PRACOWNIA BADAŃ KULTUROWYCH NAD NAJNOWSZĄ LITERATURĄ ROSYJSKĄ

O PRACOWNI

Jednostka organizacyjna:

Instytut Rusycystyki i Studiów Wschodnich

Zakład Rosjoznawstwa, Literatury i Kultury Rosyjskiej

Data powstania: 06.06.2013

Cel:

W Pracowni prowadzone są badania w ramach trzech wybranych dziedzin literaturoznawstwa (antropologii literatury, genologii i komparatystyki literackiej) oraz kulturoznawstwa. Przedmiotem zainteresowań naukowych jest najnowsza literatura rosyjska i jej relacje z innymi literaturami Słowiańszczyzny Wschodniej, a także wybranymi dziedzinami kultury współczesnej (m.in. kinem i kulturą popularną). Podejmowane w Pracowni studia analityczne i interpretacyjne usytuowane są w przestrzeni badań kulturowych.

Obszary zainteresowań badawczych:

• etnopoetyka i postkolonializm
• krytyka feministyczna
• poetyka przestrzeni
• pamięć kulturowa
• podmiotowość i tożsamość
• konstrukcje swojskość i obcość/inność
• wielokulturowość i kulturowe pogranicza
• dialog międzykulturowy

Zadania do realizacji:

1. Formułowanie i realizacja projektów badawczych.
2. Aplikowanie o granty badawcze.
3. Organizowanie konferencji i sesji naukowych.
4. Prezentowanie wyników badań podczas konferencji naukowych i w postaci indywidualnych publikacji.
5. Opracowywanie treści do prowadzenia zajęć dydaktycznych, przedmiotów fakultatywnych, seminariów.
6. Popularyzacja wiedzy o najnowszej literaturze rosyjskiej.

________________________________________

CZŁONKOWIE

dr hab. Tadeusz Bogdanowicz profesor nadzwyczajny jest absolwentem rusycystyki na Uniwersytecie Gdańskim. Doktoryzował się i habilitował na Uniwersytecie Moskiewskim. Od 1994 r. jest profesorem nadzwyczajnym UG. Dziedziny badań/zainteresowania naukowe: dotychczas opublikowane przez niego prace (ponad osiemdziesiąt publikacji, dwie monografie) wskazują na szeroki horyzont zainteresowań naukowych, obejmujących obszary problematyki kulturowej oraz teoretyczne aspekty procesu literackiego. Refleksja krytyczna skierowana jest zarówno na specyfikę gatunkową dzieł, jak też na ich złożoną strukturę poetycką oraz obszerny, ujmowany w kategoriach interdyscyplinarnych kontekst procesu historycznoliterackiego w Rosji.

Znacząca część prac dorobku stanowi próbę rozpatrzenia złożonej problematyki i poetyki wielu dzieł współczesnej literatury rosyjskiej (por. np. studia nad utworami Płatonowa, Bułhakowa, Małyszkina, Pietruszewskiej i in.). Obiektem pogłębionej analizy są zjawiska artystyczne odnoszące się do topiki, motywiki oraz symboliki w aspekcie kulturowym i filozoficznym. Poprzez analizę znaków przestrzeni artystycznej w sferze kreacji i autokreacji autor przedstawia różne propozycje interpretacyjne świata przedstawionego w twórczości wybranych pisarzy rosyjskich. W swych rozważaniach przekracza klasyfikację kulturowej nowoczesności zjawisk literackich, zdecydowanie kreśli przestrzeń ich ponowoczesności.

Kontakt: t.bogdanowicz@ug.edu.pl

dr hab. Natalia Maliutina, prof. UwB., prof. Odeskiego Uniwersytetu Narodowego im. I. Miecznikowa. Pracownik Katedry Rosyjskiej Literatury Współczesnej Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu w Białymstoku. Ważniejsze publikacje: Поэтика высказывания в пьесах одесских драматургов Анны Яблонской и Александра Марданя, Rzeszów 2016; Сюжет о создании (или постановке) сказки в пьесах Виктора Бусаренко («Сыграем в Красную Шапочку». Музыкальное озорство по мотивам Шарля Перро) и Анны Яблонской («Королевство Серпантин») [в:] Słowiańskie światy wyobraźni/Slavic Worlds of Imagination, pod red. M. Dyras, A. Fidorowicz, M. Grudy, Krakow 2018, s. 11-22; Явление художественной вариативности в драмах „малой формы” (две версии пьесы Гало в творчестве Александра Строганова) [в:] „Małe formy w literaturze rosyjskiej 2”, pod red. K. Prusa, Rzeszów 2018, s. 67-86; Смерть в симулятивном пространстве гиперреальности современной русской драмы (на примере пьес Олега Богаева) [w:] Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich, „Slavica Wratislaviensia” CLXVII, Wrocław 2018, s. 427-439.

Zainteresowania naukowe: teoria dramatu, problematyka wypowiedzi w najnowszej dramaturgii rosyjskiej i teatrze, problematyka tożsamości kulturowej w rosyjskiej i ukraińskiej dramaturgii, związki międzykulturowe, literatura masowa w Rosji.

