23-24 września 2009 r.

 Wokół książek, których się nie czytało

 

W dniach 23 i 24 września 2009 roku odbyła się konferencja pod tytułem Autour des „livres que l’on n’a pas lus” [Wokół książek, których się nie czytało]. Konferencję zorganizowała działająca przy Katedrze Filologii Romańskiej Équipe de Recherches en Théorie Littéraire (ERTA) przy współpracy Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.

Inspiracją dla konferencji była opublikowana także w Polsce książka Pierre’a Bayarda Jak rozmawiać o książkach, których się nie czytało. Praca ta za swawolnym i prowokacyjnym tytułem skrywa treści niezwykle istotne dla współczesnego literaturoznawstwa, od statusu tekstu i czytelnika w procesie interpretacji aż po teorię „tekstów możliwych”.
Ta dwoistość myśli Bayarda – humor połączony z jak najbardziej poważnymi rozważaniami teoretycznymi – udzieliła się niemal wszystkim uczestnikom konferencji, którzy w liczbie 25 stawili się w Gdańsku, by porozmawiać o nowych perspektywach i granicznych sytuacjach eksplorowanych przez francuskiego badacza. Już w czasie ceremonii otwarcia Dziekan Wydziału Filologicznego, prof. Andrzej Ceynowa, jak również prof. Michał Mrozowicki i sam prof. Pierre Bayard budzili salwy śmiechu, opowiadając o własnych doświadczeniach z „nieczytaniem”, a zarazem skłaniali do głębokiego namysłu nad sytuacją uniwersyteckiego literaturoznawstwa.
Pierre Bayard z uwagą i przenikliwością godną czynnego psychoanalityka przysłuchiwał się kolejnym referatom, poruszającym najróżniejsze kwestie literaturoznawcze i nie tylko. Jagoda Bodzińska i Anna Chęćka-Gotkowicz snuły na przykład refleksje o wysłuchanych dziełach literackich i niewysłuchanych dziełach muzycznych. Olga Wrońska opowiadała o nieczytającym Gombrowiczu, a Marie Gil – o nieczytającym Rolandzie Barcie. Adam Jarosz zastanawiał się nad psychologicznymi uwarunkowaniami nieczytania, Barbara Brzezicka zaś – nad ich uwarunkowaniami „derridiańskimi”. Osobny panel poświęcony był specyfice młodzieżowej lektury, a osobny – kwestiom z pogranicza religii i polityki.
Punktem kulminacyjnym konferencji była część polskojęzyczna, podczas której prof. Anna Martuszewska opowiadała o przeżuwających książki zwierzętach, zaś prof. Stanisław Rosiek dawał rady tym, którzy chcą rozmawiać w języku, którego (prawie) nie znają. Podczas części tej wykład, tłumaczony na polski, wygłosił prof. Pierre Bayard. Przedstawił w nim stworzone przez siebie metody, których rewolucyjność polega przede wszystkim na zatarciu granicy między fikcją a teorią, na dopuszczeniu do głosu nieświadomości oraz na otwarciu się na szeroko rozumianą mobilność i potencjalność tekstu literackiego.
Akta pokonferencyjne, do których Pierre Bayard obiecał napisać osobny tekst, ukażą się w 2010 roku.
 
Relacja dr Tomasz Swoboda

Pierre Bayard (ur. 1954) – psychoanalityk, profesor literatury w Université de Paris VIII, autor wydanej po polsku książki Jak rozmawiać o książkach, których się nie czytało, a także, m. in., Qui a tué Roger Ackroyd? (Kto zabił Rogera Ackroyda, 1998), Comment améliorer les œuvres ratées? (Jak ulepszyć nieudane książki?, 2000), Peut on appliquer la littérature à la psychanalyse (Czy można stosować literaturę do psychaoanalizy, 2004), L’affaire du chien des Baskerville (Sprawa psa Baskerville’ów, 2008), Le plagiat par anticipation (Plagiat przez antycypację, 2009).

Pokaż rejestr zmian

Data publikacji: czwartek, 3. Wrzesień 2009 - 00:00; osoba wprowadzająca: Importer Automatyczny Ostatnia zmiana: środa, 26. luty 2014 - 15:07; osoba wprowadzająca: Importer Automatyczny