Aktualności / Aktuelles
Nowa publikacja
Nakładem wydawnictwa Vandenhoeck&Ruprecht ukazała się monografia wieloautorska pod redakcją Miłosławy Borzyszkowskiej-Szewczyk i Elizy Szymańskiej:
Nachbeben einer Zäsur in der interkulturellen Literatur und Kulturpraxis. Formationserlebnisse einer Umbruchsgeneration.
Krótki opis:
Rok 1989/90 zapoczątkował nową erę polityczną, historyczną i społeczną w Europie. W zależności od perspektywy geopolitycznej jest ona łączona z różnymi procesami i wydarzeniami. Ważnymi uczestnikami dyskursu na temat reorganizacji Europy po cezurze 1989/90 są ludzie kultury, w tym pisarze i pisarki pochodzący/e z Europy Środkowo-Wschodniej, których teksty można przyporządkować literaturze interkulturowej. Autorzy i Autorki niniejszej monografii – z Czech, Japonii, Niemiec, Polski i Ukrainy – pytają o to, w jaki sposób istotne tematy teraźniejszości, takie jak literackie i nieliterackie reprezentacje migracji i ucieczki, tożsamość i różnica (Differenz), wielorakie przynależności, powstające w polu napięcia między narodowością a transnarodowością, a także między Wschodem a Zachodem, znajdują swoje (często polifoniczne) odzwierciedlenie w literaturze i praktyce interkulturowej.
Spis treści
Neue Publikation
Beim Verlag Vandenhoeck&Ruprecht ist soeben eine von Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk und Eliza Szymańska herausgegebene Monographie erschienen:
Nachbeben einer Zäsur in der interkulturellen Literatur und Kulturpraxis. Formationserlebnisse einer Umbruchsgeneration.
Kurzbeschreibung:
1989/90 markiert den Beginn einer neuen politischen, geschichtlichen und gesellschaftlichen Ära in Europa. Je nach geopolitischem Blickwinkel wird dieser unterschiedlich akzentuiert und mit verschiedenen Prozessen und Ereignissen in Verbindung gesetzt. Als wichtige Akteur*innen des Diskurses zur Neuordnung und zugleich als Kultur(ver)mittelnde innerhalb Europas treten u. a. Kulturschaffende und die Schriftsteller*innen auf, die aus dem mittel- bzw. osteuropäischen Raum stammen und deren Texte der interkulturellen Literatur zugeordnet werden können. Die Beiträger*innen aus Deutschland, Japan, Polen, Tschechen und der Ukraine diskutieren interdisziplinär, wie die relevanten Themen der Gegenwart, wie etwa literarische und außerliterarische Repräsentationen von Migration und Flucht, Identität und Differenz, multiple Zugehörigkeiten im Spannungsfeld zwischen Nationalität und Transnationalität sowie zwischen Ost und West in der Literatur und der kulturellen Praxis polyphon reflektiert werden.
Inhaltsverzeichnis
Kolejny wykład gościnny za nami
Wizyta w Sophia University Tokyo
W dniach 19-23 czerwca 2023 dr hab. Eliza Szymańska – Kierownik Zespołu Badań nad Interkulturowością w Literaturze i Teatrze – oraz prof. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk – Kierownik zaprzyjaźnionej Pracowni Badań nad Narracjami Pogranicza – przebywały w ramach programu Erasmus+ KA131 na wyjeździe szkoleniowym w Sophia University w Tokio.
Wizyta w Japonii była okazją do kontynuacji wcześniejszej współpracy z prof. Goro Christophem Kimurą, Dziekanem Faculty of Foreign Studies, dyrektorem Institute of European Studies, nawiązanej w 2016 roku przez dr hab. Elizę Szymańską podczas konferencji "Vielfältige Konzepte - Konzepte der Vielfahlt": Interkulturalität(en) weltweit organizowanej w Usti nad Labem/Pradze przez Gesellschaft für interkulturelle Germanistik.
dr hab. Eliza Szymańska oraz prof. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk z prof. Goro Christophem Kimura, Dziekanem Faculty of Foreign Studies Sophia University Tokyo
Jednym z ważnych punktów programu było wygłoszenie wykładów gościnnych dla studentów i studentek Department of German Studies tokijskiego uniwersytetu. Dr hab. Eliza Szymańska opowiedziała japońskim studentom o literaturze interkulturowej w Niemczech. Prof. Miłosława Borzyszkowska Szewczyk mówiła o obrazie Gdańska w twórczości Güntera Grassa.
