Pracownia Badań nad Komunikowaniem Medialnym
Od roku 2014 przy Instytucie Rusycystyki i Studiów Wschodnich funkcjonuje
Pracownia Badań nad Komunikowaniem Medialnym.
Członkami Pracowni są:
prof. dr hab. Alicja Pstyga (Instytut Rusycystyki i Studiów Wschodnich UG, kierownik pracowni)
prof. dr hab. Andriej Połonski (Uniwersytet w Biełgorodzie, Rosja)
prof. dr hab. Ugo Persi (Uniwersytet w Bergamo, Włochy)
prof. Olga Walentinowa (RUDN w Moskwie, Rosja)
dr hab. prof UG Urszula Patocka-Sigłowy (Instytut Rusycystyki i Studiów Wschodnich UG)
dr Tatiana Kananowicz (Instytut Rusycystyki i Studiów Wschodnich UG)
dr Jelena Jegorowa (Instytut Rusycystyki i Studiów Wschodnich UG)
Jakub Adamczyk (student Filologii rosyjskiej, 2 st, 2 rok)
Problematyka badawcza
Media stanowią szerokie forum dialogu publicznego. Oddziaływanie mediów obejmuje m.in. informowanie, ukierunkowywanie uwagi, definiowanie rzeczywistości, a przez to kształtowanie postaw społecznych i opinii, jak również wpływ na emocje. Globalna sieć telekomunikacyjna sprawia, że komunikowanie medialne otwiera wielopłaszczyznowy dialog międzykulturowy, implikując kontakty międzyjęzykowe, wzajemne wzbogacanie się kultur, ale nie niweluje barier, których konsekwencją może być selektywność postrzegania i interpretacji odbieranej treści oraz niezrozumienie i nieporozumienia.
We współczesnym świecie, w którym czas i przestrzeń nie stanowią już bariery, w zwirtualizowanej rzeczywistości granice językowo-kulturowe ze swymi kategoriami różnicującymi (język, symbole, system wartości i in.) nadal wyznaczają granice obcości i inności, co rodzi trudności interpretacyjne, utrudnia zrozumienie i porozumienie. Kontekst kulturowy Słowiańszczyzny w ramach komunikowania masowego również dowodzi, że mimo wspólnych korzeni słowiańskich różne doświadczenia, problemy i różne punkty widzenia sprawiają, że żyjąc w różnych społecznościach, językowych, kulturowych, interpretacyjnych różnie postrzegamy świat, że mimo ciągłych kontaktów między narodami i językami, każdy z nich posiada swą odrębność.
Warstwa językowa przekazów medialnych stanowi zatem wdzięczny materiał do wieloaspektowych obserwacji. Badania nad komunikowaniem medialnym (w wymiarze międzykulturowym) dowodzą, że szczególnie silnie uwidoczniają się problemy komunikacyjne, których przyczyną są różnice w systemach wartości, wyobrażeń, preferencji i uprzedzeń przedstawicieli różnych społeczności językowych. Międzynarodowe konteksty komunikacji medialnej wymagają zatem uwzględnienia zarówno problemów związanych z podwójnym kodowaniem i dekodowaniem przekazów medialnych, jak i roli międzyjęzykowego i międzykulturowego dyskursu dokonującego się za pośrednictwem tłumaczy, a zatem złożonej problematyki przekładu. Często bowiem obca rzeczywistość obecna jest w mediach w postaci tekstów powstających w wyniku tłumaczenia. Te zagadnienia wydają się szczególnie ważne w badaniach członków Pracowni, a ich podstawą jest też rozpoznanie specyfiki polskiego i rosyjskiego dyskursu i sytemu medialnego oraz strategii komunikacyjnych.
Zapraszamy do współpracy osoby zainteresowane międzykulturowym wymiarem komunikowania medialnego na obszarze Słowiańszczyzny.
Pracownia Badań nad Komunikowaniem Medialnym była współorganizatorem seminariów:
- Międzyjęzykowe i międzykulturowe konteksty współczesnego dyskursu publicznego
(2015 rok, wspólnie z Pracownią Badań nad Komunikowaniem Politycznym; pokłosiem tego spotkania jest opracowanie monograficzne pod tym samym tytułem);
- Polszczyzna w komunikowaniu medialnym
(2017 rok, wspólnie z Oddziałem Gdańskim Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego oraz Pracownią Badań nad Komunikowaniem Politycznym).
- Wokół problemów współczesnego dyskursu medialnego. 14 lipca 2021 roku odbyło się seminarium (w trybie on-line)
Referaty wygłoszone podczas seminarium stały się podstawą wspólnej monografii, która ukazała się jako tom 2. w ramach serii wydawniczej Oblicza Lingwistyki XXI Wieku. Obiekty, Metody, Interpretacje: Andriej W. Połonski, Tatiana Kananowicz, Alicja Pstyga, W kręgu zagadnień dyskursu medialnego, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2021, 280. ISBN: 978-83-8206-297-7.
Autorzy, zarazem członkowie pracowni, podejmując problemy komunikacji i samego dyskursu medialnego, prezentują różne podejścia metodologiczne. Łączy je podstawowa funkcja współczesnych mediów, która sprowadza się do kształtowania opinii publicznej i konstruowania rzeczywistości medialnej. W centrum uwagi badaczy znalazły się więc medialne obrazy świata, zależne od kontekstu narodowo-kulturowego, w którym powstają, a także od politycznych i ideologicznych preferencji nadawcy.