Kontakt: malutina2002@ukr.net

dr hab. Joanna Tarkowska profesor nadzwyczajny ukończyła filologię rosyjską na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Stopień doktora otrzymała w roku 1992 na Uniwersytecie im. N. I. Łobaczewskiego w Niżnim Nowogrodzie. W roku 2016 została profesorem nadzwyczajnym UMCS. Zainteresowania naukowe dotyczą głównie rosyjskiej literatury współczesnej i najnowszej o czym świadczą dotychczasowe publikacje ( jedna monografia i ponad 50 artykułów) oraz aktywny udział w różnorodnych przedsięwzięciach naukowych (współorganizowanie konferencji, współredagowanie tomów konferencyjnych, uczestnictwo w gremiach redakcyjnych itp.). Zakres badań jest szeroki i odnosi się do problematyki historycznoliterackiej oraz kulturowej dzieł tworzonych w Rosji po roku 1945.

Zasadniczą część dorobku naukowego stanowią odpowiednio prace poświęcone poetyce i estetyce rosyjskiej poezji łagrowej (Vadima Delaunay, Iriny Ratuszyńskiej, Natalii Gorbaniewskiej i inn.), wizerunkowi Rosji w poezji i eseistyce Josifa Brodskiego, koncepcji utopii i antyutopii w prozie Ludmiły Pietruszewskiej, tożsamości kobiety w twórczości Ludmiły Ulickiej. Studia nad twórczością powyższych autorów uwzględniające, między innymi, aspekty intertekstualne, ontologiczne i epistemologiczne związane ze specyfiką „Ja” względem świata jak i „Ty” odbiorcy, wzbogacone były analizą tła historycznokulturowego.

W artykułach opublikowanych jak i nieopublikowanych odniesiono się do trzech odrębnych zagadnień, tj. dojrzewania kobiety (w aspekcie etycznym i fizjologicznym), psychologii kobiecego „Ja” oraz relacji kobiety względem problemów egzystencjalnych, dopełniających, wciąż niewyczerpany, temat wizerunku kobiety w twórczości Ludmiły Ulickiej. Wskazano również na ścisły związek autorki Sonieczki z rodzimą tradycją literacką, zarówno klasyczną, jak i współczesną.

Kontakt: joanna_tarkowska@o2.pl

dr hab. Aleksandra Zywert, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, absolwentka filologii rosyjskiej UAM, pracownik Zakładu Literatury Rosyjskiej Instytutu Filologii Rosyjskiej i Ukraińskiej UAM. Ważniejsze publikacje: Pisarstwo Władimira Wojnowicza, Poznań 2012, Smak życia – smak śmierci („Uczta” Władimira Sorokina) [w:] Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich 11. Zmysły, pod red. I. Malej i E. Tyszkowskiej-Kasprzak, Wrocław 2014, s. 337-347. Образ России и Америки в творчестве Юрия Дружникова [w:] Литература русской эмиграции, pod red. Z. Pechala, Olomouc 2016, s. 68-76. Śladami „złotej kohorty” (Dmitrij Bykow, „Uniewinnienie”), „Studia Rossica Posnaniensia” XLI, Poznań 2016, s. 263-273. Человек на войне (Михаил Шишкин, „Венерин волос”) [w:] Знаковые имена современной русской литературы. Михаил Шишкин / Wybitni pisarze współczesnej literatury rosyjskiej. Michaił Szyszkin, praca zbiorowa pod red. A. Skotnickiej i J. Świeżego, Kraków 2017, s. 349-364.

Wielka Wojna Ojczyźniana – historia alternatywna (projekt „Pierwszy oddział”), „Przegląd Środkowo-Wschodni” 2/2017, Warszawa 2017, s. 61-74. Polska i Polacy w dylogii Siergieja Łukjanienki „Brudnopis”, „Czystopis”, „Acta Polono-Ruthenica” XXII/1, Olsztyn 2017, s. 51-62.

Zainteresowania naukowe: literatura rosyjska przełomu XX i XXI wieku (między innymi twórczość Władimira Sorokina, Anny Starobiniec, Borisa Akunina, Jewgienija Wodołazkina, Michaiła Szyszkina), III fala emigracji rosyjskiej.

Kontakt: azywert@amu.edu.pl

dr Mateusz Jaworski, adiunkt w Zakładzie Literatury Rosyjskiej Instytutu Filologii Rosyjskiej i Ukraińskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, jest absolwentem filologii rosyjskiej i angielskiej. W swoich badaniach koncentruje się na punktach stycznych różnych dyscyplin (interpretacji tekstu literackiego, teorii literatury, filozofii, historii, psychologii, psychiatrii, socjologii etc.), które eksploruje w kontekście najnowszej literatury rosyjskiej. W 2017 roku obronił rozprawę doktorską poświęconą poetyce powieści Wiktora Pielewina.

