Wykład mistrzowski online: Aspekt czasownika w działaniu. Różne interpretacje dokonaności i niedokonaności
Instytut Filologii Germańskiej
zaprasza w środę 1.12.2021 o godz. 13:15
na wykład mistrzowski online
Aspekt czasownika w działaniu.
Różne interpretacje dokonaności i niedokonaności
wykład wygłosi prof. dr hab. Marek Łaziński z Instytutu Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego
transmisja w sali 168
poproś o link do wykładu: anna.socka@ug.edu.pl
Aspekt czasownika – opozycja między czasownikami dokonanymi i niedokonanymi, charakterystyczna tylko dla języków słowiańskich i od dziesięcioleci uznana za tajemniczą, niemożliwą do wyjaśnienia. Spróbujemy spojrzeć na aspekt czasownika polskiego jak na całkiem zwyczajną kategorię gramatyczną, która oprócz funkcji podstawowej ma także wiele funkcji alternatywnych i konkurencyjnych. Najlepiej widoczne to jest w konkurencji aspektów. Przyjrzymy się nietypowym użyciom aspektu niedokonanego i dokonanego oraz różnicom między językami słowiańskimi pod tym względem. Intrygujące są różnice w budowie normy prawnej, w kodeksach i przysłowiach. Tam, gdzie polszczyzna preferuje aspekt niedokonany (Kto zabija człowieka, podlega karze, Kto pod kim dołki kopie…), inne języki słowiańskie używają aspektu dokonanego. Postaramy się wyjaśnić, dlaczego.
Prof. Marek Łaziński jest autorem monografii „Wykłady o aspekcie polskiego czasownika” (Wyd. UW, 2020), która otrzymała Nagrodę Komitetu Językoznawstwa PAN. Jest także jednym z kierowników polsko-niemieckiego projektu badawczego „Rozwój polskiego systemu aspektowego w ostatnich 250 latach na tle sąsiednich języków słowiańskich”, w ramach którego powstał polsko-niemiecki / niemiecko-polski korpus równoległy zawierający oryginalne teksty polskie i niemieckie oraz ich przekłady z okresu od 1750 do dzisiaj. Reprezentowane są literatura piękna, literatura faktu, prasa i teksty prawnicze. Korpus ten i tagowanie par aspektowych będzie również przedmiotem wykładu.
Zarówno prezentowana monografia: https://www.bijp.uw.edu.pl/files/Lazinski2020.pdf, jak i korpus http://diaspol.uw.edu.pl/polniem/#!/ - są w wolnym dostępie.