Co oznacza słowo „sekretarzyca”?

Żaden słownik języka polskiego nie odnotowuje słowa sekretarzyca. Można się jednak spotkać z nim w Internecie. Najczęściej określa ono stanowisko sekretarza zajmowane przez kobietę. Na przykład w komunikacie prasowym Stowarzyszenia Przyjaciół Zalesia Górnego czytamy: „W skład Zarządu weszli: imię i nazwisko kobiety – prezeska,  imię i nazwisko mężczyzny – wiceprezes, imię i nazwisko kobiety – sekretarzyca [nie mylić z sekretarką – przyp. red.], imię i nazwisko kobiety – skarbniczka, imię i nazwisko kobiety – zastępczyni skarbniczki oraz imię i nazwisko kobiety i imię i nazwisko kobiety jako członkowie Zarządu”.

Użycie formy sekretarzyca jest zapewne próbą zastąpienia wyrazu sekretarka, który bywa odbierany jako niedostatecznie oddający powagę stanowiska sekretarza w odniesieniu do kobiety. Zresztą znaczenia słownikowe wyrazów sekretarz i sekretarka są nieco inne. Według Słownika języka polskiego rzeczownika sekretarz używa się w znaczeniach: ‘pracownik zajmujący się pracami związanymi z działalnością jakiejś osoby lub instytucji’, ‘osoba kierująca pracą administracyjno-organizacyjną w instytucjach i urzędach’ i ‘obieralna funkcja w różnych organizacjach’, natomiast rzeczownik sekretarka znaczy ‘pracownica zajmująca się pracami biurowymi związanymi z działalnością jakiejś osoby lub instytucji’.

Formacja sekretarzyca nie jest jednak udana, ponieważ przyrostek ‑yca/-ica tworzy na ogół od nazw męskich nazwy żeńskie nacechowane negatywnie, por. diabeł – diablica, łotr – łotrzyca, karzeł – karlica, ponadto nazwy samic, por. lew – lwica, osioł – oślica, wróbel – wróblica. Przyrostek ten występuje również w nazwach ekspresywnych pochodzących od rzeczowników rodzaju żeńskiego, por. aktorka – aktorzyca, chamka – chamica, Francuzka – Francuzica, kochanka – kochanica, kokota – kokocica, panna – pannica, też biologiczka – biologica, matematyczka – matematyca.

We współczesnej polszczyźnie żeńskim odpowiednikiem rzeczownika rodzaju męskiego sekretarz jest nieodmienny rzeczownik (pani) sekretarz.