Jak mówimy: „dotrzeć pieszo” czy „dotrzeć piechotą”?

Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego, Mały słownik języka polskiego PWN pod redakcją Elżbiety Sobol oraz Słownik współczesnego języka polskiego Bogusława Dunaja uznają za poprawną zarówno formę dotrzeć pieszo, jak i dotrzeć piechotą. Wyrazy pieszo i piechotą pełnią w tych wyrażeniach funkcję przysłówków o znaczeniu 'na własnych nogach', 'bez korzystania z jakiegokolwiek środka lokomocji'. Łączą się one także z innymi czasownikami określającymi ruch, np. iść, chodzić, pójść, udać się, przybyć.
Wymienione wcześniej słowniki dopuszczają także użycie formy na piechotę. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN za błędny uznaje natomiast zwrot na pieszo, mimo że przyimek na łączy się z niektórymi przysłówkami, tworząc wyrażenia oznaczające szczególne okoliczności dziania się czegoś, dokonywania się czegoś, np. na gęsto, na bieżąco. Przysłówek pieszo nie mieści się w tej kategorii. Niepoprawne są także wyrażenia spotykane czasem w mowie potocznej:  piechtą, zamiast piechotą czy na piechtę, na piechty zamiast na piechotę.
Według Małego słownika języka polskiego zwrot dotrzeć pieszo jest potoczny. Język mówiony kieruje się zasadą ekonomizacji, wybiera więc formy krótsze.
W związkach frazeologicznych utrwaliło się wyrażenie chodzić piechotą. Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami w opracowaniu Anny Kłosińskiej podaje następujące związki: iść, pójść tam, gdzie król piechotą nie chodzi czyli 'iść, pójść do ubikacji' oraz coś (pieniądze) piechotą nie chodzi, co oznacza 'coś (pieniądze) nie jest łatwe do zdobycia'.

 

Dominika Prais

Pokaż rejestr zmian

Data publikacji: wtorek, 18. luty 2014 - 10:12; osoba wprowadzająca: Importer Importowicz Ostatnia zmiana: środa, 26. luty 2014 - 12:49; osoba wprowadzająca: Importer Importowicz