Zespół Badań nad Edukacją Językową i Kształceniem Nauczycieli / Forschungsstelle für Sprachenpädagogik und Lehrerbildung

Członkowie zespołu / Mitglieder:innen

dr Magdalena Rozenberg – kierownik
(Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Gdańskiego)

prof. dr hab. Przemysław E. Gębal
(Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Gdańskiego)

dr hab. Tatiana Rongińska, prof. UZ
(Instytut Psychologii Uniwersytetu Zielonogórskiego)

dr Artur Doliński
(Instytut Psychologii Uniwersytetu Zielonogórskiego)

dr Jacek Kołtan
(Europejskie Centrum Solidarności)

Kontakt

Zespół Badań nad Edukacją Językową i Kształceniem Nauczycieli
Uniwersytet Gdański
ul. Wita Stwosza 51, pok. 174
PL 80-308 Gdańsk

E-mail: magdalena.rozenberg@ug.edu.pl

O zespole

Zespół Badań nad Edukacją Językową i Kształceniem Nauczycieli podkreśla potrzebę zintegrowanej współpracy między różnymi dyscyplinami. Badania naukowe w zakresie edukacji językowej i kształcenia nauczycieli prowadzone są na styku interdyscyplinarnym obejmującym lingwistykę, pedagogikę, psychologię zdrowia, zarządzanie i coaching, a także nauki o kulturze, sztuce i literaturze, socjologię i filozofię. Interdyscyplinarna perspektywa tych badań otwiera możliwość doprecyzowania wiedzy glottodydaktycznej oraz pedeutologicznej, wzbogacając ją o nowe podejścia poznawcze oraz różnorodne punkty widzenia, które odpowiadają na współczesne potrzeby społeczne i wymagania polityki edukacyjnej. Interdyscyplinarne podejście stwarza możliwość nie tylko głębszego zrozumienia przestrzeni edukacyjnych, w tym również procesów nauczania i uczenia się języków obcych, ale również dokładnej analizy wyzwań, z jakimi mierzą się nauczyciele w swojej codziennej pracy zawodowej.

Dr Magdalena Rozenberg (Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Gdańskiego) jest germanistką, glottodydaktykiem i pedeutologiem. Studiowała germanistykę na Uniwersytecie Gdańskim, doktorat w zakresie języka niemieckiego jako obcego obroniła na Uniwersytecie w Bielefeld. Jej badania naukowe koncentrują się na zagadnieniach związanych ze zdrowiem i dobrostanem nauczycieli, szczególnie w kontekście wypalenia zawodowego i promocji zdrowia psychicznego w środowisku edukacyjnym. W obszarze jej zainteresowań leży również integracja sztuki w procesie nauczania i uczenia się języków obcych. Dr Rozenberg bada także znaczenie pozaszkolnych miejsc nauczania pod kątem akwizycji języka obcego, zwracając uwagę na rolę środowisk naturalnych i kulturowych w procesie przyswajania nowych umiejętności językowych. Ponadto, istotną częścią jej działalności badawczej jest eksploracja koncepcji „uczenia się przez badanie”, która promuje aktywne podejście do nauki, stawiające na samodzielne odkrywanie wiedzy przez studentów.

Prof. dr hab. Przemysław E. Gębal (Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Gdańskiego) lingwista stosowany, pedagog językowy, glottodydaktyk, pedeutolog. Kierownik Zakładu Lingwistyki Wielojęzycznej i Interkulturowej w ILS UG, przewodniczący Rady Dyscypliny Językoznawstwo UG w kadencji 2024-2028. Ekspert w Instytucie Rozwoju Języka Polskiego. Wykładowca wielu polskich uczelni. Zainteresowania naukowe prof. Gębala obejmują zagadnienia związane z wielojęzycznością i wielokulturowością oraz psychologią i pedagogiką uczenia się i nauczania języków obcych, a także dydaktyką języka polskiego jako obcego, drugiego i odziedziczonego. Jest promotorem koncepcji glottodydaktyki porównawczej i zorientowanych humanistycznie nurtów edukacji językowej. Kontynuator idei krakowskiej szkoły glottodydaktyki polonistycznej Prof. Władysława T. Miodunki. Absolwent studiów podyplomowych z zakresu psychologii pozytywnej Akademii Analizy Transakcyjnej oraz Szkoły Facylitatorów. Trener, mentor oraz akredytowany tutor rozwojowy i akademicki. Autor podręczników i materiałów dydaktycznych do nauki języków obcych. Zwolennik edukacji pozytywnej.