Ważniejsze publikacje: Jaworski M., Путешествие вне сознательного в «Лампе Мафусаила» Виктора Пелевина, [w:] Czas wolny, rozrywka, używki w najnowszej literaturze rosyjskiej, red. L. Kalita, Gdańsk 2018, s. 93-104; Jaworski M., Проблема автотеличности языка в романах Виктора Пелевина, „Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog”, nr 7/2017, s. 65-78; Jaworski M., Солипсизм в романной поэтике Виктора Пелевина, "Studia Rossica Posnaniensia" nr 42/2017, s. 5-17; Jaworski M., Категории времени и пространства в творчестве Михаила Шишкина. На материале романа Венерин волос, [w:] Знаковые имена современной русской литературы: МИХАИЛ ШИШКИН, red. A. Skotnicka, J. Świeży, Kraków 2017, s. 395-402; Jaworski M., Historiozofia alternatywna w prozie Wiktora Pielewina. Na przykładzie powieści „Empire V” i „Batman Apollo”,  „Studia Rossica Posnaniensia”, nr 41/2016, s. 95-104; Jaworski M., Podmiot wy-obcowany w powieściach Wiktora Pielewina (na przykładzie „Małego palca Buddy“, „S.N.U.F.F.“  i „Miłości do trzech cukerbrinów“), [w:]Obce przestrzenie Wschód – Rosja – Konteksty,  pod red. M. Jedlińskiego i K. Witczaka, Poznań 2016, s. 102-110;Jaworski M., Глобализация и постсоветская идентичность в прозе Виктора Пелевина, [w:] (Non)Belonging: (Re)Reading Identities, red. L. Sikorska, J. Jarząb, M. Frątczak, Poznań 2016, s. 176-185; Jaworski M., Нарративный принцип солипсизма в творчестве В. Пелевина как отражение человеческого одиночества в мире, [w:] Samotność – aspekty, konteksty, wymiary, Tom II, red. K. Arciszewska, L. Kalita, U. Patocka-Sigłowy, Gdańsk 2016, s. 274-282.

Kontakt: matjaw@amu.edu.pl

Dr Liliana Kalita (kierownik Pracowni) jest absolwentką filologii rosyjskiej (1995 r.) oraz Filologicznych Studiów Doktoranckich (2000 r.) na Uniwersytecie Gdańskim. W roku 2000 obroniła pracę doktorską pt. Poetyka prozy powieściowej Jurija Dombrowskiego, uzyskując stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Od 2002 r. jest zatrudniona jako adiunkt w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej UG. W swoim dorobku naukowym ma kilkanaście artykułów opublikowanych po doktoracie; jest też uczestnikiem wielu konferencji o zasięgu krajowym i międzynarodowym oraz organizatorem trzech konferencji. Współredagowała dwa tomy prac pokonferencyjnych: Literatura rosyjska przełomu XIX i XX wieku (wspólnie z Janiną Sałajczykową), Wydawnictwo UG, Gdańsk 2005 oraz Literatura rosyjska przełomu XIX i XX wieku. Poszukiwania, eksperymenty, re-wizje (wspólnie z Lucyną Kapałą), Wydawnictwo UG, Gdańsk 2008 oraz tom Meandry słowiańskiej kultury. Księga jubileuszowa poświęcona Profesorowi Tadeuszowi Bogdanowiczowi, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2016. Obecnie finalizuje rozprawę habilitacyjną poświęconą kategorii melancholii w twórczości Marka Ałdanowa.

Dziedziny badań: literatura rosyjskiej emigracji pierwszej fali, literatura rosyjska XX wieku, najnowsza literatura rosyjska, kino rosyjskie. Zainteresowania naukowe: kulturowa teoria literatury, melancholia, konstrukcje tożsamościowe, kategorie swojskości i obcości/inności, dialogiczność pomiędzy tekstami kultury, historia kina rosyjskiego.

Kontakt: liliana.kalita@ug.edu.pl

Dr Karolina Mendat jest absolwentką filologii rosyjskiej i Filologicznych Studiów Doktoranckich na Uniwersytecie Gdańskim. W roku 2013 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy doktorskiej pt. Zagadnienie inności. Konteksty społeczno-kulturowe w twórczości Ludmiły Ulickiej. Współzałożycielka Interdyscyplinarnego Koła Naukowego Doktorantów FSD UG. Koordynatorka projektów kulturalno-naukowych, współorganizatorka trzech ogólnopolskich konferencji naukowych oraz współredaktorka dwóch tomów pokonferencyjnych w ramach cyklu Humanistyka Otwarta.

Dziedziny badań: rosyjska literatura popularna, współczesna rosyjska „proza kobiet”, najnowsza literatura rosyjska. Zainteresowania naukowe: rosyjska powieść kryminalna, konstrukcje tożsamościowe, kategorie swojskości i obcości/inności, antropologia literatury, kulturowa teoria literatury.

Kontakt: karolina.mendat@ug.edu.pl

KONTAKT

Pracownia Badań Nad Najnowszą Literaturą Rosyjską

Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 51 80-308 Gdańsk

Wydział Filologiczny, Instytut Rusycystyki i Studiów Wschodnich; Zakład Rosjoznawstwa, Literatury i Kultury Rosyjskiej

E-mail: kultlit.fil.ug@gmail.com

ODWIEDŹ NAS NA FB: https://pl-pl.facebook.com/kultlit