Historia

5. Rozwój naukowy katedr i zakładów języka polskiego. Autorem pierwszej w WSP pracy magisterskiej z zakresu językoznawstwa (pt. Fonetyka dialektu malborskiego), obronionej na początku 1956 r. u mgra Ludwika Wierzbowskiego, był Hubert Górnowicz, który w marcu 1955 r. przeniósł się tu z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i podjął pracę jako asystent przy Katedrze Języka Polskiego [20]. W czerwcu 1957 r. tytuł magistra uzyskali uczestnicy pierwszego językoznawczego seminarium magisterskiego w WSP (prowadzonego przez mgra Ludwika Wierzbowskiego): Barbara Czarnowska (praca pt. Onomastyka gminy Dziemiany w pow. kościerskim), Regina Jefimow (praca pt. Krytyczny rozbiór „Compendium linguae polonicae” M. Volckmara w porównaniu z gramatyką P. Stojeńskiego), Henryk Sikorski (praca pt. Słownictwo Mikołaja Volckmara na podstawie jego pracy „Viertzig Dialogi und nützliche Gespräch”) i Maria Wejler (praca pt. Ważniejsze zjawiska językowe w rękopisie Ms 1836 na tle ogólnopolskich norm językowych drugiej połowy XVI wieku) [21]. Pierwszym doktorem nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa została w gdańskiej WSP Regina (Jefimow) Pawłowska (w 1968 r. na podstawie pracy pt. Wybrane zagadnienia z dziejów języka polskiego w Gdańsku w XVII wieku na podstawie podręczników języka polskiego, napisanej pod kier. prof. dra Zenona Klemensiewicza) [22]. Obrona kolejnych gdańskich doktoratów językoznawczych odbyła się już w UG (w 1972 r. Edward Breza na podstawie pracy pt. Toponimia powiatu kościerskiego, Urszula Kęsikowa na podstawie pracy pt. Nazwy geograficzne Pomorza Gdańskiego z sufiksem ‑ov‑i Bronisław Rocławski na podstawie pracy pt. System fonostatystyczny języka polskiego; w 1973 r. Bożena Szczepińska na podstawie pracy pt. Derywacja wsteczna odczasownikowa rzeczowników w języku polskim i Jerzy Treder na podstawie pracy pt. Toponimia powiatu puckiego) [23]. Pierwszym doktorem habilitowanym został w UG Edward Breza – w 1978 r., na podstawie pracy pt. Pochodzenie przydomków szlachty Pomorza Gdańskiego. Pierwszym „gdańskim” profesorem był Hubert Górnowicz, który w 1974 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego (na podstawie tomu 2. Dialektu malborskiego, cz. 1. 1973, cz. 2. 1974), a w 1985 r. tytuł profesora zwyczajnego (na podstawie książki Toponimia Powiśla Gdańskiego, Gdańsk 1980, PMT nr 4). Natomiast pierwszym profesorem zwyczajnym, który wszystkie stopnie i tytuły naukowe zdobył w Gdańsku (na WSP lub w UG), jest Edward Breza (magisterium w WSP w 1964 r. pod kier. dra Bogusława Moronia, doktorat w UG w 1972 r. pod kier. doc. dra hab. Huberta Górnowicza, habilitacja w UG w 1978 r., tytuł prof. nadzw. w 1988, stanowisko prof. zw. UG w 1993 r.).

W latach 1972–2005 językoznawcy poloniści pracujący na UG byli promotorami 54 doktoratów, które zostały pomyślnie obronione i zatwierdzone przez Radę Wydziału Humanistycznego (do r. 1990) lub Filologiczno-Historycznego. Nazwiska promotorów podaję w kolejności chronologicznej pierwszej obrony doktoratu, nad którym sprawowali opiekę, nazwiska doktorantów – w kolejności chronologicznej pod nazwiskiem promotora.

Hubert Górnowicz

  1. Edward Breza, Toponimia powiatu kościerskiego (1972)
  2. Urszula Kęsikowa, Nazwy geograficzne Pomorza gdańskiego z sufiksem ‑ov‑ (1972)
  3. Jerzy Treder, Toponimia powiatu puckiego (1973)
  4. Halina Bugalska, Toponimia powiatów gdańskiego i tczewskiego (1975)
  5. Jadwiga Łuszczyńska, Nazwy geograficzne Pomorza Gdańskiego z sufiksem ‑in‑ (1977)
  6. Ewa Jakus-Dąbrowska, Toponimia byłego powiatu świeckiego (1979)
  7. Aleksandra Belchnerowska, Toponimia byłych powiatów kołobrzeskiego i koszalińskiego (1979)
  8. Maria Biolik, Toponimia ziemi ostródzkiej (1979)
  9. Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego (1981)
  10. Krystyna Makowska, Toponimia byłego powiatu kartuskiego (1981)
  11. Genowefa Surma, Toponimia byłego powiatu bytowskiego (1982)
  12. Mirosława Michalczyk-Haxha, Toponimia byłego powiatu lęborskiego (1982)