Dr hab. Tatiana Rongińska, prof. UZ (Instytut Psychologii Uniwersytetu Zielonogórskiego) psycholog w zakresie psychologii pracy i zarządzania, w tym psychologii stresu, obciążenia zawodowego, a także przywództwa. Członek Komisji Nauk Organizacji i Zarządzania, Oddział Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. Współtwórca i pierwszy Dyrektor Instytutu Psychologii Uniwersytetu Zielonogórskiego, kierownik Zakładu Psychologii Pracy i Zarządzania. Prof. Rongińska zajmuje się diagnostyką psychologiczną w zakresie przydatności zawodowej oraz cech warunkujących efektywność pracy liderów. Zrealizowała wiele projektów badawczych, w tym międzynarodowych, m.in.: Obciążenie psychiczne w zawodzie nauczyciela i zawodach związanych z pracą z ludźmi, Wsparcie psychologiczne przedsiębiorców wspólnie z Uniwersytetem w Poczdamie (Niemcy). Ma bogaty dorobek naukowy: ponad 100 pozycji bibliograficznych: w tym - 5 monografii naukowych, ok. 100 publikacji w polskich i zagranicznych monografiach i czasopismach renomowanych.

Dr Artur Doliński (Instytut Psychologii Uniwersytetu Zielonogórskiego) pedagog. W swoich badaniach podejmuje problem zachowań ludzi w różnych kontekstach sytuacji społecznych, korekcji zachowań ryzykownych w relacjach międzyludzkich oraz psychologii relacji. Autor ponad 40 książek i artykułów z zakresu pracy z ludźmi. Prelegent w wielu międzynarodowych i ogólnopolskich konferencjach i seminariach naukowych. Dr Doliński kierował studiami podyplomowymi Resocjalizacja oraz Akademia Trenera Grupowego. Posiada jedną z najwyższych ocen kompetencji trenerskich na rynku szkoleniowym oraz certyfikacje trenerskie. Założył Liceum Ogólnokształcące, w którym oprócz kształcenia, równolegle realizowany jest proces terapeutyczny.

Dr Jacek Kołtan (Europejskie Centrum Solidarności) jest filozofem i politologiem. Studiował na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu i Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie. Doktorat z filozofii społecznej obronił na Wolnym Uniwersytecie w Berlinie. Jest pełnomocnikiem Dyrektora ds. naukowych w Europejskim Centrum Solidarności oraz adiunktem w Pomorskiej Szkole Wyższej. Był stypendystą fundacji KAAD w Berlinie i visiting scholar CUA w Waszyngtonie. Wykładał m.in. na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku oraz Kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się nowoczesnością i jej wpływem na przemiany podmiotowej tożsamości, a także powiązaniami życia codziennego jednostki ze światem społecznym i politycznym. Dlatego w swoich badaniach zajmuje się ideą solidarności i jej nowoczesnymi manifestacjami, doświadczeniem czasowości i cielesności podmiotowej, przyspieszeniem cywilizacyjnym, poczuciem wyobcowania i rezonowania ze światem, życiem w społeczeństwie ryzyka czy ruchami społecznymi – od ruchu związkowego Solidarność do współczesnych mobilizacji ulicznych.

