Jakie jest pochodzenie wyrazu „Rodło”?

Uniwersalny słownik języka polskiego pod red. S. Dubisza (t. 3, Warszawa 2003) podaje, że rodło to wyraz książkowy, oznaczający ‘godło Związku Polaków w Niemczech, przedstawiające w stylizowanej formie bieg Wisły z zaznaczonym Krakowem’. Znak ten był używany przez Związek od roku 1932. Miał on pozwolić Polakom publicznie odciąć się od hitlerowskiej swastyki.
Pomysł, by jako podstawę znaku przyjąć bieg Wisły, jest autorstwa Stefana Murka. Projekt graficzny znaku przygotowała Janina Kłopocka, a nazwę wymyślił Edmund Osmańczyk. Według jego relacji powstała ona z połączenia dwóch wyrazów: rod-nica i god-ło. Nazwa rodło miała z jednej strony podkreślać, że znak ma charakter godła, z drugiej – wskazywać na polskie pochodzenie i szczególny związek Polaków w Niemczech z ojczyzną. (Na podst. książki E. Osmańczyka, Niezłomny proboszcz z Zakrzewa. Rzecz o Księdzu Patronie Bolesławie Domańskim, Warszawa 1989, s. 169–171).
Wyrazu rodnica nie ma we współczesnych słownikach języka polskiego, a w leksykonach z początku XX wieku (Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa 1900–1927) notowany jest w znaczeniu anatomicznym, m.in. jako ‘łono kobiety’. Widoczny jest związek wyrazu rodnica z wyrazami takimi jak ród, rodnia (daw. ‘pokolenie’), rodnik (daw. ‘rodowód’).

Lucyna Warda-Radys