Prof. Holger Böning. Wspomnienie / Erinnerung an Prof. Dr. phil. habil. Holger Böning (1949-2024)

W sobotę 4 maja 2024 r. zmarł w wieku 74 lat Prof. Dr. phil. habil. Holger Böning, emerytowany pracownik Uniwersytetu w Bremie. Tę wiadomość przyjęliśmy z niedowierzaniem i smutkiem, ponieważ odszedł nasz wspaniały przyjaciel, człowiek wielce zasłużony dla gdańskiej germanistyki.

Prof. Böning urodził się 16 grudnia 1949 r. w Delmenhorst w Dolnej Saksonii. W młodości wyuczył się zawodu elektryka wysokich napięć, a następnie zdobył maturę w gimnazjum dla pracujących Oldenburg-Kolleg. Studiowała filologię germańską, historię i pedagogikę. W 1982 r. obronił rozprawę doktorska na temat oświecenia ludowego w Szwajcarii. Habilitację uzyskał w 1991 r. na podstawie rozprawy o społeczeństwie i życiu codziennym w świetle prasy i literatury komercyjnej niemieckiego Oświecenia. Był profesorem współczesnej literatury niemieckiej i historii prasy niemieckiej, pełniąc funkcję dyrektora Instytutu Badań nad Prasą Niemiecką na Uniwersytecie w Bremie. Od roku 1998 kierował wydawnictwem Bremen: edition lumière, w którym ukazało się wiele prac naukowych poświęconych Oświeceniu w Europie, prasie oraz historii kultury i literatury w Niemczech.

W 1993 r. jego Instytut, kierowany wówczas jeszcze przez prof. Hansa-Wolfa Jägera, nawiązał współpracę z gdańską germanistyką w ramach programu partnerskiego Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej (DAAD). Współpraca trwała przez dziesięć lat. Jej efektem były dwie wspólne konferencje i publikacje oraz kontakty naukowe i przyjaźnie między pracownikami obu instytutów, nawiązane podczas spotkań na partnerskiej uczelni. Goście z Bremy przyjeżdżali co roku do Gdańska z wykładami gościnnymi, natomiast pracownicy z UG udawali się do Bremy zwykle na dwutygodniowe kwerendy. Również studenci germanistyki wyjeżdżali na jedno- lub dwusemestralne studia cząstkowe. Prof. Böning odegrał kluczową rolę w kształtowaniu tej współpracy, m.in. wielokrotnie odwiedzając Uniwersytet Gdański. Jako dyrektor Instytutu stworzył doskonałe warunki gościom z Gdańska do prowadzenia badań na swojej uczelni, ale pielęgnował także osobiste kontakty, zapraszając ich nierzadko do swojego domu. Był oddanym gospodarzem także dla gdańskich studentów. Zachowamy go jako naszego dobrego przyjaciela we wdzięcznej pamięci.

Am 4. Mai 2024, verstarb Prof. Dr. phil. habil. Holger Böning, Professor im Ruhestand der Universität Bremen. Wir haben diese Nachricht mit Unglauben und Trauer aufgenommen, denn mit Prof. Böning ging ein großer Freund von uns, der sich auch Verdienste um die Danziger Germanistik erwarb.

Holger Böning wurde am 16. Dezember 1949 im niedersächsischen Delmenhorst geboren. In seiner Jugend erlernte er den Beruf eines Starkstromelektrikers, anschließend absolvierte er das Oldenburg-Kolleg. Er studierte Germanistik, Geschichte und Pädagogik. 1982 promovierte er über die Volksaufklärung in der Schweiz. Prof. Böning habilitierte sich 1991 mit einer Dissertation über Gesellschaft und Alltag im Lichte der Presse- und Gebrauchsliteratur der deutschen Aufklärung. Er war Professor für Neuere Deutsche Literatur und Geschichte der deutschen Presse sowie viele Jahre lang Direktor des Instituts für Deutsche Presseforschung der Universität Bremen. Ab 1998 leitete er den Verlag „edition lumière. Geschichte − Presse – Literatur“, der zahlreiche wissenschaftliche Publikationen zur europäischen Aufklärung sowie zur Presse-, Kultur- und Literaturgeschichte herausgab.

1993 nahm das Institut für Deutsche Presseforschung, damals noch unter der Leitung von Prof. Dr. Hans-Wolf Jäger, im Rahmen des Partnerschaftsprogramms des Deutschen Akademischen Austauschdienstes (DAAD) eine Zusammenarbeit mit der Germanistik in Danzig auf. Diese Kooperation dauerte zehn Jahre. Ihr Ergebnis waren zwei gemeinsame Konferenzen und Publikationen sowie wissenschaftliche Kontakte und Freundschaften zwischen den Mitarbeitern beider Institute. Die Professoren aus Bremen hielten jedes Jahr Gastvorträge in Danzig, während die Mitarbeiter der Universität Danzig zu Forschungsaufenthalten nach Bremen fuhren. Auch die Danziger Germanistikstudenten hatten die Möglichkeit, ein oder zwei Semester an der Partneruniversität zu studieren. Prof. Böning war an der Gestaltung dieser Zusammenarbeit maßgeblich beteiligt, u.a. durch seine wiederholten Besuche an der Universität Danzig. Als Direktor des Instituts schuf er hervorragende Bedingungen für die Gäste aus Danzig, die zu Forschungsaufenthalten kamen, er pflegte persönliche Kontakte und lud sie auch zu sich nach Hause ein. Holger Böning war ebenfalls ein aufmerksamer Gastgeber für die Danziger Studenten. Wir werden ihn als einen guten Freund in dankbarer Erinnerung behalten.

Die Trauerfeier mit anschließender Urnenbeisetzung findet am Dienstag, dem 28. Mai 2024, um 11.30 Uhr in der Kapelle des Riensberger Friedhofes, Friedhofstraße 51 in Bremen statt.

Prof. Dr. Holger Böning (Foto: Andreas Amann, Quelle: https://presseforschungbremen.wordpress.com/herr-prof-dr-boening/)