Bogusław Kreja

  1. Bronisław Rocławski, System fonostatystyczny współczesnego języka polskiego (1972)
  2. Maria Pająkowska, Słowotwórstwo gwary wsi Sulnówko na południowym Kociewiu (1979)
  3. Anna Gołąbek, Słowotwórstwo gwary suwalskiej wsi Degucie (1979)
  4. Edward Łuczyński, Początki polskiego słownictwa i frazeologii morskiej na materiale z XV i XV wieku (1980)
  5. Jolanta Maćkiewicz, Semantyka wybranych internacjonalizmów w języku polskim i w innych językach europejskich (1983)
  6. Jowita Kęcińska, Wybrane zagadnienia ze słowotwórstwa rzeczowników północnej części Krajny (1992)
  7. Ewa Rogowska, Kaszubskie nazwy roślin uprawnych (1995)
  8. Beata Milewska, Polskie przyimki wtórne – ich użycie i funkcje we współczesnej polszczyźnie (2001)

Urszula Wińska

  1. Franciszek Nowak, Kształtowanie się metod nauczania polskiej ortografii w rozwoju historycznym (1976)

Edward Breza

  1. Barbara Mossakowska, Nazwiska mieszkańców komornictwa olsztyńskiego od wieku XVI do roku 1800 (1983)
  2. Ewa Urbańska-Mazuruk, Składnia zdania złożonego w gwarze wsi Jeziorsko i okolicy (w woj. sieradzkim i konińskim) (1984)
  3. Mirosława Damps, Nazwiska mieszkańców Kociewia XVI–XVIII wieku (1988)
  4. Maria Czaplicka-Niedbalska, Nazwiska mieszkańców Bydgoszczy od II połowy XV wieku do I połowy XVIII wieku (1992)
  5. Róża Wosiak-Śliwa, Kaszubszczyzna pisarzy Jana Bilota i Alojzego Budzisza (1994)
  6. Jerzy Głowacki, Nazwy własne w twórczości Edmunda Niziurskiego (1996)
  7. Marek Cybulski, Rząd czasowników w kaszubszczyźnie (1996)
  8. Małgorzata Milewska, Toponimia powiatu tucholskiego (1997)
  9. Aneta Lewińska, Charakterystyka językowa „Inwentarza ekonomii malborskiej” z 1745 r. (1998)
  10. Zenon Lica, Kaszubszczyzna utworów Hieronima Derdowskiego (1852–2002) (1998)
  11. Małgorzata Jaracz, Nazwiska mieszkańców Kalisza od XVI do XVIII wieku (1998)
  12. Lucyna Warda-Radys, Analiza językowa XVII-wiecznych inwentarzy biskupstwa chełmińskiego (1999)
  13. Izabela Kępka, Język modlitewników Kalwarii Wejherowskiej z lat 1785–1901 (2000)
  14. Agnieszka Wrońska, Nazwiska mieszkańców Barczewa i okolic (2001)
  15. Zofia Tylewska-Ostrowska, Nazwy polskich jachtów żaglowych i motorowych (2001)
  16. Aleksandra Stasiak-Tutak, Nazwy własne w wybranych utworach Stanisławy Fleszarowej-Muskat (2003)
  17. Lidia Sudakiewicz, Nazwiska mieszkańców Złotowa i okolic od II połowy XVI do I połowy XIX wieku (2004)
  18. Agnieszka Żynis, Słownictwo „Kroniki polskiej” Marcina Bielskiego (na podstawie I i II księgi) (2005)
  19. Wioleta Engler, Nazewnictwo miejskie Elbląga (2005)

Bronisław Rocławski

  1. Stanisław Milewski, Analiza fonemowa wyrazów przez dzieci w wieku przedszkolnym (1991)

Edward Łuczyński

  1. Barbara Kamińska, Samogłoski nosowe w wymowie dzieci w wieku przedszkolnym (1998)
  2. Anna Stachurska, Historia interpunkcji polskiej (2003)
  3. Anna Walencik-Topiłko, Mowa a śpiew w ontogenezie. Rola śpiewu w rozwoju narządów mowy dzieci (2003)

Regina Pawłowska

  1. Joanna Jadczak, Charakterystyka idiolektu uczniów klas VII i VIII szkoły specjalnej (2001)
  2. Małgorzata Chmiel, Badania sprawności językowej uczniów w wieku od 10 do 13 lat (przeprowadzone w województwie warmińsko-mazurskim w latach 1998–2000) (2003)
  3. Zofia Pomirska, Umiejętność czytania uczniów kończących szkołę podstawową a problem dysleksji (2004)

Jerzy Treder

  1. Aneta Lica, Frazeologia w utworach Wacława Berenta (2001)
  2. Iwona Perużyńska, Frazeologia w wybranych powieściach Zbigniewa Nienackiego. Studium językowo-stylistyczne (2001)

Urszula Kęsikowa

  1. Paweł Paziak, Semantyka nazw części ciała w poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (2001)
  2. Magdalena Świątek-Brzezińska, Grupy semantyczne barw w poezji Leopolda Staffa (2002)

