Czy wyrażenia „dzień dzisiejszy”, „dzień wczorajszy”, „dzień jutrzejszy” są poprawne?

Jak podaje Słownik peryfraz, czyli wyrażeń omownych (Wydawnictwo Naukowe PWN 2005) określenia dzień dzisiejszy, dzień wczorajszy, dzień jutrzejszy są używane w języku oficjalnym, np. Dziękuję Panu Bogu za to, że w dniu dzisiejszym dane mi jest dokonać konsekracji waszego kościoła (Jan Paweł II w Polsce, 31 maja 1997 – 10 czerwca 1997). Występują w znaczeniu ‘dziś’, ‘wczoraj’, ‘jutro’, a także w sensie ogólniejszym: ‘w teraźniejszości’, ‘w przeszłości’ i ‘w przyszłości’.
Podobnie opisane jest użycie konstrukcji na dzień dzisiejszy w Słowniku wyrazów kłopotliwych (Wydawnictwo naukowe PWN 1998). Zwrot ten często pojawia się w oficjalnych odmianach polszczyzny, np. Na dzień dzisiejszy można powiedzieć, że… Ma on rodowód w urzędowej formie języka i prawdopodobnie uchodzi za przepustkę do wyższego stylu. U wielu osób budzi jednak niechęć, dlatego w tym słowniku radzi się używać prostszych sformułowań.
Najbardziej szczegółowe wyjaśnienia na temat użycia konstrukcji dzień dzisiejszy można znaleźć na stronie poradni Uniwersytetu Śląskiego. Przeczytamy tam, że przysłówki dzisiaj i dziś są wyrazami o znaczeniu neutralnym, są zatem poprawne w każdym tekście, natomiast połączenie w dniu dzisiejszym jest nacechowane oficjalnością i pojawić się może jedynie w tekstach oficjalnych, urzędowych, choć nie można zapomnieć, że słowniki poprawnej polszczyzny przestrzegają przed konstrukcją dzień dzisiejszy, która (podobnie jak dzień jutrzejszy, dzień wczorajszy) jest nadużywana właśnie w wypowiedziach utrzymanych w stylu oficjalnym i urzędowym. Zatem zdecydowanie lepiej zamiast zdania: W dniu dzisiejszym żegnamy naszego zmarłego kolegę powiedzieć/napisać: Dzisiaj żegnamy naszego zmarłego kolegę; zamiast zdania: Dzień dzisiejszy rozpoczyna nowy etap w stosunkach polsko-niemieckich lepiej użyć zdania: Dziś rozpoczyna się nowy okres w stosunkach polsko-niemieckich. Za zdecydowanie niepoprawną uważana jest konstrukcja na dzień dzisiejszy, która pojawia się w wypowiedziach typu: stan oszczędności na dzień dzisiejszy (poprawnie: aktualny stan oszczędności).
W świetle informacji zawartych na stronie internetowej Poradni PWN wyrażenie na dzień dzisiejszy szczególnie często występuje w reportażach i innych gatunkach wypowiedzi, gdy przedstawiciele lokalnych władz, pracownicy urzędów lub firm mówią do mikrofonu językiem, który wydaje się im bardziej staranny. Zachowania te można uznać za przejaw aspirowania do wyższego stylu, jednak całkowicie nieudany, świadczący o braku kompetencji stylistycznej i braku swobody w kształtowaniu wypowiedzi.
Reasumując: wyrażeń dzień dzisiejszy, dzień wczorajszy, dzień jutrzejszy wolno używać tylko w szczególnych przypadkach (w tekstach nacechowanych oficjalnością), jednak nawet wówczas lepiej używać wyrazów dzisiaj, wczoraj, jutro.

Magdalena Puto