Cele zespołu w obszarze badań:

Celem działania zespołu jest inicjowanie badań naukowych w zakresie edukacji językowej oraz kształcenia nauczycieli o charakterze interdyscyplinarnym w następujących obszarach badań:

• pozytywna edukacja językowa
• edukacja zdrowotna
• dobrostan, uważność, salutogeneza, rezonans i zarządzanie sobą w zawodzie nauczyciela
• rezyliencja – edukacja – demokracja
• edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju
• pedagogika i język z perspektywy późnej nowoczesności
• teoria przyspieszenia społecznego w procesach edukacji, wychowania, uczenia i nauczania
• przywództwo w edukacji wobec zmian społecznych i kulturowych
• pedagogiczno-psychologiczne badania nad nauczaniem i uczeniem się oraz dydaktyka (języka)
• profil kompetencji zawodowych nauczyciela również z perspektywy nauk o zarządzaniu i coachingu
• profesjonalizm nauczyciela z perspektywy psychologii i socjologii
• interkulturowe aspekty edukacji językowej
• sztuka w procesach nauczania i uczenia się języka obcego
• pozaszkolne miejsca nauczania
• koncepcja uczenia się przez badanie (research-based learning)

Cele zespołu w obszarze działań:

• współpraca międzynarodowa oraz z innymi uczelniami w Polsce
• realizacja projektów naukowych (konferencje, seminaria i publikacje naukowe)
• udział w konferencjach krajowych i międzynarodowych (publikacja wystąpień konferencyjnych)
• aplikowanie o granty badawcze
• nawiązanie współpracy z organizacjami i instytucjami wspierającymi kształcenie nauczycieli
• wspieranie rozwoju zawodowego nauczycieli: organizacja szkoleń, webinarów, seminariów i warsztatów dla studentów na specjalności nauczycielskiej oraz czynnych zawodowo nauczycieli
• otwartość na współpracę ze studentami i doktorantami

Zespół powstał przy Instytucie Filologii Germańskiej i został zatwierdzony przez Radę Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Gdańskiego 5 grudnia 2024 roku.

Über die Forschungsstelle für Sprachenpädagogik und Lehrerbildung

Die Forschungsstelle für Sprachenpädagogik und Lehrerbildung betont die Notwendigkeit einer integrierten Zusammenarbeit zwischen verschiedenen Disziplinen. Die Forschung im Bereich der Sprachenpädagogik und Lehrerbildung bewegt sich an einer interdisziplinären Schnittstelle, die Linguistik, Pädagogik, Gesundheitspsychologie, Management und Coaching, Kultur-, Kunst- und Literaturwissenschaften sowie Soziologie und Philosophie umfasst. Die interdisziplinäre Perspektive eröffnet die Möglichkeit, fremdsprachliches und pädagogisches Wissen zu verfeinern, mit neuen kognitiven Herangehensweisen zu bereichern und aus unterschiedlichen Blickwinkeln zu betrachten, die auf aktuelle gesellschaftliche und bildungspolitische Anforderungen eingehen. Die interdisziplinäre Herangehensweise kann dazu beitragen, Bildungsräume, einschließlich fremdsprachliche Lehr- und Lernräume, nicht nur tiefgehender zu verstehen, sondern auch die komplexen Herausforderungen, mit denen Lehrkräfte in ihrem beruflichen Alltag konfrontiert sind, differenzierter zu analysieren und gezielt anzugehen.

Dr. phil. Magdalena Rozenberg (Institut für Germanistik, Universität Gdańsk) Germanistin, Fremdsprachendidaktikerin und Sprachlehr-/Sprachlernforscherin. Sie studierte Germanistik an der Universität Gdańsk und wurde im Fachbereich Deutsch als Fremdsprache an der Universität Bielefeld promoviert. Der Fokus ihrer Forschungsarbeit liegt auf der Gesundheit und dem Wohlbefinden von Lehrkräften, insbesondere der Prävention und Bewältigung von beruflichem Burnout sowie der Förderung der psychischen Gesundheit in Bildungskontexten. Ein weiteres Interessengebiet umfasst die Integration der Künste in den Sprachunterricht und das Sprachenlernen. Dr. Rozenberg untersucht auch außerschulische Lernorte für den Fremdsprachenerwerb, mit besonderem Augenmerk auf die Bedeutung des natürlichen und kulturellen Umfelds für die Sprachentwicklung. Zudem ist ein wichtiger Teil ihrer Forschungstätigkeit die Erforschung des Konzepts des Forschenden Lernens, das einen aktiven Lernansatz fördert, bei dem die Selbstentdeckung von Wissen durch die Studierenden im Vordergrund steht.

