Czy poprawna jest forma „kościami” we frazeologizmie „chłop dobry z kościami”?

Słownik poprawnej polszczyzny podaje, iż poprawną formą fleksyjną narzędnika liczby mnogiej wyrazu kość jest forma kośćmi. Postać wyrazowa kościami jest akceptowana wyłącznie w związku frazeologicznym chłop dobry z kościami, przy czym zarówno rzeczownik chłop, jak i przymiotnik dobry mogą być zastąpione kilkoma innymi wyrazami. Wyraz chłop może zostać wymieniony na inny rzeczownik, który nazywa kogoś, np. mój sąsiad to dobry z kościami człowiek, natomiast zamiast przymiotnika dobry najczęściej używamy wyrazu poczciwy.
Związki frazeologiczne są stałymi związkami wyrazowymi, często powtarzanymi w języku i tym samym głęboko w nim zakorzenionymi. Nie wprowadza się do nich zmian, akceptując nawet te formy, które z punktu widzenia poprawności językowej są błędne.
Nie oznacza to jednak, że forma fleksyjna kościami była zawsze błędna. Dawniej była ona uważana za poprawną. Jest to pierwotna forma narzędnika liczby mnogiej wyrazu kość i odnotowywana była jeszcze w wieku XIX, natomiast forma kośćmi stopniowo pojawiała się od wieku XVII.
Współcześnie forma kościami jest dopuszczalna w polszczyźnie ogólnej wyłącznie w omawianym związku frazeologicznym, warto jednak zaznaczyć, iż funkcjonuje ona również w gwarach.

Kamila Andrzejuk