Jolanta Maćkiewicz

  1. Ewa Badyda, Semantyka nazw barw w poezji Zbigniewa Herberta (2002)
  2. Małgorzata Rocławska-Daniluk, Syntetyzowanie wyrazów z fonemów przez dzieci sześcioletnie (2002)
  3. Dominik Chomik, Drobne ogłoszenia prasowe – lingwistyczna charakterystyka gatunku (2005)

Swoistym uwieńczeniem rozwoju naukowego gdańskiego językoznawstwa polonistycznego jest nadanie 28 marca 2006 r. prof. drowi hab. Edwardowi Brezie najwyższego honorowego tytułu akademickiego: tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Uroczystość wręczenia dyplomu doktora honoris causa odbyła się w Bydgoszczy 25 kwietnia 2006 r.

Natomiast tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego nadano dwojgu językoznawcom spoza naszej uczelni: 3 grudnia 1981 tytuł ten otrzymał ks. dr Bernard Sychta „za zasługi dla poznania języka kaszubskiego, a w szczególności za «Słownik gwar kaszubskich»” [24], a 29 kwietnia 1999 r. prof. dr hab. Hanna Popowska-Taborska „za wybitne osiągnięcia w badaniach języków słowiańskich, zwłaszcza kaszubszczyzny, za szczególny udział w rozwoju kadry naukowej Uniwersytetu Gdańskiego oraz za kształtowanie postawy tolerancji i otwartości w badaniach humanistycznych”.

6. Organizacja konferencji naukowych. Miernikiem aktywności naukowej językoznawców polonistów z gdańskiej WSP i UG są również organizowane lub współorganizowane przez Katedrę Języka Polskiego, Zakład Współczesnego Języka Polskiego oraz Zakład Historii Języka Polskiego, Dialektologii i Onomastyki konferencje, sympozja i seminaria naukowe, których w latach 1959–2005 odbyło się 38.

24 z nich wchodziło w skład czterech cykli:

Było to dziesięć sympozjów zorganizowanych przez Zakład Języka Polskiego UG i Komisję Językoznawczą GTN w latach 1983–1992: I – 25 II 1983 r., II – 8 VI 1984 r., III – 13 VI 1985 r., IV – 6 VI 1986 r., V – 5 VI 1987 r., VI – 3 VI 1988 r., VII – 9 VI 1989 r., VIII – 22 VI 1990 r., IX – w VI 1991 r., X – w VI 1992 r. Zainicjował je Bogusław Kreja, a trud ich organizacji podjął Edward Łuczyński. Podczas sympozjów wygłoszono 62 referaty, dotyczące głównie współczesnej terminologii i leksyki morskiej, struktury i etymologii terminów morskich, historii słownictwa morskiego oraz polskiego słownictwa morskiego w ujęciu porównawczym. Streszczenia wystąpień były publikowane od 1985 r. w „Sprawozdaniach GTN” (ostatnie w roczniku XIX z 1993 r.).

Sympozja z tego cyklu odbywają się co dwa lata w listopadzie dla uczczenia pamięci Profesora Huberta Górnowicza (który zmarł 2 V 1986 r.) i uwzględniają dyscypliny badawcze, które uprawiał śp. Profesor. Organizatorzy tych sympozjów to: Zakład Języka Polskiego (w r. 1986,1988 i 1990), następnie dwa zakłady języka polskiego (w 1992 r.), Zakład Historii Języka Polskiego, Dialektologii i Onomastyki (od 1994 r.), Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego (w r. 1986,1988 i 1992) i Gdańskie Towarzystwo Naukowe (od 1990 r.). W latach 1986–2004 odbyło się 10 takich sympozjów: I – 3 XI 1986 r. (3 referaty) [27], II – 12 XI 1988 r. (6 referatów) [28], III – 17 XI 1990 r. (7 referatów) [29], IV – 14 XI 1992 r. (7 referatów) [30], V – 18–19 XI 1994 r. (9 referatów), VI – 15 XI 1996 r. (8 referatów), VII – 23 XI 1998 r. (10 referatów) [31], VIII – 20–21 XI 2000 r. (16 referatów) [32], IX – 20–21 XI 2002 r. (21 referatów) [33], X – 22–23 XI 2004 r. (16 referatów i 3 komunikaty) [34]. Od V sympozjum referaty publikowane są w serii „Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś” (1995 – red. J. Treder, 1997,2000, 2001 i 2003 – red. R. Wosiak-Śliwa).

Sympozja organizowane są co 2–3 lata przez Zakład Współczesnego Języka Polskiego i Instytut Łużycki w Budziszynie. Dotychczas odbyły się 2 sympozja: I – 17–18 maja 2002 r., II – 4–5 czerwca 2004 r. [35]. III przewidziane jest na r. 2007. Referaty ukazują się w łużyckim czasopiśmie „Lětopis. Časopis za rěč, stawizny a kulturu Łužiskich Serbow”, wychodzącym w Budziszynie.

