Który zapis jest poprawny: „mini spa”, „mini-spa”, „minispa”, „mini SPA”, „mini-SPA” czy „miniSPA”? Chodzi o wyraz pospolity, nie o nazwę własną.

Wyraz spa w polszczyźnie jest bardzo często wykorzystywany m.in. przez firmy kosmetyczne i turystyczne. Odnotowuje go np. Wielki słownik wyrazów obcych PWN pod redakcją Mirosława Bańki, podając następujące definicje: 1) ‘zabiegi pielęgnacyjne mające na celu nawilżenie i odżywienie skóry; także kosmetyki zawierające wodę mineralną służące do takich zabiegów’; 2) ‘ośrodek oferujący takie zabiegi’; 3)’wanna z hydromasażem’. Hasło zapisane jest w tym słowniku małymi literami (spa), ponieważ uznane zostało za wyraz pospolity. Pisownia taka związana jest z pochodzeniem tego słowa w polszczyźnie, o którym pisała m.in. Dorota Kopczyńska w artykule pt. „Spa – wanna, zabieg, ośrodek, hotel czy filozofia?” (zob.). Wyraz ten najprawdopodobniej jest zapożyczeniem angielskiego rzeczownika pospolitego spa, oznaczającego m.in. miejscowość kuracyjną, a pochodzącego od nazwy znanego z leczniczych źródeł miasta Spa w Belgii. Współcześnie słowo spa bywa również wiązane z łacińskim wyrażeniem sanitas per aquam ‘zdrowie przez wodę’ (spotyka się też wersje z sanus i salus na pierwszym miejscu, co jednak nie zmienia sensu hasła), które nawiązuje do znaczenia tego wyrazu, ale nie ma nic wspólnego z jego pochodzeniem.
Przedrostek mini-, podobnie jak wszystkie przedrostki rodzime i obce, piszemy w polszczyźnie łącznie z wyrazami pospolitymi (por. Wielki słownik ortograficzny PWN pod redakcją Edwarda Polańskiego, reguła 148). Dlatego poprawnym zapisem jest forma minispa. Zdarza się jednak, że m.in. specjaliści od reklam, pracownicy firm kosmetycznych czy turystycznych stosują pisownię tego słowa wielkimi literami, np. terapia SPA, zabiegi SPA, tak jakby chodziło o skrótowiec od nazwy własnej, np. PAN, PCK. Przyjmując tę nieuzasadnioną pochodzeniem wyrazu spa pisownię, traktując ją np. jako zabieg marketingowy, należałoby stosować zapis mini-SPA, ponieważ jeśli po przedrostkach, które z wyrazami pospolitymi pisane są łącznie, występuje wyraz pisany wielką literą, to w jego zapisie stosuje się łącznik, np. anty-Platon, arcy-Europejczyk (por. Wielki słownik ortograficzny PWN pod redakcją Edwarda Polańskiego, reguła 183).

Beata Byczkowska