Podczas spotkań z prof. Kimurą omówione zostały także wspólne projekty naukowe (w tym kontynuacja warsztatów odbywających się w ramach międzynarodowego networku badań nad interkulturowością, planowane polsko-japońskie warsztaty dotyczące badań nad pograniczami, oraz przygotowanie w wydawnictwie Vandenhoeck & Ruprecht tomu pokonferencyjnego Nachbeben einer Zäsur. Formationserlebnisse einer Umbruchsgeneration, będącego wynikiem wcześniejszego wspólnego projektu).
W czasie spotkania z prof. Kimurą i współpracownikami Department of German Studies badaczki zapoznały się ze strukturą goszczącej uczelni, jak również z lokalnymi warunkami prowadzenia badań naukowych i dydaktyki oraz dyskutowały nad możliwością włączenia się Sophia University w projekt dydaktyczny uruchomienia na UG kierunku Międzykulturowe Studia Germanistyczne z podwójnym dyplomem, którego inicjatorkami są prof. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk oraz dr Marta Turska.
Wizyta w Tokio była też okazją do odwiedzenia wystawy poświęconej 110-leciu istnienia Sophia University, po której obie badaczki oprowadził prof. Kimura.
Pobyt w Japonii stanowił poza tym punkt wyjścia do zapoznania się z kulturą kraju goszczącego i zdefiniowania różnic interkulturowych. Poza doświadczaniem metropolii tokijskiej w jej kulturowej specyfice, prof. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk i dr hab. Eliza Szymańska zwiedziły miasto szlakiem świątyń szintoistycznych i buddyjskich, odwiedziły m.in. muzea: National Museum of Art, Mori Art Museum (z inspirującą wystawą World Classroom, krytycznie pokazującą możliwości i ograniczenia procesów edukacyjnych w społeczeństwie oraz wpływ przekazywanej wiedzy na formowanie tożsamości narodowej i sposobów postrzegania procesów historycznych) oraz muzea narodowe w Parku Ueno. Niezwykle ciekawym punktem programu wizyty było obejrzenie spektaklu w Narodowym Teatrze Kabuki w Tokio, które stanowiło pretekst do rozmów porównawczych dotyczących roli teatru w kulturze japońskiej, polskiej oraz niemieckiej oraz teatru jako politicum. Zwieńczeniem pobytu w Japonii była jednodniowa wycieczka studyjna do Kioto, historycznej stolicy Japonii, podczas której badaczki miały okazję zwiedzić m.in. miejsca o randze symbolu historycznej Japonii – Świątynię Złotego Pawilonu (金閣寺 Kinkaku-ji) i Świątynię Srebrnego Pawilonu (銀閣寺 Ginkaku-ji), wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Jubileusz 10-lecia Gedanopedii
Zaproszenie na kolejne dwa wykłady gościnne
Seminarium: Polenstudien: Kultur, Literatur, Film, … / Uniwersytet Europejski Viadrina Frankfurt nad Odrą
W ramach zaproszenia Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce dr Eliza Szymańska gościła w dniach 10.01-13.01.2023 na Europejskim Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. W ramach seminarium Polenstudien: Kultur, Literatur, Film, … wygłosiła dwa wykłady gościnne, w których przedstawiła wyniki swoich badań naukowych. Pierwszego dnia mówiła o interkulturowych strategiach teatralnych w polskim teatrze (e)migracyjnym, a kolejnego, w nawiązaniu do postawionej tezy o możliwości wykorzystania stworzonej przez siebie typologii polskiego teatru (e)migracyjnego do badań nad literaturą migracyjną, opowiedziała o spotach między strategiami pisarskimi, formami narracyjnymi i wzorcami tożsamości w wybranych tekstach najnowszej literatury migracyjnej.