Konferencje z tego cyklu odbywają się co dwa lata dla uczczenia pamięci Profesora Bogusława Krei (17 III 1931 – 26 XII 2002) i poświęcone są kolejno innej dyscyplinie językoznawczej uprawianej przez Profesora (I – kulturze języka, II – słowotwórstwu). Organizują je Zakład Współczesnego Języka Polskiego i Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego. Dotychczas odbyły się dwie konferencje: I – pt. „Polszczyzna piękna i poprawna” (24 XI 2003 r.), II – pt. „Wokół problemów słowotwórstwa” (28–29 XI 2005 r.). Teksty referatów ukazują się w serii pt. „Wokół słów i znaczeń” (t. I wyszedł w 2005 r.).

  • Gdańskie Sympozjum „Polskie słownictwo morskie” [25]
  • Sympozjum Dialektologiczno-Onomastyczne „Nazwy Pomorza dawniej i dziś” [26]
  • Sympozjum Słowotwórstwa Łużyckiego
  • Konferencja Językoznawcza „W świecie słów i znaczeń” [36]

Ponadto pracownicy zakładów języka polskiego gdańskiej WSP i UG zorganizowa[li] 14 konferencji, sympozjów i seminariów niecyklicznych. Były to:

Sesja odbyła się 10–11 IV 1959 r. Organizatorami byli: Katedra Historii Literatury, Katedra Języka Polskiego, Katedra Historii Starożytnej i Średniowiecznej, Katedra Historii Polski i Powszechnej XVI–XVIII Wieku oraz Katedra Historii Polski i Powszechnej XIX i XX Wieku. Na posiedzeniach Sekcji Polonistycznej wygłoszono oprócz 7 referatów historycznoliterackich również 5 językoznawczych: B. Moroń, Mowa przesiedleńców ukraińskich w woj. olsztyńskim, L. Wierzbowski, Imię ostatniego księcia wschodniopomorskiego; H. Górnowicz, Zmiany w dialekcie malborskim w ostatnim 50-leciu, R. Jefimow, Znaczenie „Compendium linguae polonicae” M. Volckmara dla historii języka polskiego, a szczególnie dla historii języka polskiego w Gdańsku, H. Puk, Stan badań nad gwarą dobrzyńską.

Sesja odbyła się 28–29 XI 1964 r. W sekcji języka polskiego wygłoszono 6 referatów: H. Górnowicz, Osiągnięcia i postulaty badawcze w zakresie dialektologii i onomastyki na Pomorzu w XX-leciu PRL, B. Kreja, Problemy systemu słowotwórczego, H. Klecha, Leksykografia Mrongowiusza, B. Moroń, Działalność naukowa Katedry Języka Polskiego WSP w Gdańsku, L. Wierzbowski, Nazwy osobowe polskie i polskiego pochodzenia w Gdańsku pod koniec XVIII w., R. Jefimow, Gdańskie podręczniki do nauki języka polskiego w XVII wieku. Ich streszczenia zostały wydrukowane w wydawnictwie: Sesja naukowa z okazji XX-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Tezy referatów), Gdańsk 1964.

Konferencja odbyła się 25–27 X 1977 r. Organizatorem był Zespół Onomastyczny Instytutu Filologii Polskiej UG. Uczestnicy z Czechosłowacji, NRD, Szwecji, Szwajcarii i Polski wygłosili podczas tej konferencji 24 referaty.

Konferencja odbyła się 26–28 IX 1983 r. Organizatorami byli: Komitet Językoznawstwa PAN w Warszawie, Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie i Zespół Onomastyczny Instytutu Filologii Polskiej UG. Wygłoszono na niej 33 referaty i 5 komunikatów. Udział wzięło kilkunastu gości zagranicznych: z Bułgarii, Czechosłowacji, NRD i NRF, oraz ponad 50 naukowców z różnych ośrodków polskich. Referaty ukazały się jako Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Filologia Polska. Prace Językoznawcze 10. Studia Onomastyczne. Materiały z IV Konferencji Onomastycznej w Gdańsku w dniach 26–28 września 1983 r. (Gdańsk 1984, ss. 199).

Sesja odbyła się 28–29 X 1985 r. Wygłoszono na niej 6 referatów.

Odbyło się 21–30 VII 1986 r. Organizatorem był Zakład Języka Polskiego, imiennie: doc. dr hab. Bronisław Rocławski. Na seminarium przybyło 30 gości z ośrodków polskich i 9 z Czechosłowacji, Holandii i Wielkiej Brytanii.

Przygotowaniem Zjazdu kierował doc. dr hab. Jerzy Treder.

Konferencja odbyła się 23–26 IV 1991 r. Organizatorami byli: Jolanta Maćkiewicz, Ewa Rogowska, Marek Cybulski, Małgorzata Milewska.

Spotkanie odbyło się 17 X 1991 r. Organizatorami byli: oba zakłady językoznawcze UG, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Wojewódzki Ośrodek Kultury w Gdańsku i redakcja miesięcznika „Pomerania”. Referaty ukazały się w publikacji pt. Problem statusu językowego kaszubszczyzny (Gdańsk 1992).

