O teatrach gdańskich i gdyńskich w ramach Siostrzanych nauk. Spotkanie popularnonaukowe / Über die Theater in Gdańsk und Gdynia im Rahmen der ‚SchwesterWissenschaften‘. Ein populärwissenschaftliches Treffen
W dniu 02.12.2024 w ramach organizowanych cyklicznie przez Siostrzane nauki, a zatem dr Dominikę Janus i mgr Annę Kamińską, spotkań popularnonaukowych dwoje prelegentów opowiedziało o – tak brzmiał tytuł spotkania – „Teatrach gdyńskich i gdańskich“.
W swoim wystąpieniu pt. „Teatr pamięci/Pamięć teatru. Gdańskie dialogi z przeszłością“ prof. Eliza Szymańska (Zespół Badań nad Interkulturowością w Literaturze i Teatrze) pokazała teatr jako swoistą przestrzeń pamięci, w której nakładają się na siebie, zazębiają się, a niekiedy ścierają się ze sobą pamięć kolektywna i pamięć indywidualna. Prelegentka omówiła te przedstawienia gdańskiego Teatru Wybrzeże, w których opowiedziana została historia „miasta od nowa“ (Piotr Perkowski). Kluczem doboru przedstawień były ich punkty styczne: opowiadanie historii miasta z perspektywy „herstory“ oraz niezwykła rola przedmiotów w przedstawionych/konstruowanych historiach (koncepcja „urzeczowionej przeszłości“ Aleidy Assmann). Przedmioty, tak jak i budynki (dom) pełnią bowiem w wybranych przedstawieniach rolę nośników pamięci, stając się spoiwem łączącym przeszłość z teraźniejszością.
W drugiej części spotkania założyciel i dyrektor Teatru Komedia Valdall Tomasz Czarnecki opowiedział o swojej drodze teatralnej i motywacjach, jakie nim kierowały, aby założyć teatr dla dzieci i młodzieży. Pokazał, jak „robi się” teatr młodzieżowy „od kuchni“, jakie są z tym związane „pułapki“, opowiedział o zrealizowanych dotychczas przedstawieniach. Nie omieszkał również wspomnieć o bolączkach związanych z finansowaniem przygotowywanych projektów. Najwięcej jednak czasu poświęcił opowieści o niezwykłej satysfakcji, jaką przynosi praca z uzdolnioną młodzieżą – wielu/e aktorów/ek jego teatru jest dziś student(k)ami szkół teatralnych, profesjonalnymi aktor(k)ami – oraz sukcesach teatru, który zbudował sobie stałą kilkunastotysięczną widownię i nagradzany jest na festiwalach teatralnych
W ten sposób nauka spotkała się z praktyką w opowieściach o „teatrach gdańskich i gdyńskich“.
Am 2. Dezember 2024 fand im Rahmen der regelmäßig von den ‚SchwesterWissenschaften‘, also Dr. Dominika Janus und Mag. Anna Kamińska, organisierten populärwissenschaftlichen Treffen eine Veranstaltung zum Thema „Die Theater in Gdańsk und Gdynia“ statt. Zwei Referenten beleuchteten dabei unterschiedliche Aspekte der Theaterszene in diesen Städten.
In ihrem Vortrag mit dem Titel „Das Gedächtnis des Theaters/Das Gedächtnistheater. Gdańsker Dialoge mit der Vergangenheit“ zeigte Prof. Eliza Szymańska (Forschungsstelle für interkulturelle Studien in Literatur und Theater), wie das Theater als besondere Erinnerungslandschaft fungiert, in der kollektives und individuelles Gedächtnis sich überlagern, sich überschneiden und manchmal auch aufeinanderprallen. Sie analysierte ausgewählte Inszenierungen des Teatr Wybrzeże in Gdańsk, in denen die Geschichte von der „Stadt von neuem“ (Piotr Perkowski) erzählt wurde. Ausschlaggebend für die Auswahl der Aufführungen waren ihre Berührungspunkte: das Erzählen der Stadtgeschichte aus einer „herstory“-Perspektive und die außergewöhnliche Rolle von Objekten in den präsentierten/konstruierten Geschichten. Diese Objekte, ebenso wie Gebäude (das Haus), fungieren in den betrachteten Inszenierungen als Gedächtnisträger und verbinden die Vergangenheit mit der Gegenwart.
Im zweiten Teil der Veranstaltung berichtete Tomasz Czarnecki, Gründer und Leiter des Teatr Komedia Valdall, über seinen Weg ins Theater und die Motivation, ein Theater für Kinder und Jugendliche zu gründen. Er gab Einblicke in die „Hintergründe“ des Jugendtheaters, schilderte die Herausforderungen und Schwierigkeiten bei der Umsetzung von Projekten und sprach über die bisher realisierten Aufführungen. Er ging auch auf die finanziellen Probleme ein, die bei der Vorbereitung neuer Inszenierungen auftreten. Besonders ausführlich sprach er jedoch über die Freude, die die Arbeit mit talentierten Jugendlichen bereitet. Viele seiner Schauspielerinnen und Schauspieler sind heute Studierende an Theaterschulen oder bereits professionelle Schauspieler*innen. Der Erfolg seines Theaters zeigt sich unter anderem darin, dass es eine treue, mehrere tausend Zuschauer umfassende Stammgemeinschaft hat und bei Theaterfestivals ausgezeichnet wird.
So trafen Wissenschaft und Praxis in den Erzählungen über die „Theater in Gdańsk und Gdynia“ aufeinander.