"Teatralne dziedzictwo polskich migrantów" - seminarium naukowe w Rydlówce
W dniach 24.11–26.11.2022 w Rydlówce (Muzeum Krakowa) odbyło się seminarium naukowe dotyczące teatralnego dziedzictwa polskich migrantów. W trzydniowych intensywnych dyskusjach wzięli/ły udział prelegenci/tki prezentujący swoje badania oraz zaproszeni goście. Spotkanie odbyło się w ramach projektu „T-Migrants – Crossing Borders: The Agency of Nineteenth-Century European Theatre Migrants” finansowanego przez European Research Council (grant agreement No 850742), którym kieruje prof. Berenika Szymanski-Düll z monachijskiej teatrologii oraz projektu „Teatr polski poza krajem” finansowanego przez Instytut Teatralny w Warszawie, którego Kierownikiem jest członkini Zespołu prof. Karolina Prykowska-Michalak z Instytutu Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego. Z ramienia Zespołu wykonawczynią w projekcie jest dr Eliza Szymańska.
Załącznik | Rozmiar |
---|---|
Program seminarium | 194.91 KB |
Wykład gościnny Prof. Renaty Makarskiej
W najbliższą środę 30.11.2022 odbędzie się otwarty wykład gościnny prof. Renaty Makarskiej z Johannes Gutenberg Universität w Moguncji Solidarność im Comic (Wydział Filologiczny, ul. Wita Stwosza 51, sala 170). W ramach wykładu na temat ukazywania Solidarności w wybranych komiksach nasza gościni opowie także o rozwoju kultury komiksowej w Polsce („dziewiąta sztuka“) oraz przedstawi swoją najnowszą publikację Handbuch Polnische Comickulturen nach 1989 (współredakcja Kalina Kupczyńska). Serdecznie zapraszamy!
Moderacja: dr Eliza Szymańska
Publikacja pokonferencyjna
W serii Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie ukazała się w wydawnictwie fibre Verlag monografia wieloautorska pod redakcją Miłosławy Borzyszkowskiej-Szewczyk, Gertrudy Cepl-Kaufmann, Jasmin Grande oraz Elizy Szymańskiej:
Gedächtnistopografien in Grenzräumen. Das Pommernland, Danzig und das Rheinland als trilaterale Kulturregionen
Krótki opis:
Obszary przygraniczne, w których współistnieją, przenikają się i konfrontują ze sobą różne kultury, stanowią doskonały przykład tego, że współżycie ludzi zawsze miało charakter transnarodowy i interkulturowy. Tom zawiera artykuły literaturoznawcze i kulturoznawcze dotyczące (i pochodzące) z regionów Pomorza, Gdańska i Nadrenii, które funkcjonują jako "tri-border-areas". Charakterystyczne są dla nich nie tylko sytuacje zagrożenia i konfliktu zakotwiczone w pamięci zbiorowej, ale także doświadczenia współistnienia i współpracy, perspektywa sąsiedztwa oraz procesy migracyjne w XIX i XX wieku.
Dwudziestu/ścia autorów/ek omawia te regiony porównawczo i interdyscyplinarnie, koncentrując się na takich tematach jak: tekstowe konstrukcje topografii pamięci indywidualnej i zbiorowej, zjawiska interkulturowe w przestrzeniach granicznych oraz liminalność procesów migracyjnych.
Wykład gościnny Profesor Isabeli Röskau-Rydel
W dniu 22.04.2022 na Wydziale Filologicznym odbył się wykład gościnny Pani Profesor Isabel Röskau-Rydel. Naukowczyni przybliżyła słuchaczom i słuchaczkom między innymi położenie, historię oraz architekturę Królestwa Galicji i Lodomerii oraz opowiedziała o znanych osobistościach związanych z tym regionem. Moderacja wykładu: Profesor Marion Brandt.