Konferencja odbyła się w Łebie 11–13 V 1992 r. Organizatorami byli: Zarząd Miasta Łeby, Oddział ZKP w Łebie, Instytut Słowianoznawstwa PAN w Warszawie oraz Zakład Historii Języka Polskiego, Dialektologii i Onomastyki UG (imiennie: Jerzy Treder). Referaty ukazały się w Studiach Kaszubsko-Słowińskich pod red. Jerzego Tredera (Łeba 1992).

Konferencja odbyła się 10–12 kwietnia 1997 r., w Gdańsku i Pelplinie. Organizatorami byli: Zakład Współczesnego Języka Polskiego i Zarząd Główny Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego. Wygłoszono podczas niej 16 referatów, które ukazały się książce pt. Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego (Gdańsk 1999) pod red. Bogusława Krei.

  • Sekcja Polonistyczna w ramach Sesji Naukowej Pracowników Wydziału Humanistycznego WSP [37]
  • Sekcja Języka Polskiego w ramach Sesji Naukowej WSP z okazji XX-lecia PRL [38]
  • V Ogólnopolskie Seminarium Studenckich Kół Językoznawczych w Gdańsku (26–28 IV 1966) [39]
  • V Ogólnopolski Zjazd Studenckich Kół Językoznawczych (6–8 V 1971) [40]
  • Międzynarodowa Konferencja Onomastyczna pn. „Nazewnictwo obszarów językowo mieszanych” [41]
  • IV Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna pt. „Nowe tendencje w nazewnictwie polskim i w nauce o nazwach własnych” [42]
  • Sesja naukowa z okazji jubileuszu 60-lecia Koła i Oddziału Gdańskiego TMJP [43]
  • I Międzynarodowe Seminarium Logopedyczne nt. „Profilaktyka zaburzeń mowy – zaburzenia – terapia” [44]
  • XLVI Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego pn. „Pedagogiczne aspekty językoznawstwa” (11–12 IV 1988 r.) [45]
  • XVIII Ogólnopolska Konferencja Młodych Językoznawców
  • „Problem statusu językowego kaszubszczyzny” [46]
  • II Konferencja Słowińska [47]
  • Sesja naukowa pn. „Życie i dokonania naukowe Profesora Ludwika Wierzbowskiego” [48]

    Sesja odbyła się 16 czerwca 1997 r. Została zorganizowana przez Zakład Metodyki Języka Polskiego oraz Zakład Historii Języka Polskiego, Dialektologii i Onomastyki.

  • Konferencja pn. „1000 lat polskiego słownictwa religijnego” [49]

Gdańscy językoznawcy-poloniści brali również udział, zazwyczaj jako referenci, w licznych konferencjach, seminariach i sympozjach naukowych organizowanych przez inne ośrodki naukowe w kraju i za granicą.

Natomiast w ramach WSP i UG ważne forum wymiany myśli naukowej stanowiły również comiesięczne zebrania TMJP, na których poza prelekcjami popularnonaukowymi (w tym 18 cyklami odczytów dla maturzystów i/lub nauczycieli) głoszono wykłady ściśle naukowe. Referentami na nich bywali oprócz pracowników UG członkowie innych kół TMJP oraz goście zagraniczni […].

7. Zeszyty naukowe i księgi jubileuszowe. W okresie istnienia gdańskiej WSP pismem naukowym, w którym ukazywały się artykuły m.in. językoznawców zajmujących się językiem polskim, były Gdańskie Zeszyty Humanistyczne, wychodzące od 1958 r. jako organ Wydziału Filologiczno-Historycznego WSP w Gdańsku [50], w r. 1970 przejęte przez Wydział Humanistyczny UG. W latach 1958–1977 komitetowi redakcyjnemu GZH przewodniczyli Andrzej Bukowski, Roman Wapiński, Wacław Odyniec i Kazimierz Kubik, a w jego skład wchodzili m.in. Kazimierz Mężyński i Urszula Wińska. Dominowała w nich tematyka historyczno-pomorska [51], ale pod szyldem GZH ukazywały się również serie poświęcone poszczególnym dyscyplinom humanistyki uprawianym w ramach WSP. Wśród nich znalazły się również m.in. cztery numery „Zeszytów Językoznawczych” (1966–1969) pod redakcją Bogusława Moronia. „Prace językoznawcze zeszyt 1” stanowiła książka Urszuli Wińskiej pt. Błędy językowo-stylistyczne uczniów szkół podstawowych województwa gdańskiego, cz. I i II. Jako „Prace językoznawcze nr 2” / „Prace językoznawcze 2” wyszły omyłkowo dwa zeszyty: rozprawa Huberta Górnowicza pt. Rodowe nazwy miejscowe Wielkopolski, Małopolski i Mazowsza (1968) i tom zbiorowy (1967) opisany jako „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne. Rok X. Seria: Filologia nr 3, Prace Językoznawcze nr 2” z artykułami Pranka Häuslera, Bogusława Moronia, Huberta Górnowicza, Bogusława Krei, Bożeny Szczepińskiej i Bronisława Rocławskiego. Zeszyt 4, opisany jako „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne. Rok XII (1969). Filologia Polska. Prace Językoznawcze, zeszyt 4, WSP, Wydział Humanistyczny” (Gdańsk 1969) zawierał artykuły Edwarda Brezy, Bogusława Krei, Bogusława Moronia i Ludwika Wierzbowskiego, komunikat Bronisława Rocławskiego oraz recenzje autorstwa Edwarda Brezy i Huberta Górnowicza.

