Czy zdanie: „Dziś mądrość nazywa się mianem asertywności, a duszę – jaźnią, lub podświadomością” jest poprawne pod względem interpunkcyjnym?

Podane zdanie jest niepoprawne pod względem interpunkcyjnym, gdyż nie stawiamy przecinka przed spójnikiem lub, podobnie jak nie stawiamy go przed spójnikami a (w znaczeniu ‘i’), oraz, tudzież, albo, bądź, czy, ani, ni. Wynika to z ogólnej reguły, że połączone spójnikami zdania i wyrażenia współrzędne oddziela się od siebie przecinkami wówczas, gdy są to zdania i wyrażenia przeciwstawne i wynikowe, natomiast w wypadku zdań i wyrażeń łącznych i rozłącznych przecinka się nie stawia. Ponieważ spójnik lub należy do spójników wprowadzających zdania i wyrażenia rozłączne, przecinek przed lub jest w podanym wyżej zdaniu niepotrzebny. Poprawna wersja tego zdania wygląda następująco: Dziś mądrość nazywa się mianem asertywności, a duszę – jaźnią lub podświadomością.
Postawienia przecinka przed lub wymagałaby natomiast sytuacja, gdyby spójnik ten poprzedzony był w zdaniu wtrąceniem, np. Dziś mądrość nazywa się mianem asertywności, a duszę – jaźnią, choć tego wyrazu używa się coraz rzadziej, lub podświadomością, lub gdyby został powtórzony, np. Dziś mądrość nazywa się mianem asertywności, a duszę – jaźnią lub podświadomością, lub jeszcze inaczej.

Agnieszka Jasionowska