Co znaczy i od jakiego wyrazu pochodzi rzeczownik „pomarańczowiec”?

Słowo to, nienotowane w słownikach języka polskiego, ma – w świetle danych internetowych – dwa znaczenia: 1) ’trójwarstwowe ciasto, którym każda warstw zawiera w sobie coś z pomarańczy: startą skórkę pomarańczy, sok pomarańczowy oraz galaretkę o smaku pomarańczy’ (por.), 2) ‘rodzaj grzyba rosnącego na drzewie o charakterystycznym pomarańczowym zabarwieniu’ (por.).
W drugim z tych znaczeń rzeczownikowi pomarańczowiec można przypisać parafrazę słowotwórczą ‘pomarańczowy grzyb’, jest to zatem derywat od przymiotnika pomarańczowy, utworzony przyrostkiem -ec (z towarzyszącą zmianą paradygmatu fleksyjnego z przymiotnikowego na rzeczownikowy i obocznością w: w’). Wśród nazw grzybów pomarańczowiec jest jedynym rzeczownikiem utworzonym tym przyrostkiem od nazwy koloru.
Natomiast w znaczeniu pierwszym wyrazowi temu można przypisać bądź parafrazę ‘ciasto pomarańczowe’, bądź parafrazę ‘ciasto z pomarańczy’. Jeśli przyjmiemy pierwszą parafrazę, to uznamy, że rzeczownik pomarańczowiec jest w obu swoich znaczeniach zbudowany tak samo. Konsekwencją przyjęcia parafrazy słowotwórczej ‘ciasto z pomarańczy’ jest uznanie, że wyrazem podstawowym dla tego wyrazu jest pomarańcza, a formantem – przyrostek ‑owiec. W znaczeniu ‘ciasto z pomarańczy’ rzeczownik ten nawiązuje do takich nazw ciast, jak m.in. makowiec, bakaliowiec, śmietanowiec, gruszkowiec, serowiec.

Kamila Nadolska