Po 1970 r., gdy wydawanie GZH przejął Wydział Humanistyczny UG, zaczęły się one ukazywać jako półrocznik, a potem nieregularnie jako rocznik. Artykuły o tematyce językoznawczej ukazywały się w nich rzadko.

Z chwilą powstania UG ich funkcję przejęły „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego UG. Prace Językoznawcze” [52], których pierwszy numer ukazał się w 1973 r., a ostatni (19–20) w 1994 r. Od 1994 r. w UG nie wychodzi żadne pismo naukowe z zakresu językoznawstwa polonistycznego [53].

W skład Komitetu Redakcyjnego „Prac Językoznawczych” wchodzili: Hubert Górnowicz (do nru 12), Bogusław Kreja (bez nru 7,9, 11,17/18), Bogusław Moroń (1–3,8), Ludwik Wierzbowski (bez nru 16), Edward Breza (nr 7, od nru 9) i Jerzy Treder (od nru 14 do 17/18). Redaktorami poszczególnych numerów „Prac Językoznawczych” byli: Hubert Górnowicz – od nru 1 (1973) do nru 7 (1981) oraz nru 9 (1983), Edward Breza – nru 8 (1982), nru 10 (1984) i od nru 12 (1986) do nru 17/18 (1994), Jerzy Treder – nru 19/20 (1994).

Dwa zeszyty „Prac Językoznawczych” miały charakter monograficzny. Numer 5 (z 1977 r.) zawierał Słownik nazw terenowych byłego powiatu puckiego Jerzego Tredera, a numer 10 (z 1984 r.) wyszedł jako Studia Onomastyczne. Materiały z IV Konferencji Onomastycznej w Gdańsku w dniach 26–28 września 1983 r.

Niektóre zeszyty „Prac Językoznawczych” pełniły rolę ksiąg jubileuszowych. Numer 4 „Prac Językoznawczych” (z 1976 r.) dedykowany był drowi Bogusławowi Moroniowi w 70. rocznicę urodzin i 45-lecie pracy naukowej, numer 6 – ks. drowi Bernardowi Sychcie „wybitnemu leksykografowi kaszubskiemu i pomorskiemu z okazji 70-lecia urodzin”, numer 7 (z 1981 r.) – prof. dr hab. Bogusławowi Krei w 50. rocznicę urodzin, numer 8 – prof. drowi hab. Hubertowi Górnowiczowi w 60. rocznicę urodzin i 30-lecie pracy naukowej, numer 12 (z 1986 r.) – pamięci zmarłego prof. dra hab. Huberta Górnowicza, „założyciela Zespołu Onomastycznego, wieloletniego wicedyrektora Instytutu Filologii Polskiej, redaktora Prac Językoznawczych Uniwersytetu Gdańskiego”, numer 14 (z 1988 r.) – doc. dr hab. Urszuli Wińskiej „z wyrazami czci i wdzięczności”, numer 16 (z 1992 r.) – prof. drowi hab. Ludwikowi Wierzbowskiemu w 65. rocznicę urodzin, numer 17–18 (z 1994 r.) – prof. drowi hab. Bogusławowi Krei w 60. rocznicę urodzin, numer 19–20 (z 1994 r.) – prof. drowi hab. Edwardowi Brezie w 60. rocznicę urodzin.

Odrębna księga pamiątkowa w postaci zbioru artykułów językoznawczych napisanych przez kolegów, współpracowników i uczniów została przygotowana z okazji przejścia na emeryturę prof. dra hab. Bogusława Krei [54]. Profesorom Edwardowi Brezie [55] i Reginie Pawłowskiej [56] z podobnej okazji współpracownicy ofiarowali książki będące wyborem prac jubilatów.