Prof. Dr. habil. Przemysław E. Gębal (Institut für Angewandte Linguistik, Universität Gdańsk) Linguist, Sprachenpädagoge, Fremdsprachendidaktiker, Sprachlehr-/Sprachlernforscher. Inhaber des Lehrstuhls für mehrsprachige und interkulturelle Linguistik am ILS UG, Vorsitzender des Rates des Fachbereichs Sprachwissenschaft an der Universität Gdańsk für die Amtszeit 2024-2028. Experte am Institut für die Entwicklung der polnischen Sprache. Lehrbeauftragter an zahlreichen polnischen Universitäten. Zu den wissenschaftlichen Interessen von Professor Gębal gehören Fragen der Mehrsprachigkeit und des Multikulturalismus, der Psychologie und Pädagogik des Lernens und Lehrens von Fremdsprachen sowie der Fachdidaktik Polnisch als Fremd-, Zweit- und ererbte Sprache. Er ist ein Verfechter des Konzepts der vergleichenden Glottodidaktik und humanistisch orientierter Ansätze in der sprachlichen Bildung. Fortsetzer der Ideen der Krakauer Schule der polnischen Glottodidaktik von Professor Władysław T. Miodunka. Absolvent eines Postgraduiertenstudiums „Positive Psychologie“ an der Akademie für Transaktionsanalyse und der School of Facilitators. Coach, Mentor sowie akkreditierter Entwicklungs- und Akademischer Tutor. Autor von Lehrwerken und Lehr-/Lernmaterialien für das Sprachenlernen sowie Befürworter einer positiven Pädagogik.

Univ.-Prof. Dr. habil. Tatiana Rongińska (Institut für Psychologie, Universität Zielona Góra) Psychologin mit Spezialisierung auf Arbeits- und Managementpsychologie, insbesondere in den Bereichen Stressbewältigung, Arbeitsbelastung und Führungspsychologie. Mitglied der Kommission für Organisations- und Managementwissenschaften der Polnischen Akademie der Wissenschaften, Abteilung Poznań. Mitbegründerin und erste Direktorin des Instituts für Psychologie an der Universität Zielona Góra sowie Leiterin des Lehrstuhls für Arbeits- und Managementpsychologie. Professorin Rongińska beschäftigt sich mit der psychologischen Diagnostik im Hinblick auf berufliche Eignung und die Persönlichkeitseigenschaften, die die Effektivität von Führungskräften beeinflussen. Sie hat zahlreiche Forschungsprojekte geleitet, darunter internationale Initiativen wie Psychologische Belastung im Lehrerberuf und in helfenden Berufen sowie Psychologische Unterstützung von Unternehmern in Zusammenarbeit mit der Universität Potsdam. Ihr wissenschaftliches Werk umfasst mehr als 100 bibliografische Einträge, darunter 5 wissenschaftliche Monografien sowie rund 100 Veröffentlichungen in polnischen und ausländischen Monografien und renommierten Fachzeitschriften.

Dr Artur Doliński (Institut für Psychologie, Universität Zielona Góra) Pädagoge und Experte für Beziehungspsychologie. In seiner Forschungsarbeit widmet er sich der Analyse menschlichen Verhaltens in unterschiedlichen sozialen Kontexten, der Prävention und Korrektur von Risikoverhalten in zwischenmenschlichen Beziehungen sowie der Psychologie von Bindungen und Interaktionen. Als Autor von über 40 Büchern und Fachartikeln hat er bedeutende Beiträge zur Arbeit mit Menschen geleistet. Dr. Doliński ist ein gefragter Redner auf internationalen und nationalen wissenschaftlichen Konferenzen sowie Seminaren und hat Postgraduiertenprogramme in den Bereichen Resozialisierung und Gruppencoaching geleitet. Er besitzt eine der höchsten Bewertungen von Coaching-Kompetenzen auf dem Weiterbildungsmarkt und ist Träger angesehener Coaching-Zertifikate. Als Gründer eines Lyzeums verbindet er Bildung mit therapeutischen Prozessen, um eine ganzheitliche Entwicklung der Schüler:innen zu fördern. Seine Arbeit  zeichnet sich durch eine praxisorientierte Verknüpfung von Theorie und Praxis im Bereich Persönlichkeit- und Beziehungsentwicklung aus.

