Pożegnanie prof. Andrzeja Zgorzelskiego
|
Z wielkim żalem przyjęliśmy wiadomość
o śmierci
Profesora Andrzeja Zgorzelskiego
wieloletniego dyrektora Instytutu Anglistyki
na Wydziale Filologiczno-Historycznym UG,
wybitnego znawcy historii literatury angielskiej
i amerykańskiej oraz teorii literatury.
Cześć Jego pamięci!
Dziekan, Rada Wydziału
społeczność akademicka
Wydziału Filologicznego
Uniwersytetu Gdańskiego
|
|
Pracownicy Instytutu Anglistyki i Amerykanistyki Uniwersytetu Gdańskiego
z żalem zawiadamiają,
że dnia 22 kwietnia 2017 odszedł nasz dawny kolega
Profesor dr hab. Andrzej Zgorzelski
długoletni pracownik Instytutu Anglistyki,
wybitny badacz literatury, autor wielu książek i artykułów naukowych
oraz kilku tomików wierszy i opowiadań,
wymagający i inspirujący nauczyciel,
którego uczniowie wykładają w wielu uczelniach
w Polsce i na świecie,
przyjaciel, który zawsze znajdował czas na długie rozmowy.
Pogrzeb odbędzie się w Lublinie, na cmentarzu przy ul. Lipowej
dnia 28 kwietnia 2017 o godz. 13:00.
Msza pożegnalna odbędzie się w kościele Matki Boskiej Fatimskiej
w Gdańsku Żabiance
dnia 4 maja 2017 o godz. 19:00.
Dyrekcja i pracownicy
Instytutu Anglistyki i Amerykanistyki
Wydziału Filologicznego
Uniwersytetu Gdańskiego
|
|
Dnia 22 kwietnia 2017 zmarł
po krótkiej chorobie
Profesor dr hab. Andrzej Zgorzelski.
Drogi i kochany Panie Profesorze!
Z wielkim żalem żegnają Cię Twoi uczniowie
jako Przyjaciela, Wychowawcę i Mistrza,
wyrażając wdzięczność za szacunek i wrażliwość dla słowa,
ze pasję odkrywania ukrytych znaczeń poezji,
za radość wspólnych podróży po bogatych światach fikcji,
za ukazanie nam Piękna kontaktu z Prawdą;
za wysokie wymagania intelektualne i moralne, które Pan nam stawiał,
za precyzję myślenia, której Pan nas uczył,
za pracowitość, której był Pan dla nas wzorem.
Dziękujemy za książki i za wiersze, które nas inspirują i wzruszają,
a zwłaszcza za przykład pięknego życia, które „spełniło sens istnienia”.
Uczniowie
z Wydziału Filologicznego
Uniwersytetu Gdańskiego
|
Profesor Andrzej Zgorzelski (1934-2017)
Profesor Andrzej Zgorzelski, syn Salomei i Profesora Czesława Zgorzelskiego urodził się 26 lipca 1934 roku w Wilnie. Po wojnie mieszkał w Toruniu, a następnie w Lublinie, gdzie też, w 1953 roku, rozpoczął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, na kierunku filologii angielskiej. Przez całe dorosłe życie związany był z Lublinem i Gdańskiem.
W roku 1966 objął stanowisko starszego asystenta na anglistyce Uniwersytetu im. Marii Curie Skłodowskiej, a pięć lat później uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy „Czas jako element strukturalny nowoczesnej literatury fantastycznej”. W roku 1974 podjął pracę w Zakładzie Anglistyki na Uniwersytecie Gdańskim, by sześć lat później otrzymać stopień doktora habilitowanego w zakresie historii literatury angielskiej i amerykańskiej oraz teorii literatury (rozprawa Fantastyka. Utopia. Science fiction). W roku 1983 objął funkcję kierownika Zakładu Badań Literackich. Dziesięć lat później otrzymał tytuł profesora.
