Czy forma „w ręku” zawarta w przysłowiu „Lepszy wróbel w ręku niż gołąb na sęku” została utworzona dla uzyskania rymu? Mówimy przecież „w ręce”, a nie „w ręku”?

Forma w ręku nie została utworzona dla uzyskania rymu, nie jest to także forma rzeczownika w liczbie pojedynczej, jak sugeruje druga część pytania. Forma ta stanowi relikt liczby podwójnej, którą posługiwaliśmy się jeszcze w XVI wieku dla oznaczenia parzystości. Forma miejscownika w ręku oznaczała zatem pierwotnie ‘w obu rękach’.
Wyrażenie w ręku jest dziś odbierane jako forma liczby pojedynczej ze względu na końcówkę -u, która we współczesnej polszczyźnie występuje w miejscowniku liczby pojedynczej. Dotyczy to jednak tylko rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego, np. sęk – w sęku, pęk – w pęku, kółko – w kółku, a ręka jest rzeczownikiem rodzaju żeńskiego.

Magdalena Mirecka