Wykład popularyzatorski: „Samotny jak Franz Kafka – pisarz (nie)doceniony za życia?”
W dniu 17.03.2022 odbył się w Gdańskim Liceum Autonomicznym wykład popularyzatorski zatytułowany „Samotny jak Franz Kafka – pisarz (nie)doceniony za życia?” Opowieść o Kafce stanowiła punkt wyjścia do przemyśleń na temat (rzekomego) „potrójnego getta” (Pavel Eisner), w którym przyszło żyć i tworzyć pisarzowi – niemieckojęzycznemu żydowi z Pragi. Wykład był próbą przełamania stereotypowego myślenia o pisarzu jako wyalienowanym reprezentancie pisarstwa „czarnego”.
Międzynarodowe warsztaty interdyscyplinarne / Internationale Werkstatt
Międzynarodowe warsztaty interdyscyplinarne: Nachbeben einer Zäsur in der interkulturellen Literatur und Kulturpraxis. Formationserlebnisse einer Umbruchsgeneration. Gdańsk, 03-04.2021. Organizatorzy: Pracownia Badań nas Narracjami Pogranicza/Pracownia Badań Interkulturowości w Literaturze i Teatrze Instytut Filologii Germańskiej. Współorganizator: IBSC Uniwersytet Gdański, Europejskie Centrum Solidarności Gdańsk. Partnerzy: Österreichisches Kulturforum in Warschau.
Kryteria przypisania/przypisywania do danego pokolenia są różne. Rok 1989/90 miał znaczący wpływ nie tylko na jedno pokolenie. Wybrałyśmy termin "pokolenie zmiany", aby skupić się na tych pisarzach, pracownikach kultury i naukowcach, którzy doświadczyli tego punktu zwrotnego w Europie Środkowo-Wschodniej jako młodzi dorośli, a także na tak zwanym "drugim pokoleniu", które "zostało wyemigrowane" z Europy Wschodniej jako dzieci na krótko przed zmianą. Dla wszystkich z nich zwrot oznaczał wyzwanie lub możliwość wielowymiarowego pozycjonowania siebie, które było negocjowane na różne sposoby i powinno być raczej postrzegane jako proces. To właśnie te wielokulturowe projekty tożsamościowe, a także spotkania z osobami, które same siebie określają jako "odmiennie ukształtowane kulturowo" (Ortrud Gutjahr) (mamy tu na myśli zarówno relacje między-, jak i wewnątrzkulturowe), znalazły się w centrum rozważań naukowców i naukowczyń z Polski, Niemiec, Ukrainy i Japonii, którzy spotkali się w ramach międzynarodowych interdyscyplinarnych warsztatów naukowych "Wstrząsy wtórne cezury 1989/90 w interkulturowej literaturze i praktyce. Doświadczenia formacyjne pokolenia przełomu".
Linki do streaminu poszczególnych sekcji:
miejsce: Uniwersytet Gdański, Wydział Filologiczny
I. Zum Stand der aktuellen Debatte
II. Zwischen Umbruch und Bewährung/Akteure-Umsetzungen
miejsce: Europejskie Centrum Solidarności/Tagungsort: Europäisches Solidarność-Zentrum, Danzig
Warsztaty naukowe
Warsztaty naukowe w ramach projektu „Sprache, Literatur, Gedächtnis und Geschlecht in transkulturellen Räumen“ Germanistische Institutspartnerschaft z Instytutem Germanistyki Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf , 23./24.10.2020
Koncepcja warsztatu: Prof. Marion Brandt (Uniwersytet Gdański), Prof. Volker Dörr (Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf)
Konkurs dla uczniów szkół średnich „Panorama poetycka Karla Dedeciusa”
Konkurs dla uczniów szkół średnich „Panorama poetycka Karla Dedeciusa” – marzec-listopad 2021 (prof. Marion Brandt/dr Ewelina Damps/dr Eliza Szymańska)
Jury konkursu w składzie prof. Marion Brandt, prof. Katarzyna Lukas i dr Eliza Szymańska zdecydowało o przyznaniu trzech pierwszych miejsc następującym uczestnikom i uczestniczkom:
I miejsce – Anna Trokol, uczennica X Liceum Ogólnokształcącego Dwujęzycznego im. Lecha Bądkowskiego w Gdańsku
II miejsce – Monika Kochan, uczennica Zespołu Szkół Architektury Krajobrazu i Handlowo-Usługowych w Gdańsku
III miejsce – Krzysztof Krysztofiak, uczeń II Liceum Ogólnokształcącego im Adama Mickiewicza w Słupsku
Nagrodą dla laureatów konkursu jest udział w warsztacie teatralnym z reżyserem Adamem Nalepą oraz przewidziana jest także nagroda książkowa.