Dr. Jacek Kołtan (Europäisches Solidarność-Zentrum) Philosoph und Politikwissenschaftler. Er studierte an der Adam-Mickiewicz-Universität in Poznań, an der Humboldt-Universität zu Berlin und promovierte im Fach Philosophie an der Freien Universität Berlin. Er ist Forschungsbeauftragter des Direktors des Europäischen Solidarność-Zentrums in Gdańsk und Assistenzprofessor an der Pommerschen Universität. Dr. Kołtan war Stipendiat der KAAD-Stiftung in Berlin und visiting scholar an der CUA in Washington DC. Er lehrte u.a. an der Akademie der Bildenden Künste in Gdańsk und am College Artes Liberales der Universität Warschau. Seine Forschungsinteressen konzentrieren sich auf die Moderne und deren Einfluss auf die Verwandlungen subjektiver Identitäten sowie auf die Wechselbeziehungen zwischen dem individuellen Alltagsleben und der sozialen wie politischen Welt. In seiner Forschungsarbeit setzt er sich deshalb intensiv mit der Idee der Solidarität und ihren modernen Ausprägungen auseinander. Seine weiteren Forschungsschwerpunkte beziehen sich auf die Erfahrung von Zeitlichkeit und subjektiver Leiblichkeit, zivilisatorische Beschleunigung, Entfremdung und Resonanz mit der Welt, das Leben in Risikogesellschaft sowie soziale Bewegungen. Dabei reicht sein Interesse von der Gewerkschaftsbewegung „Solidarność“ bis hin zu zeitgenössischen Protestformen und Straßenmobilisierungen.

Forschungsgebiet

Ziel der Forschungsstelle ist es, interdisziplinäre Forschung im Kontext der Sprachenpädagogik und der Lehrerbildung in den folgenden Forschungsgebieten zu initiieren:

• Positive Spracherziehung und -bildung
• Gesundheitserziehung, -pädagogik und -bildung
• Wohlbefinden, Achtsamkeit, Salutogenese, Resonanz und Selbstmanagement im Lehrerberuf
• Resilienz – Bildung – Demokratie
• Bildung für nachhaltige Entwicklung
• Pädagogik und Sprache aus einer spätmodernen Perspektive
• Theorie der sozialen Beschleunigung in Bildung, Erziehen, Unterrichten, Lehren und Lernen
• Pädagogische Führung angesichts des sozialen und kulturellen Wandels
• Pädagogisch-psychologische Lehr- und Lernforschung und (Sprach-)Didaktik
• Berufliches Kompetenzprofil von Lehrkräften auch aus Sicht der Managementlehre und des Coachings
• Lehrerprofessionalität aus der psychologischen und soziologischen Perspektive
• Interkulturelle Aspekte der Fremdsprachendidaktik
• Kunst und Musik im Lehren und Lernen von Fremdsprachen
• Außerschulische Lernorte
• Forschendes Lernens

Tätigkeitsgebiet

• nationale und internationale Zusammenarbeit mit Universitäten und Bildungsinstituten
• Durchführung von wissenschaftlichen Projekten (Konferenzen, Seminare, Publikationen)
• Kooperation mit Organisationen und Institutionen
• Organisation von Fortbildungskursen, Webinaren, Seminaren und Workshops für Lehramtsstudierende und bereits praktizierende Lehrkräfte
• Popularisierung von Wissenschaft (Vorträge, Workshops, Diskussionsrunden)
• Beantragung von Forschungsstipendien
• Offenheit für die Zusammenarbeit mit Studierenden und Doktoranden

Die Forschungsstelle wurde am Institut für Germanistik eingerichtet und am 5. Dezember 2024 vom Rat der Philologischen Fakultät der Universität Gdańsk genehmigt.