Co znaczy „poniatówka”?

Hasło poniatówka znalazłam jedynie w Narodowym Korpusie Języka Polskiego, według którego jest to ‘dom mieszkalny z podcieniem i budynek inwentarski z lat trzydziestych XX w. z Fałkowa k. Gniezna’. Budynki tego rodzaju wznoszono dla rolników na kresach zachodnich i wschodnich kraju w ramach parcelacji ziem wykupionych przez rząd. Inicjatorem przedsięwzięcia był minister rolnictwa Juliusz Poniatowski, od jego nazwiska przyjęła się nazwa budynków.

Poniatówka to również nazwa miejscowości w woj. lubelskim i woj. łódzkim.

Zdarzyło mi się też usłyszeć ten wyraz w Warszawie jako określenie plaży przy Moście księcia Józefa Poniatowskiego, a także w stosunku do warszawskiego V Liceum Ogólnokształcącego, również imienia księcia Józefa Poniatowskiego. Oba te zastosowania potwierdzają źródła internetowe i pisane. Na stronie V LO można znaleźć takie wyrażenia, jak Olimpijczycy Poniatówki czy elektroniczne wersje wydawanego przez tę szkołę czasopisma Głos Poniatówki. Zaś jeśli chodzi o plażę Poniatówkę, to leksem ten można znaleźć w wielu artykułach „Gazety Wyborczej”, np. Hipsterzy wynieśli się z pl. Zbawiciela. Teraz Poniatówka czy serwisu TVN24 Dwie plaże: imprezowa Poniatówka kontra chill-out nad Zegrzem.

Z moich badań wynika, że określenia poniatówka oraz Poniatówka wywodzą się od nazwiska Poniatowski i są elementem mowy potocznej czy lokalnej gwary, gdyż nie notują ich słowniki ogólne.

Elżbieta Benkowska