Wykład gościnny Profesora Hansa-Christiana Trepte / Gastvortrag von Herrn Professor Hans-Christian Trepte
Wykład gościnny Profesora Goro Christopha Kimura / Gastvortrag von Herrn Professor Goro Christoph Kimura
Autorenlesung von Alexandra Tobor
Am 05/05/2016 um 13.15 Uhr in der Aula 1.43 (Gebäude in der Straße Wita Stwosza 55) fand das Treffen mit Alexandra Tobor statt. Die Autorin las Teile ihres Buches "Sitzen vier Polen im Auto" und erzählte von ihrer Kindheit. Da der Großteil der Öffentlichkeit die Zeiten der Volksrepublik Polen nur aus Erzählungen kennt, illustrierte die Autorin ihre Geschichte mit Fotografien verschiedener Objekte aus jener Zeit, z. B. Bilder eines Holzvogels, des Quelle-Katalogs, einer Sammlung von Schokoladenverpackungen sowie einer Lokomotive, in der sie spielte, oder eines Katalogs von fertigen Sets, die die Polen kaufen und an ihre Landsleute schicken konnten. Das Vorlesen des deutschsprachigen Buchs war mit Geschichten auf Polnisch und Erklärungen der Realitäten dieser Zeit verwoben. Das Treffen endete mit einer lebhaften Diskussion, die dann während der Pause fortgesetzt wurde. Nach dem Treffen konnte man das Buch, aus dem Alexandra Tobor vorgelesen hat, kaufen und ein Autogramm bekommen.
Alexandra Tobor hat auch eine eigene Website und betreibt eine Seite mit Podcasts, in denen sie in deutscher Sprache über interessante Informationen in wissenschaftlichen Büchern spricht. Bald wird der zweite Roman der Autorin unter dem Titel "Minigolf Paradiso" erscheinen.
Das Treffen ist eines von mehreren, die an verschiedenen polnischen Universitäten stattfinden. Es wurde vom DAAD, dem Institut für Germanistik der Universität Danzig und der Arbeitsstelle für Studien zur Interkulturalität in Literatur und Theater organisiert und erhielt auch die Unterstützung der deutschen Botschaft. Frau Ulrike Vogt vom Generalkonsulat der Bundesrepublik Deutschland war bei dem Treffen zu Gast.
Spotkanie autorskie - Alexandra Tobor
Dnia 5.05.2016 o godz. 13.15 w auli 1.43 (budynek przy ul. Wita Stwosza 55) miało miejsce spotkanie autorskie z Alexandrą Tobor. Pisarka odczytywała fragmenty swojej książki „Sitzen vier Polen im Auto“ i opowiadała o swoim dzieciństwie. Ze względu na to, że większa część publiczności zna czasy PRL-u tylko z opowiadań, autorka ilustrowała swą opowieść zdjęciami różnych przedmiotów z tamtych czasów, np. zdjęciami drewnianego ptaszka do zabawy, katalogu Quelle, kolekcji opakowań po czekoladach, a także lokomotywy, w której się bawiła czy katalogu gotowych zestawów, które Polacy mogli kupić i posłać swoim rodakom. Czytanie niemieckojęzycznej książki pisarka przeplatała opowieściami po polsku i wyjaśnianiem ówczesnych realiów. Spotkanie zostało zakończone żywą dyskusją, która następnie była kontynuowana podczas poczęstunku. Po spotkaniu można było kupić książkę, z której Alexandra Tobor czytała, oraz dostać autograf.
