”
Przedmiotem seminarium będzie literatura i książka dla dzieci i młodzieży w XX i XXI wieku.
Książki przeznaczone dla młodego adresata zajmują ugruntowane miejsce w dyskursie kulturowym. Ograniczenia, wynikające z postulatywności i użytkowości literatury dziecięcej nie powodują jej zamknięcia, paradoksalnie to w niej często można powiedzieć i pokazać więcej. Mówi się o nich, bada, analizuje i interpretuje w różnych kontekstach: historyczno- i teoretycznoliterackim, pedagogicznym, antropologicznym, socjologicznym, filozoficznym. Interesujące może być przyjrzenie się i zbadanie sposobów, środków i strategii, dzięki którym lektury dziecięce stają się otwarte, zawierają w sobie potencjał do wciąż nowych odczytań.
Współczesna literatura dziecięca podejmuje tematy dotychczas w niej nieobecne, uznawane za kontrowersyjne, takie jak cierpienie, śmierć, wojna, przemoc, polityka, stereotypy dotyczące ról płciowych. Powstają i rozwijają się nowe gatunki bez wyraźnie ustalonego adresu czytelniczego, np. książki obrazkowe, komiksy, fantasy, pensjonarska powieść wampiryczna. Efektem tych zjawisk jest mieszanie się i przenikanie kategorii dorosłości i dziecięcości.
Proponowane obszary tematyczne prac:
• współczesne reinterpretacje wątków i motywów baśniowych
• adaptacje klasycznych tekstów literackich (teatr, film, serial, komiks)
• odmiany gatunkowe prozy, np. detektywistyczna, biograficzna, historyczna, fantasy
• literatura niefikcjonalna, np. popularyzująca naukę, sztukę, filozofię
• zapomniane teksty i ich współczesne od/czytanie (literatura międzywojenna, epoki PRL-u)
• dialog międzykulturowy, przeciwdziałanie dyskryminacji, oswajanie obcości
• obrazy miasta, obrazy natury
• relacje rodzinne, np. matka-córka,
• (nie)obecność tabu
• książka obrazkowa, relacja tekst-obraz
Dla wstępnej orientacji w kierunkach badań nad literaturą dziecięcą oraz poszukiwania inspiracji polecam zajrzenie do materiałów dwóch czasopism naukowych:
- „Dzieciństwo. Literatura i Kultura” https://www.journals.polon.uw.edu.pl/index.php/dlk
- „Czy/tam/czy/tu” http://www.ctct.polonistyka.uj.edu.pl/o-czasopismie