 

 

 

[20] B. Kreja, Śp. Hubert Górnowicz (7 XI 1922 – 2 V 1986), JPol XLVI (1986), s. 322.
[21] Stopnie naukowe z językoznawstwa polskiego w latach 1956/7–1961/2 i uzupełnienia lat poprzednich, JPol XLIII (1963), s. 284–285.
[22] Stopnie naukowe z językoznawstwa polskiego w latach od 1967/8–1970/1 i uzupełnienia lat poprzednich, JPol LIV (1974), s. 158.
[23] Stopnie naukowe z językoznawstwa polskiego w latach od 1971/2 i uzupełnienia lat poprzednich, JPol LX (1980), s. 236.
[24] J. Sokołowski, M. Czermińska, J. Bieliński, A. Brzuska, Uniwersytet Gdański 1970–1995, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 1995, s. 27.
[25] E. Łuczyński, Dziesięć lat gdańskich sympozjów poświęconych słownictwu morskiemu, JPol LXXII (1992), s. 369–371. Por. też tegoż, Gdańskie Sympozjum Polskie słownictwo morskie [sprawozdanie z pierwszych siedmiu sympozjów], PorJ 1990, z. 7, s. 546–547; tegoż, X Gdańskie Sympozjum „Polskie słownictwo morskie”, RGd, t. LIII, 1993, z. 1. s. 219–220; E. Rogowska, Polskie słownictwo morskie [sprawozdanie z X Gdańskiego Sympozjum „Polskie Słownictwo Morskie”], „Pomerania” 1992, nr 7–8, s. 59.
[26] Por. J. Treder, Gdańskie Sympozja Dialektologiczno-Onomastyczne [o sympozjach I–IV], [w:] Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś. Materiały z sympozjum, red. J. Treder, Gdańsk 1995, s. 155–158.
[27] E. Breza, Kronika – Ważniejsze wydarzenia z zakresu językoznawstwa polonistycznego w roku akademickim 1986/1987, ZNWH UG Pr. Jęz. 14,1988, s. 193.
[28] E. Breza, Kronika życia naukowego z zakresu językoznawstwa polonistycznego (1 VII 1988 – 30 VI 1989), ZNUG Pr Jęz. 17–18,1994, s. 266–267; M. Cybulski, Nazwy i dialekty Pomorza, „Pomerania” 1989 nr 3, s. 43.
[29] E. B[reza], Kronika. Ważniejsze wydarzenia z zakresu językoznawstwa polonistycznego w Gdańsku w okresie 1 X 1989 – 31 XII 1993, ZN UG Pr. Jęz. 19–20, s. 210,212–213; L. Warda, III Sympozjum dialektologiczno-onomastyczne: Nazwy Pomorza dawniej i dziś, JPol LXXI (1991), s. 152–153; E. Rogowska, Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś, „Pomerania” 1991 nr 3, s. 46.
[30] E. B[reza], Kronika. Ważniejsze wydarzenia z zakresu językoznawstwa polonistycznego w Gdańsku w okresie 1 X 1989 – 31 XII 1993, ZN UG Pr. Jęz. 19–20, s. 210,213; M. Cybulski, IV Sympozjum Dialektologiczne, „Pomerania” nr 2, s. 39–40.
[31] Z. Lica, Sprawozdanie z VII Sympozjum Dialektologiczno-Onomastycznego Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś, RGd LIX, 1999, s. 145–146.
[32] I. Kępka, Sprawozdanie z VIII Sympozjum Dialektologiczno-Onomastycznego „Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś”, RGd 61,2001, z. 1, s. 187–188.
[33] E. Rogowska, IX Sympozjum Dialektologiczno-Onomastyczne Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś, PorJ 2003, nr 3, s. 51–54.
[34] (pc), X Sympozjum Dialektologiczno-Onomastyczne, „Pomerania” 2004 nr 6, s. 11; M. Cybulski, Sprawozdanie z X Sympozjum Dialektologiczno-Onomastycznego „Nazwy i dialekty Pomorza dawniej i dziś” (Puck, 22-23 XI 2004 r.), RGd, t. LXV, Gdańsk 2005, z. 1–2, s. 227–229.
[35] E. Rogowska-Cybulska, II Seminarium Słowotwórstwa Łużyckiego (Gdańsk, 4–5 czerwca 2004 r.), RGd, t. LXV, Gdańsk 2005, z. 1–2, s. 229–230.
[36] E. Rogowska, I Konferencja Językoznawcza z cyklu „W świecie słów i znaczeń” pt. „Polszczyzna piękna i poprawna” (Gdańsk, 24 listopada 2003 r.), JPol LXXXIV (2004), s. 78–80.
[37] Z kroniki Wyższej Szkoły Pedagogicznej, GZH, R. IV, nr 1–2 (6–7), Gdańsk 1961, s. 234–235.
[38] L. Bandura, Dorobek naukowy Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku. Przemówienie z okazji otwarcia Sesji Naukowej WSP w dn. 28–29 XI 1964 r., GZH, R. VII (1964), nr 12, Gdańsk 1965, s. 297–298; K. Kubik, Sesja naukowa WSP z okazji XX-lecia PRL, GZH, Prace Pomorzoznawcze, R. VIII (1965), nr 13, WSP, Gdańsk 1966, s. 220–222.