Alexandra Tobor ma również własną stronę internetową i prowadzi stronę z podcastami, w których po niemiecku opowiada o ciekawych informacjach znalezionych w książkach naukowych. Wkrótce pod tytułem „Minigolf Paradiso“ ukaże się druga powieść autorki.
Spotkanie jest jednym z kilku, które mają miejsce na różnych polskich uniwersytetach. Zostało ono zorganizowane przez DAAD, Instytut Filologii Germańskiej UG i Pracownię Badań nad Interkulturowością w Literaturze i Teatrze, uzyskało także wsparcie niemieckiej ambasady. Na spotkaniu gościła pani Urlike Vogt z Konsulatu Generalnego Republiki Federalnej Niemiec.
Spotkanie autorskie - Alexandra Tobor
Serdecznie zapraszamy na spotkanie autorskie z Alexandrą Tobor.
Spotkanie odbędzie się we czwartek 5.05.2016 w godz. 13.15-14.45 w sali 023 w budynku Neofilologii.
Po spotkaniu przewidziano poczęstunek.
Wykład otwarty prof. Irmeli von der Lühe / Der öffentliche Vortrag von Prof. Irmela von der Lühe "Eine Familie im Kampf gegen die Diktatur. Thomas Mann und die Seinen im amerikanischen Exil"
W dniu 28 kwietnia 2016 roku studenci germanistyki mieli możliwość wysłuchania wykładu Pani prof. Irmeli von der Lühe (Zentrum Jüdische Studien Berlin), badawczyni biografii i twórczości Eriki Mann. Wykład nosił tytuł „Eine Familie im Kampf gegen die Diktatur. Thomas Mann und die Seinen im amerikanischen Exil“. Po wykładzie odbyło się seminarium interpretacyjne, na którym czytano opowiadanie Ingeborg Bachmann pt. „Das Lächeln der Sphinx“ i omawiano kontekst utworu.
Am 28.04.2016 konnten die Germanistik-Studierenden den Vortrag von Prof. Irmela von der Lühe (Zentrum Jüdische Studien Berlin), die Forscherin von Biographie und Schaffen von Erika Mann, hören. Der Vortrag war zum Thema „Eine Familie im Kampf gegen die Diktatur. Thomas Mann und die Seinen im amerikanischen Exil“. Danach fand ein Interpretationsseminar statt, wo die Erzählung "Das Lächeln der Sphinx" gelesen und erörtert wurde.
Wykład otwarty prof. Irmeli von der Lühe "Eine Familie im Kampf gegen die Diktatur. Thomas Mann und die Seinen im amerikanischen Exil"
Serdecznie zapraszamy na wykład prof. Irmeli von der Lühe.
Wykład odbędzie się 28 kwietnia (czwartek) 2016 roku w sali 170 o godzinie 13:15.
Po wykładzie odbędzie się seminarium z prof. Irmelą von der Lühe poświęcone opowiadaniu Ingeborg Bachmann
pt. "Das Lächeln der Sphinx". Seminarium odbędzie się 28 kwietnia o g. 15:00
w sali 170 w budynku Neofilologii Wydziału Filologicznego UG, ul. Wita Stwosza 51.
Otwarty wykład gościnny dr Hansa-Christiana Treptego "Zwischen Zentrum und Peripherie (?) Zur Migrationsliteratur polnischer Herkunft in Deutschland"
Serdecznie zapraszamy na wykład dr Hansa-Christiana Treptego.
Wykład odbędzie się 8 kwietnia (środa) 2015 roku w sali 4.4 o godzinie 9:45.
Otwarty wykład gościnny prof. Andreasa Englharta na temat "Radikale Grenzüberschreitungen? Neueste Tendenzen im deutschsprachigen Gegenwartstheater"
Wykład odbył się 31. marca (wtorek) 2015 roku o godzinie 9.45 w sali 4.3.