Która forma dopełniacza liczby pojedynczej rzeczownika „długopis” jest poprawna: „długopisa” czy „długopisu”?
Poprawną formą jest „długopisu”. Jest to rzeczownik nieżywotny rodzaju męskiego, a takie słowa, zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę, przyjmują w dopełniaczu końcówkę ‑a lub ‑u, przy czym zasady wyboru jednej z nich nie są precyzyjnie określone. Decydują o nich kryteria znaczeniowe, genetyczne (obcość lub rodzimość wyrazu) i strukturalne (jego budowa). W wypadku wyrazu długopis najważniejsze jest właśnie kryterium strukturalne, a mianowicie to, że jest to rzeczownik złożony, gdyż takie rzeczowniki najczęściej przyjmują końcówkę ‑u, np. wodociągu, korkociągu, termometru, trzeciorzędu, samosądu.
Anna Flizikowska
Ewa Rogowska-Cybulska