W refrenie nowo wybranego hymnu reprezentacji Polski na Euro 2012 „Koko Euro Spoko” odnaleźć możemy frazę „naszym doping dajmy”. Czy jest ona poprawna?

Wyraz doping występuje w słownikach języka polskiego (m.in. w Małym słowniku języka polskiego pod redakcją Elżbiety Sobol, Warszawa 2000) w wyrażeniu stosować doping, co tłumaczone jest jako: ‘krótkotrwałe zwiększenie sprawności fizycznej za pomocą środków farmakologicznych’, a także w drugim znaczeniu, jako ‘same te środki’.

Biorąc pod uwagę oficjalny charakter piosenki oraz jednoznaczne przepisy zabraniające sztucznego podnoszenia wydolności fizycznej zawodnika, domyślić się możemy, że nie o takie znaczenie słowa doping chodziło zespołowi „Jarzębina”.

Istnieje jednak jeszcze jedno znaczenie rzeczownika doping: ‘zachęcanie kogoś do działania, zwłaszcza wzbudzanie w sportowcach chęci do wysiłku przez publiczność wznoszącą okrzyki, bijącą brawo’ (Andrzej Markowski, Radosław Pawelec, Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych, Warszawa 2002). Z pewnością jest ona w tym kontekście odpowiednia, lecz czy można ją zestawić z czasownikami dać/dawać? Słowniki, w tym Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych, podają jedynie wyrażenie stosować doping, lecz w znaczeniu, o którym pisałam wcześniej. Natomiast gdy chcemy poinformować o pobudzaniu kogoś do wysiłku przez widzów, stosujemy czasownik dopingować.

Pochodzenie połączenia czasownika dać z rzeczownikiem doping można wiązać po pierwsze z etymologią dopingu, a po drugie – z jego polisemicznym charakterem.

Wyraz ten pochodzi z języka angielskiego, w którym dope znaczy ‘dawać narkotyki’ (Andrzej Markowski, Radosław Pawelec, Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych, Warszawa 2002), a doping ma w tym języku znaczenie związane z narkotykami i środkami niedozwolonymi. Odpowiednikami polskiego wyrazu dopingować są w angielskim słowa: cheer; encourage. Doping w polskim połączeniu dać doping również ma znaczenie związane ze środkami niedozwolonymi, a więc nie oznacza dopingowania sportowca przez kibiców.

Ponadto powstanie frazy dać doping wynikać może z wielości oraz różnorodności semantycznej wyrażeń tworzonych poprzez połączenie z czasownikiem dać. Według słowników języka polskiego oznacza on nie tylko ‘przekazanie komuś rzeczy, którą się posiada’ czy ‘podanie, wręczenie czegoś komuś’ (Mały słownik języka polskiego, pod redakcją Elżbiety Sobol, Warszawa 2000), lecz również ma znaczenia przenośne, m.in.: ‘wnieść coś do czegoś, powodować’ lub ‘pozwolić na coś, dopuścić do czegoś, umożliwić coś’. Mamy więc w języku polskim potoczne wyrażenia takie jak: dać kosza, dać komuś po nosie, dać koncert czy dać słowo, przy których dać doping nie wygląda już tak niepoprawnie. Jednak w słownikach tego wyrażenia nie odnajdziemy.

Eliza Sikora

Pokaż rejestr zmian

Data publikacji: poniedziałek, 12. Listopad 2012 - 14:01; osoba wprowadzająca: Importer Importowicz Ostatnia zmiana: środa, 26. luty 2014 - 12:48; osoba wprowadzająca: Importer Importowicz