Początkowo zainteresowania naukowe prof. Zgorzelskiego koncentrowały się głównie wokół problemów tak zwanej literatury fantastycznej. Prace teoretyczne prof. Zgorzelskiego obejmują nie tylko zagadnienia związane z literaturą „fantastyczną”. Dotyczą one między innymi układów czasowych w prozie narracyjnej, pojęcia ekwiwalentu (zagadnienie to omówione jest w kilku artykułach, gdzie materiałem przykładowym jest właśnie literatura „fantastyczna”), pojęcie metafory, alegorii i symbolu jako relacji między znakami. Prof. Zgorzelski zajmował się także teorią dramatu w artykułach na temat podwójnej funkcji tekstu dramatycznego - jako utworu literackiego i jako projektu przedstawienia. Propozycje teoretyczne prof. Zgorzelskiego zebrane zostały w zbiorze System i funkcja (1999), tamże znalazł się także artykuł Przeciw permisywizmowi metodologicznemu w badaniach literackich, stanowiący swoiste credo metodologiczne.
W swoich rozważaniach metodologicznych prof. Zgorzelski nawiązywał do osiągnięć i ustaleń wcześniejszych szkół literaturoznawczych - a więc do rosyjskich formalistów, praskiej szkoły strukturalnej i semiotyków z Tartu, a w Polsce do propozycji szkoły IBL-owskiej i szkoły lubelskiej. Domagał się między innymi ścisłości w określeniu przedmiotu badawczego (tekstu literackiego) a także „narzędzi badawczych”: pojęć i terminów teoretycznych.
W dorobku prof. Zgorzelskiego znajdują się wszakże nie tylko teksty teoretyczne. Oprócz wspomnianych już tu interpretacji utworów należących do literatury fantastycznej, publikował on także szkice poświęcone wybranym utworom poetyckim (m. in. „Odzie do słowika” Keatsa, balladom średniowiecznym, „Break, break, break” Tennysona), a także nowelom („The Figure in the Carpet” Henry Jamesa) i dramatowi („The Full Moon in March” Yeatsa). Nadto, wśród prac prof. Zgorzelskiego znaleźć można teksty poświęcone zjawiskom kultury: rytuałowi, grze w szachy, a także cyklowi powieściowemu jako faktowi kulturowemu. Kolejnym obszarem zainteresowań badawczych prof. Zgorzelskiego była twórczość Josepha Conrada.
Oprócz studiów oryginalnych, pisanych w języku angielskim, część prac prof. Zgorzelskiego tłumaczona była na język włoski, niemiecki, czy serbo-chorwacki. Dotyczy to przede wszystkim studiów poświęconych literaturze fantastyczno-naukowej, zagadnieniom teoretycznoliterackim, a także problemom związanym z teorią kultury.
Był redaktorem naukowym literaturoznawczych tomów Zeszytów Naukowych Wydziału Humanistycznego UG (Filologia Angielska), członkiem Polskiego Towarzystwa Conradowskiego, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego i Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, a w latach 1994-96 – Komitetu Neofilologicznego PAN.
Działalność prof. Zgorzelskiego nie ograniczała się wyłącznie do pracy naukowej. Równą wagę przywiązywał do procesu kształcenia. O jego osiągnięciach jako dydaktyka może świadczyć fakt, iż część prac magisterskich, pisanych pod jego kierunkiem, publikowana była w całości bądź we fragmentach w Zeszytach Naukowych Wydziału Humanistycznego UG. Wykształcił kilka pokoleń literaturoznawców. Do Jego wychowanków, pracujących obecnie na Uniwersytecie Gdańskim, należą prof. dr hab. Artur Blaim, prof. UG dr hab. Mirosława Modrzewska i dr Stanisław Modrzewski, prof. UG dr hab. Jadwiga Węgrodzka, dr Tomasz Wiśniewski. W Zakładzie Badań Literackich pod Jego kierownictwem pracowali m.in. Katarzyna Kietlińska, Joanna Kokot, Olga Kubińska i Stanisław Bławat. Był i pozostanie Mistrzem dla wielu z nas.