[39] B. Kreja, O V Ogólnopolskim Seminarium Studenckich Kół Językoznawczych w Gdańsku, „Językoznawca. Studenckie ogólnopolskie pismo językoznawcze” 1967 nr 16/17, s. 3; Program V Ogólnopolskiego Seminarium Studenckich Kół Naukowych w WSP w Gdańsku (26–28 IV 1966 r.), op. cit., s. 186–188. Redakcja „Językoznawcy” nazywa to seminarium V Ogólnopolskim Zjazdem Młodych Językoznawców (op. cit., [s. 2]). „Problematyka tego Seminarium układała się w dwa główne nurty: zagadnienia gramatyki opisowej i zagadnienia onomastyki” (B. Kreja, op. cit.). Referaty z tego seminarium zostały opublikowane w „Językoznawcy”.
[40] L. Wierzbowski, Wstęp, „Językoznawca” nr 26–27, Lublin 1973, s. 1–2; Program naukowy V Ogólnopolskiego Zjazdu Studenckich Kół Językoznawczych Gdańsk 6.V–8.V.1971, op. cit., s. 146–148.
[41] Por. E. Rzetelska-Feleszko, Międzynarodowa Konferencja Onomastyczna w Gdańsku 25.X.–27.X.1977, PorJ 1978, z. 2, s. 81–83; E. Breza, Międzynarodowa Konferencja Onomastyczna w Gdańsku, Gdańskie Zeszyty Humanistyczne XX, nr 24,1977, s. 162–163.
[42] J. Treder, Sprawozdanie z IV Ogólnopolskiej Konferencji Onomastycznej, Gdańsk 26–28 IX 1983 r., GZH, R. XXV, nr 29, Gdańsk 1986, s. 229–231. Urszula Kęsikowa, Sprawozdanie z IV Ogólnopolskiej Konferencji Onomastycznej [26–28 IX 1983], RGd XLV, 1985, z. 2, s. 239–241.
[43] J. Treder, 60 lat TMJP w Gdańsku, JPol LXVI, s. 318–320.
[44] E. Breza, Kronika – Ważniejsze wydarzenia z zakresu językoznawstwa polonistycznego w roku akademickim 1986/1987, ZNWH UG Pr. Jęz. 14,1988, s. 192.
[45] Por. B. Ellwart, Sprawozdanie z XLVI Zjazdu Polskiego Towarzystwa Językoznawczego w Gdańsku, Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Filologia Polska. Prace Językoznawcze 15, Gdańsk 1989, s. 176–179; L. Moszyński, „Gwiazda Morza” 1988, nr 10 (8 i 15 V), s. 2; E. Breza, Leczyć słowem, „Dziennik Bałtycki” 1988 nr 83.
[46] E. Breza, Przedmowa, [w:] Problem statusu językowego kaszubszczyzny, Gdańsk 1992, s. 3–4.
[47] Por. J. Treder, Przedmowa, [w:] Studia Kaszubsko-Słowińskie. Materiały z II Konferencji Słowińskiej (Łeba 11–13.05.1992), pod red. J. Tredera, Łeba 1992, s. 7–8.
[48] E. Rogowska, Sprawozdanie z konferencji poświęconej pamięci profesora Ludwika Wierzbowskiego (16 czerwca 1997 r.), RGd LVIII, s. 253.
[49] E. Rogowska, 1000 lat polskiego słownictwa religijnego, Gdańsk – Pelplin, 10–12 kwietnia 1997 r., JPol LXXVII, nr 4–5,1997, s. 363–367.
[50] A. Bukowski, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w roku akademickim 1957/58 (Przemówienie inauguracyjne Rektora w dniu 1 X 1958), GZH 1–2, WSP w Gdańsku, Wydział Humanistyczny, Gdańsk 1959, s. 221.
[51] H. Galus, op. cit., s. 189.
[52] Ibid., s. 191.
[53] „Gdańskie Studia Językoznawcze”, których redaktorami byli Bogusław Kreja (I–VI, 1975–1995) i Jerzy Treder (VII–VIII, 2000–2003), są organem Komisji Językoznawczej Wydziału I Nauk Społecznych i Humanistycznych Gdańskiego Towarzystwa Naukowego.
[54] W świecie słów i znaczeń. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Bogusławowi Krei, pod red. J. Maćkiewicz i E. Rogowskiej, Wyd. UG, Gdańsk 2001, ss. 334.
[55] E. Breza, Florilegium linguisticum. Wydane z okazji jubileuszu siedemdziesięciolecia urodzin, red. J. Treder i A. Lewińska, Wyd. UG, Gdańsk 2002, ss. 368.
[56] R. Pawłowska, O porozumieniu językowym w nauce i w szkole. Wydane z okazji jubileuszu urodzin, red. J. Pomirska i A. Lewińska, Gdańsk 2005, ss. 184 + 3 nlb.

Wykaz skrótów:
GZH – Gdańskie Zeszyty Humanistyczne
JPol – Język Polski
PorJ – Poradnik Językowy
RGd – Rocznik Gdański
ZN UG – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego
ZNWH UG – Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego

Pokaż rejestr zmian
Data publikacji: środa, 29. Lipiec 2009 - 00:00; osoba wprowadzająca: Importer Importowicz Ostatnia zmiana: piątek, 4. Sierpień 2017 - 14:24; osoba wprowadzająca: Importer Importowicz