Czy notowany jest wyraz „trzeciak” ‘pomocnik pomocnika maszynisty’?

Najwięcej znaczeń wyrazu trzeciak notuje Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny; są to następujące znaczenia: znaczenie potoczne – ‘uczeń uczęszczający do trzeciej klasy’, znaczenie zoologiczne – ‘byk, koń, który ma trzy lata’, znaczenie poligraficzne – ‘spacja mająca długość 1/3 firetu (czcionki służącej do oddzielania czcionek z literami i innymi znakami graficznymi, nie dającej odbitki w druku’), znaczenie pszczelarskie – ‘trzeci rój pochodzący z tego samego ula’, znaczenie historyczne – ‘mała moneta ze srebra używana w Polsce w XVI i XVII wieku’. Możliwe, że nienotowane w tym słowniku znaczenie ‘pomocnik pomocnika maszynisty’ należy do gwary środowiskowej, używanej w czasach, kiedy jeszcze w parowozach lub innych lokomotywach taka osoba była niezbędna i właśnie na stanowisku pomocnika pomocnika maszynisty była zatrudniana. Taką tezę potwierdzałby również Narodowy Korpus Języka Polskiego, zawierający teksty (np. Szlakiem łódzkiej kolei), w których wyraz trzeciak używany jest właśnie w tym znaczeniu („Może to czysty przypadek, ale w kilka lat później ten sam parowóz – już jako własność inwentarzowa lokomotywowni Iława – wziął udział w podobnej katastrofie na stacji Jezierzyce Słupskie. Tu śmierć poniósł pomocnik i trzeciak”). Jednak warto zauważyć, że z tekstów zamieszczonych w Narodowym Korpusie Języka Polskiego wynika, że także w wypadku innych zawodów pomocnik pomocnika, czyli trzeci pomocnik, nazywany jest trzeciakiem (np. „Jeden z pomocników wiertacza zachorował, więc zostałem przeniesiony na zastępstwo do szybu jako trzeci pomocnik, czyli «trzeciak». Zyskałem wyższy stopień w kopalnianej hierarchii i podwyżkę pensji o całe 15 złotych […]”).

Paulina Osak